• Ημερολόγιο
  • Πολιτική Απορρήτου
  • Όροι Χρήσης
  • Syros Places
  • Επικοινωνία
Σάββατο, 2 Ιουλίου 2022
Syros Agenda
  • Culture@Home
  • Μουσική
    • Live
    • Party
    • Όπερα
    • Συναυλία
    • Χορός
  • Σινεμά
  • Θέατρο
  • Εκθέσεις
  • Βιβλίο
  • Φεστιβάλ
  • Εποχιακά
    • Σεμινάριο – Webinar
    • Συνέδριο
    • Ομιλία
    • Ημερίδα
    • Συριανό Καρναβάλι
    • Εορτές
    • Πάσχα
  • Παιδί
  • Θρησκεία
  • Άθληση
  • Υγεία
  • Θέματα
    • Ιστορία
    • Ψηφιακός Πολιτισμός
    • Πολιτισμός
    • Enfield Neorion
    • Επικαιρότητα
    • Απόψεις
    • Διάφορα
    • Διπλωματική
  • Εκτός Σύρου
No Result
View All Result
  • Culture@Home
  • Μουσική
    • Live
    • Party
    • Όπερα
    • Συναυλία
    • Χορός
  • Σινεμά
  • Θέατρο
  • Εκθέσεις
  • Βιβλίο
  • Φεστιβάλ
  • Εποχιακά
    • Σεμινάριο – Webinar
    • Συνέδριο
    • Ομιλία
    • Ημερίδα
    • Συριανό Καρναβάλι
    • Εορτές
    • Πάσχα
  • Παιδί
  • Θρησκεία
  • Άθληση
  • Υγεία
  • Θέματα
    • Ιστορία
    • Ψηφιακός Πολιτισμός
    • Πολιτισμός
    • Enfield Neorion
    • Επικαιρότητα
    • Απόψεις
    • Διάφορα
    • Διπλωματική
  • Εκτός Σύρου
No Result
View All Result
Syros Agenda
No Result
View All Result
Home Θέματα

«Χελιδονίσματα» – Τα κάλαντα της Άνοιξης

01/03/2022
in Θέματα, Πολιτισμός
A A
0
«Χελιδονίσματα» – Τα κάλαντα της Άνοιξης

Το «ΧΕΛΙΔΟΝΙΣΜΑ» είναι ένα πρωτομαρτιάτικο έθιμο, ένα μελωδικό καλωσόρισμα της Άνοιξης με ειδικά τραγούδια που λέγουν τα παιδιά γυρίζοντας από σπίτι σε σπίτι κρατώντας στεφάνι λουλουδιών ή ένα κλαδί από κισσό & ομοίωμα χελιδονιού που έχει ένα «μαγικό χαρακτήρα»:

Χελιδόνα έρχεται, από Μαύρη θάλασσα
Θάλασσα επέρασε. Έκατσε και λάλησε
Μάρτης μας ήρθε, τα λουλούδια ανθίζουν
Όξω ψύλλοι και κοριοί, μέσα υγεία και χαρά…

Τα παιδιά, με το τραγούδι τους, επικαλούνται τα αληθινά χελιδόνια, να έρθουν στον τόπο τους και μαζί μ’ αυτά η άνοιξη. Είναι ένα αναβλαστικό έθιμο και σκοπός του είναι η υποβοήθηση της βλάστησης της γης.

Ο Γεώργιος Μέγας («Ελληνικές γιορτές και έθιμα της λαϊκής λατρείας») καταγράφει ένα τραγούδι από τα «χελιδονίσματα» στις Μέτρες της Θράκης όπου δύο παιδιά παίρνουν ένα καλάθι, το γεμίζουν φύλλα κισσού και περνούν μέσα από αυτό ένα ραβδί’ στην άκρη του ραβδιού προσαρμόζουν τη χελιδόνα, ένα ξύλινο ομοίωμα πτηνού. Γύρω στον λαιμό της χελιδόνας υπάρχουν κουδουνάκια, που ηχούν, καθώς κινείται το ραβδί από το οποίο αυτή κρέμεται. Τα παιδιά με το καλάθι της χελιδόνας πηγαίνουν από σπίτι σε σπίτι και τραγουδούν:

Ήρθε, ήρθε χελιδόνα
ήρθε κι άλλη μελιηδόνα,
κάθισε και λάλησε,
και γλυκά κελάδησε:

Μάρτη, Μάρτη μου καλέ,
και Φλεβάρη φοβερέ,
κι αν φλεγίσεις κι αν τσικνίσεις,
καλοκαίρι θα μυρίσεις.

