• Ημερολόγιο
  • Όροι Χρήσης
  • Πολιτική Απορρήτου
  • Επικοινωνία
Σάββατο, 6 Μαρτίου, 2021
Syros Agenda
  • Culture@Home
  • Μουσική
    • Live
    • Party
    • Όπερα
    • Συναυλία
  • Σινεμά
  • Θέατρο
  • Εκθέσεις
  • Βιβλίο
  • Φεστιβάλ
  • Εποχιακά
    • Συριανό Καρναβάλι
    • Γεύση
    • Ημερίδα
    • Σεμινάριο – Webinar
    • Ομιλία
  • Παιδί
  • Θρησκεία
  • Άθληση
  • Υγεία
  • Άρθρα
    • Ιστορία
    • Ψηφιακός Πολιτισμός
    • Πολιτισμός
    • Enfield Neorion
    • Επικαιρότητα
    • Διάφορα
    • Διπλωματική
No Result
View All Result
  • Culture@Home
  • Μουσική
    • Live
    • Party
    • Όπερα
    • Συναυλία
  • Σινεμά
  • Θέατρο
  • Εκθέσεις
  • Βιβλίο
  • Φεστιβάλ
  • Εποχιακά
    • Συριανό Καρναβάλι
    • Γεύση
    • Ημερίδα
    • Σεμινάριο – Webinar
    • Ομιλία
  • Παιδί
  • Θρησκεία
  • Άθληση
  • Υγεία
  • Άρθρα
    • Ιστορία
    • Ψηφιακός Πολιτισμός
    • Πολιτισμός
    • Enfield Neorion
    • Επικαιρότητα
    • Διάφορα
    • Διπλωματική
No Result
View All Result
Syros Agenda
No Result
View All Result
Home Άρθρα

Η ελάχιστη αστική μας τάξη. Σαν να ήταν εξωγήινοι. Ήρθαν, δημιούργησαν, χάθηκαν.

16/01/2019
in Άρθρα
A A
0

του Νίκου Δήμου, συγγραφέα και επίτιμου δημότη Ερμούπολης

Περπατώ στο πιο ωραίο νεοκλασικό νεκροταφείο. Φοίνικες και αετώματα, ανάγλυφα κι αγάλματα. Συλλαβίζω τα ονόματα των ανθρώπων που παράγγειλαν τέτοια μνημεία με τη σίγουρη πρόθεση να τους διαφυλάξουν στην αιωνιότητα. Ονόματα που δεν αντιστοιχούν πια σε τίποτα.
Ήρθαν κατατρεγμένοι και ανέστιοι. Μέσα σε λίγα χρόνια χτίσαν μία πόλη από τις πιο πλούσιες, πιο οργανωμένες και πιο όμορφες στην Ευρώπη. Έφτιαξαν τόσα «πρώτα» πράγματα, που βαριέσαι να τα μετράς: το πρώτο νοσοκομείο, το πρώτο τυπογραφείο, το πρώτο εργοστάσιο, το πρώτο θέατρο, την πρώτη βιβλιοθήκη. Η ακμή κράτησε μισόν αιώνα. Και μετά το κενό.
Άφησαν πίσω τους μια Πομπηία — μια πόλη φάντασμα. Νεοκλασικά μέγαρα που γκρεμίζονται, ζωγραφισμένα ταβάνια που ξεφλουδίζουν, εξοχικά αρχοντικά να καταρρέουν. Από τους ανθρώπους δεν έμεινε ίχνος. Σαν να ήταν εξωγήινοι. Ήρθαν, δημιούργησαν, χάθηκαν.

Μέγαρο Ανδρουλή, στην οδό Πρωτοπαπαδάκη στην Ερμούπολη

Η ελάχιστη αστική μας τάξη. Όπως όλα τα πράγματα στην Ελλάδα, λειτούργησε σαν θαύμα. Μέσα σε πενήντα χρόνια κάλυψε χάσμα πεντακοσίων. Εξαντλήθηκε και έσβησε.
Ακούμε τόσα αρνητικά για τους αστούς, που ξεχνάμε πως κάποτε ήταν η πιο προοδευτική (και επαναστατική) μερίδα της κοινωνίας. Και πως στις καλύτερες στιγμές τους είχαν επιτελέσει έργο που καμία άλλη κοινωνική τάξη δεν κατόρθωσε να πραγματοποιήσει.
Βέβαια στην Ελλάδα δεν αξιωθήκαμε να ζήσουμε σωστά την αστική φάση της ιστορίας. Κάτι πρόγονοι, κάτι επίγονοι — και κάτι βραχύβια θαύματα σαν αυτό που περιγράφω.
Μιλάω για την Ερμούπολη.
Για τους ανθρώπους που ήρθαν το 1822 και ’23 πρόσφυγες από τη Χίο, τη Σμύρνη, τα Ψαρά — και μεταμόρφωσαν σε λίγους μήνες ένα χέρσο τόπο σε υπόδειγμα πολεοδομικής, κοινοτικής και οικονομικής οργάνωσης. Με το αποτέλεσμα από το 1830 ως το 1880 να βρίσκονται στην ευρωπαϊκή πρωτοπορία — σε κάθε τι: βιομηχανία, εμπόριο, γράμματα, τέχνες. Και κυρίως στην κοινωνική συνείδηση: ταμεία ασφαλίσεως και αλληλοβοηθείας, σχολεία, βιβλιοθήκες, ιδρύματα —γηροκομεία, πτωχοκομεία, ορφανοτροφεία, νοσοκομεία— κι όλα αυτά χωρίς βοήθεια από το κράτος (ποιο κράτος;). Τα πάντα η κοινότητα. Αυτοδιαχείριση θα το λέγαμε σήμερα.
Ακόμα και το πρώτο συνδικαλιστικό κίνημα και την πρώτη απεργία γνώρισε η Ερμούπολη — τον καιρό που η κύρια Ελλάδα ζούσε χρόνους φεουδαρχικούς…
Περπατάω μέσα στο μικρό κοιμητήρι και συλλαβίζω τα ονόματα στα μαυσωλεία: Ροδοκανάκης, Βαφιαδάκης, Πρώιος, Νεγρεπόντης, Καλβοκορέσης, Μαυροκορδάτος, Ζερβουδάκης. Η έπαυλη του Βαφιαδάκη στα Χρούσα γκρεμίζεται — κι οι υπέροχοι τροπικοί κήποι έγιναν αδιαπέραστη ζούγκλα. Κουκουβάγιες φωλιάζουν στη βίλα του Πρωίου. Σχεδόν καμιά από τις μεγάλες οικογένειες δεν άφησε απογόνους. Τα μαυσωλεία (διατηρητέα μνημεία, που καταρρέουν) δεν θα ξανανοίξουν πια.
Κι ό,τι απομένει, φάντασμα σεργιανάει τη νύχτα στους δρόμους της Ερμούπολης —αυτής της νεοελληνικής Πομπηίας— και στις σελίδες του Εμμανουήλ Ροΐδη. Ακμή και παρακμή. Σήμερα οι κάτοικοι προσπαθούνε να γκρεμίσουν τα νεοκλασικά — και να χτίσουν κανένα μπετονένιο τέρας (σαν τα φριχτά εξοχικά με τα οποία έχουν καταστρέψει τις παραλίες τους). Η ποιότητα έφυγε με τους παλιούς. Καμιά φορά η εξέλιξη είναι προς τα πίσω.

Από το βιβλίο του Νίκου Δήμου «Η χαμένη τάξη» (Κεφάλαιο «Οι Εξωγήινοι», σελ. 14-17).

ShareTweetShareSend

Related Posts

Το βίντεο για τον πολιτιστικό θησαυρό της Σύρου που χάνεται
Άρθρα

Το βίντεο για τον πολιτιστικό θησαυρό της Σύρου που χάνεται

05/03/2021
Άρθρα

28 Φεβρουαρίου 1862 – Επανάσταση κατά του Βασιλιά Όθωνα

28/02/2021
Next Post

Αρτοκλασία του Συλλόγου Στερεοελλαδιτών Σύρου «η Ρούμελη»

Κοπή Πρωτοχρονιάτικης Πίτας της Ένωσης Συνταξιούχων Ναυτικών Σύρου

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ ΠΑΛΛΑΣ: Ο Γκρινιάρης

Τελευταία Νέα

Διαδικτυακά, εικαστικά εργαστήρια για παιδιά 5-12 ετών
Culture@Home

Διαδικτυακά, εικαστικά εργαστήρια για παιδιά 5-12 ετών

απο syrosagenda
06/03/2021
0

Περισσοτερα...
Κρατική Ορχήστρα Αθηνών “Συνισταμένη Φωτός” – Μαγνητοσκοπημένη Συναυλία
Culture@Home