Κι αν χιονίσεις κι αν κακίσεις,
πάλιν άνοιξιν θ’ανθίσεις.
Θάλασσαν επέρασα
και στεριάν δεν ξέχασα,
κύματα κι αν έσχισα,
έσπειρα, ‘κονόμησα.

Έφυγα κι αφήκα σύκα,
και σταυρόν και θημωνίτσα,
κι ήρθα τώρα κιηύρα φύτρα,
κι ηύρα χόρτα, σπάρτα, βλίτρα,
βλίτρα, βλίτρα, φύτρα, φύτρα.

Συ, καλή νοικοκυρά,
έμπα στο κελάρι σου,
φέρ’ αυγά περδικωτά,
και πουλιά σαρακοστά,
δώσε και μιαν ορνιθίτσα,
φέρε και μια κουλουρίτσα…

Μέσα ‘δω πού’ρθαμε τώρα,
μέσα γεια, μέσα χαρά,
στον αφέντη, στην κυρά,
στα παιδιά και στους γονείς
σ’όλους τους τους συγγενείς.

Μέσα Μάρτης, έξω ψύλλοι,
έξ’ οχτροί, σας τρών’ οι σκύλοι.
Μέσα φίλοι, μέσα φτήνεια,
και χαρές, χοροί, παιγνίδια.

Η νοικοκυρά παίρνει λίγα φύλλα κισσού από το καλάθι της χελιδόνας, τα τοποθετεί στο κοτέτσι, για να γεννούν πολλά αυγά οι κότες, και δίνει ένα ή δυο αυγά στα παιδιά που ξεκινούν για άλλο σπίτι. Όπως είναι γνωστό, ο βαθυπράσινος κισσός είναι σύμβολο της αειθαλούς βλαστήσεως και θεωρείται μέσο ικανό να μεταδώσει τη θαλερότητα και τη γονιμότητα στις όρνιθες και τα άλλα ζώα. Έπαιρναν για αμοιβή γλυκίσματα και χρήματα, κάτι ανάλογο με την αμοιβή από τα κάλαντα, δίνοντας ευχές για ευημερία και ευγονία. Πρόκειται για έθιμο που κατάγεται από την αρχαιότητα, όπως αποδεικνύει το «χελιδόνισμα», δηλαδή το τραγούδι της χελιδόνας, που μας παρέδωσε ο Αθήναιος γύρω στα 200 μ.Χ., αλλά ανάγεται σε πολύ παλιότερα χρόνια.

Πέρα από τα χελιδονίσματα, με πλήθος ακόμη εθίμων υποδεχόταν ο λαός παλαιότερα, το Μάρτη και την Άνοιξη.

Οι νοικοκυρές απαραιτήτως από την παραμονή καθαρίζαν το σπίτι, ρίχναν τα σκουπίδια έξω, σπάζοντας, μάλιστα κάποιο παλιό πήλινο αγγείο για να φύγει το κακό κι ο χειμώνας. Βέβαια, φόβος και τρόμος με τον ερχομό της άνοιξης αποτελούσαν (χμ… και συχνά συνεχίζουν ν’αποτελούν!) οι ψύλλοι και τα διάφορα συναφή ζωύφια για αυτό και το «όξω ψύλλοι και κοριοί» αποτελεί ένα σύνηθες στιχάκι που ενσωματώνεται σε διάφορα λαϊκά ευχετήρια άσματα της εποχής.