Κρατική Ορχήστρα Αθηνών “Συνισταμένη Φωτός” – Μαγνητοσκοπημένη Συναυλία

απο syrosagenda
06/03/2021
0

Περισσοτερα...
Οι «Γυναίκες» του Παπαδιαμάντη – Online Streaming
Culture@Home

Οι «Γυναίκες» του Παπαδιαμάντη – Online Streaming

απο syrosagenda
06/03/2021
0

Περισσοτερα...
Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας – Αφιερωματικές εκπομπές στην ΕΡΤ2
Culture@Home

Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας – Αφιερωματικές εκπομπές στην ΕΡΤ2

απο syrosagenda
06/03/2021
0

Περισσοτερα...

Κατηγορίες

  • Άρθρα
  • Βιβλίο
  • Εκθέσεις
  • Εποχιακά
  • Θέατρο
  • Θρησκεία
  • Μουσική
  • Οικολογία
  • Παιδί
  • Σινεμά
  • Άθληση

Ημερολόγιο Εκδηλώσεων

Ωράριο Πολιτιστικών Χώρων

Ανακοινώσεις

Δρομολόγια Mini Bus έως τις 17.30 λόγω lockdown
Ανακοίνωση

Τα δρομολόγια των Mini Bus θα πραγματοποιούνται έως τις 21:00

απο syrosagenda
04/03/2021
0

Ενημερώνουμε τους δημότες και κατοίκους του νησιού μας ότι από σήμερα, Πέμπτη 4 Μαρτίου 2021, τα δρομολόγια της Αστικής Συγκοινωνίας...

Περισσοτερα...

Προκήρυξη καλλιτεχνικού διαγωνισμού από την ONEX NEORION SHIPYARDS Α.Ε.

04/03/2021
Έναρξη εγγραφών στο Κέντρο Χορού και Παραστατικών Τεχνών “Ακροποδητί”

Δήμος Σύρου – Ερμούπολης: Επιχορηγήσεις πολιτιστικών συλλόγων για το 2021

03/03/2021

Highlights

Διαδικτυακά, εικαστικά εργαστήρια για παιδιά 5-12 ετών

Κρατική Ορχήστρα Αθηνών “Συνισταμένη Φωτός” – Μαγνητοσκοπημένη Συναυλία

Οι «Γυναίκες» του Παπαδιαμάντη – Online Streaming

Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας – Αφιερωματικές εκπομπές στην ΕΡΤ2

ΠΙΟΠ: Μια σειρά συζητήσεων για την «Η Ελλάδα του 20ού αιώνα»

Half Note Jazz Club: Andreas Polyzogopoulos Quartet

ΑΠΑΓΟΡΕΥΕΤΑΙ η με οποιονδήποτε τρόπο αναδημοσίευση, αναπαραγωγή, κατά παράφραση ή διασκευή απόδοση του περιεχομένου του Syros Agenda, χωρίς τη δημόσια αναφορά του ονόματός του με ενεργό link (Ν.2121/1993, άρθρο 25, παρ.2) όπως η δημοσιογραφική δεοντολογία επιτάσσει.

Εγγραφή στο Newsletter

Εισάγετε το email σας για εγγραφή στην υπηρεσία αποστολής ειδοποιήσεων μέσω email για νέες δημοσιεύσεις.

Προστεθείτε στους 6 εγγεγραμμένους.

ΘΕΣΕΙΣ ΠΛΟΙΩΝ LIVE

ΘΕΣΕΙΣ ΑΕΡΟΠΛΑΝΩΝ LIVE

© 2020 Syros Agenda | Η πολιτιστική επικαιρότητα της Σύρου

No Result
View All Result
  • Culture@Home
  • Μουσική
    • Live
    • Party
    • Όπερα
    • Συναυλία
  • Σινεμά
  • Θέατρο
  • Εκθέσεις
  • Βιβλίο
  • Φεστιβάλ
  • Εποχιακά
    • Συριανό Καρναβάλι
    • Γεύση
    • Ημερίδα
    • Σεμινάριο – Webinar
    • Ομιλία
  • Παιδί
  • Θρησκεία
  • Άθληση
  • Υγεία
  • Άρθρα
    • Ιστορία
    • Ψηφιακός Πολιτισμός
    • Πολιτισμός
    • Enfield Neorion
    • Επικαιρότητα
    • Διάφορα
    • Διπλωματική

© 2020 Syros Agenda | Η πολιτιστική επικαιρότητα της Σύρου