Επιπλέον, όπως και σε άλλες παρεμφερείς εορτές, συνήθιζαν να «χτυπούν» ανθρώπους και ζώα με χλωρά κλαδιά, σκυλλοκρέμυδα ή ασφοδέλους ή και με κλήματα ώστε να μεταδοθεί η θαλερότητα κι η γονιμότητά τους. Και, καθώς σημειώνει ο Μέγας, «όπως κάθε αρχή στη ροή του χρόνου, έτσι και η πρώτη Μαρτίου θεωρείται ότι προσφέρεται και για μετεωρολογικές και μαντικές παρατηρήσεις. Οι παρατηρήσεις για τον καιρό, τα λεγόμενα μερομήνια, διοργανώνονται από τις γυναίκες.»


Πηγή: e-evros.gr

ShareTweetShareShareSendSend

Σχετικά Άρθρα

Το «Μνημείο Επισκοπής Σικίνου» διακρίθηκε στα «Europa Nostra Awards» 2022
Θέματα

Το «Μνημείο Επισκοπής Σικίνου» διακρίθηκε στα «Europa Nostra Awards» 2022

01/07/2022
Δήμος Σύρου – Ερμούπολης: Αιτήσεις για επιχορήγηση πολιτιστικών συλλόγων
Θέματα

Έρευνα της ΕΣΔΙΑΠΟΚ για τη χαρτογράφηση του πεδίου της Πολιτιστικής Διαχείρισης στην Ελλάδα

01/07/2022
Next Post
Κορονοϊός: Η απόφαση με όλα τα μέτρα που ισχύουν από 9/10 [ΦΕΚ]

Κορονοϊός: Δημοσιεύθηκαν στο ΦΕΚ τα νέα μέτρα που ισχύουν από 28/2

DPSD CINÉ: Mother

DPSD CINÉ: Mother

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών: Σμύρνη, η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης 1900-1922

Μέγαρο Μουσικής Αθηνών: Σμύρνη, η καταστροφή μιας κοσμοπολίτικης πόλης 1900-1922

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Το «Μνημείο Επισκοπής Σικίνου» διακρίθηκε στα «Europa Nostra Awards» 2022
Θέματα

Το «Μνημείο Επισκοπής Σικίνου» διακρίθηκε στα «Europa Nostra Awards» 2022

απο syrosagenda
01/07/2022
0

Περισσοτερα...
ΣΥΡΟΣ: Πραγματοποίηση Δωρεάν Rapid Test Covid19 & Χορήγηση Βεβαιώσεων
Υγεία

ΣΥΡΟΣ: Πραγματοποίηση δωρεάν Rapid Test Covid19

απο syrosagenda
01/07/2022
0

Περισσοτερα...
ΣΥΡΟΣ: Έναρξη λειτουργίας του Δημοτικού Κολυμβητηρίου
Άθληση

ΣΥΡΟΣ: Ωράριο λειτουργίας και δικαιολογητικά για τη χρήση του Δημοτικού Κολυμβητηρίου

απο syrosagenda
01/07/2022
0

Περισσοτερα...
Δήμος Σύρου – Ερμούπολης: Αιτήσεις για επιχορήγηση πολιτιστικών συλλόγων
Θέματα

Έρευνα της ΕΣΔΙΑΠΟΚ για τη χαρτογράφηση του πεδίου της Πολιτιστικής Διαχείρισης στην Ελλάδα

απο syrosagenda
01/07/2022
0

Περισσοτερα...

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ

  • Θέματα
  • Βιβλίο
  • Εκθέσεις
  • Εποχιακά
  • Θέατρο
  • Θρησκεία
  • Μουσική
  • Οικολογία
  • Παιδί
  • Σινεμά
  • Άθληση

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΚΔΗΛΩΣΕΩΝ ΣΥΡΟΥ

Λόγω των υγειονομικών πρωτοκόλλων για την προστασία των πολιτών, εξαιτίας της πανδημίας του κορωνοϊού, πιθανόν να υπάρξουν τροποποιήσεις στον προγραμματισμό των εκδηλώσεων.

ΩΡΑΡΙΑ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΩΝ ΧΩΡΩΝ

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ

Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις στην Ερμούπολη λόγω του «Stoiximan AegeanBall Fest»
Ανακοίνωση

Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις στην Ερμούπολη λόγω του «Stoiximan AegeanBall Fest»

απο syrosagenda
29/06/2022
0

Ενημερώνουμε τους δημότες και κατοίκους του νησιού μας ότι, λόγω της διεξαγωγής του τουρνουά καλαθοσφαίρισης «Stoiximan AegeanBall Fest», σύμφωνα με...

Περισσοτερα...
Πεζοδρόμηση τμήματος της παραλιακής οδού Κινίου

Προσωρινά κυκλοφοριακά μέτρα στη χερσαία ζώνη λιμένα Κινίου

28/06/2022
ΣΥΡΟΣ: Κλιματιζόμενοι χώροι λόγω καύσωνα

ΣΥΡΟΣ: Κλιματιζόμενοι χώροι λόγω καύσωνα

22/06/2022

HIGHLIGHTS

ΣΥΡΟΣ: Πραγματοποίηση δωρεάν Rapid Test Covid19

ΣΥΡΟΣ: Ωράριο λειτουργίας και δικαιολογητικά για τη χρήση του Δημοτικού Κολυμβητηρίου

ΚΠΙΣΝ: Park your Cinema & Park your Cinema Kids

Κάθε Σάββατο βράδυ Live στο «Splash on the beach»

ΕΡΤ2: Η ΑΥΛΗ ΤΩΝ ΧΡΩΜΑΤΩΝ «Αφιέρωμα στα αρχοντορεμπέτικα»

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΠΑΛΛΑΣ: Top Gun – Maverick

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η με οποιονδήποτε τρόπο αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου του Syros Agenda, χωρίς τη δημόσια αναφορά του ονόματός του με ενεργό link (Ν.2121/1993, άρθρο 25, παρ.2) όπως η δημοσιογραφική δεοντολογία επιτάσσει.
ΠΡΟΣΟΧΗ στο copy/paste από εμάς γιατί τα άρθρα μας επικαιροποιούνται!

Εγγραφή στο Newsletter

Όλα τα τελευταία νέα στο email σας! Με την εγγραφή σας, συμφωνείτε με τους Όρους Χρήσης

Προστεθείτε στους 22 εγγεγραμμένους.

ΘΕΣΕΙΣ ΠΛΟΙΩΝ LIVE

ΘΕΣΕΙΣ ΑΕΡΟΠΛΑΝΩΝ LIVE

MEDIA KIT

ΟΔΗΓΙΕΣ ΠΡΟΦΥΛΑΞΗΣ / COVID 19

ΚΑΙΡΟΣ ΣΥΡΟΥ

Ermoúpolis, Greece

© 2021 Syros Agenda | Καθημερινή ενημέρωση για την τέχνη και τον πολιτισμό

No Result
View All Result
  • Culture@Home
  • Μουσική
    • Live
    • Party
    • Όπερα
    • Συναυλία
    • Χορός
  • Σινεμά
  • Θέατρο
  • Εκθέσεις
  • Βιβλίο
  • Φεστιβάλ
  • Εποχιακά
    • Σεμινάριο – Webinar
    • Συνέδριο
    • Ομιλία
    • Ημερίδα
    • Συριανό Καρναβάλι
    • Εορτές
    • Πάσχα
  • Παιδί
  • Θρησκεία
  • Άθληση
  • Υγεία
  • Θέματα
    • Ιστορία
    • Ψηφιακός Πολιτισμός
    • Πολιτισμός
    • Enfield Neorion
    • Επικαιρότητα
    • Απόψεις
    • Διάφορα
    • Διπλωματική
  • Εκτός Σύρου

© 2021 Syros Agenda | Καθημερινή ενημέρωση για την τέχνη και τον πολιτισμό