O Τούμας Τράνστρεμερ, (Στοκχόλμη 1931-2015), ήταν ο μεγαλύτερος ποιητής της Σουηδίας και ένας από τους μεγαλύτερους ποιητές διεθνώς, μόνιμος υποψήφιος του Νομπέλ λογοτεχνίας τα τελευταία χρόνια. Την ποίησή του, που είναι μεταφρασμένη σε περισσότερες από πενήντα γλώσσες, διακρίνουν οι απέριττες και διαυγείς περιγραφές και οι ακριβείς μεταφορές. Ο Τούμας Τράνστρεμερ είναι ποιητής που, ενώ ανήκει στον ευρύτερο χώρο του μοντερνισμού, συγχρόνως τον υπερβαίνει. Ξεχωρίζει επίσης ως δεξιοτέχνης δύσκολων ποιητικών μορφών, όπως η σαπφική στροφή και το χαϊκού. Η ποίηση του Τούμας Τράνστρεμερ έχει επηρεάσει διαφορετικές γενιές ποιητών σε όλο τον κόσμο. Ο νομπελίστας ποιητής Γιόσεφ Μπρόντσκι δήλωσε κάποτε ότι ο Τούμας Τράνστρεμερ «είναι ποιητής πρωταρχικής σημασίας και απίστευτης ευφυΐας».
Ο Σουηδός ποιητής Τούμας Τράνστρεμερ (Tomas Tranströmer, 1931-2015) κέρδισε το Νόμπελ λογοτεχνίας για το 2011. Ήταν ο 108ος νικητής του βραβείου αυτού και ο πρώτος Σουηδός που το κέρδισε από το 1974. Ο Τράνστρεμερ θεωρούνταν ως ο επικρατέστερος νικητής του βραβείου αυτού κατά τα προηγούμενα χρόνια, με τους δημοσιογράφους να περιμένουν κοντά στο σπίτι του για την ανακοίνωση του αποτελέσματος όλα τα προηγούμενα χρόνια. Η Σουηδική Ακαδημία αποκάλυψε ότι ήταν υποψήφιος κάθε χρόνο από το 1993. Η αιτιολογία της Σουηδικής Ακαδημίας που του παρέδωσε το βραβείο ήταν: «γιατί μέσα από τις συμπυκνωμένες, διαυγείς εικόνες του, μας δίνει μια φρέσκια πρόσβαση στην πραγματικότητα»
Ας δούμε το ποίημα του για τη Σύρο:
In Syros’ harbor abandoned merchant ships lay idle. Stem by stem by stem. Moored for many years: CAPE RION, Monrovia. KRITOS, Andros. SCOTIA, Panama. Dark paintings on the water, they have been hung aside.Like playthings from our childhood, grown gigantic, that remind us XELATROS, Piraeus. But when we first came to Syros, it was at night, |
Στο λιμάνι της Σύρου παρατημένα εμπορικά πλοία σε αναμονή, Οι πλώρες δίπλα δίπλα. Αραγμένα εδώ και χρόνια: CAPE RION, Μονρόβια. KRITOS, Άνδρος. SCOTIA, Παναμάς. Σκοτεινοί πίνακες πάνω στο νερό, κρεμασμένοι απόμερα.Σαν παιδικά παιχνίδια που γιγαντώθηκαν XELATROS, Πειραιάς. Όταν όμως ήρθαμε για πρώτη φορά στη Σύρο, νύχτα ήταν, |
(από την ποιητική συλλογή «Ο μισοτελειωμένος ουρανός», 1962) | |
by Tomas Transtròmer / Den halvfärdiga himlen (1962) Translated from the Swedish by May Swenson and Leif Sjòberg |
Tranströmer Tomas / Τα ποιήματα Μετάφραση: Βασίλης Παπαγεωργίου |
Ο Τούμας Τράνστρεμερ στο ποίημα του “Σύρος” λέγοντας “παρατημένα εμπορικά πλοία σε αναμονή” αναφέρεται πιθανώς στον εμπορικό στόλο που έγινε άχρηστος όταν έκλεισε η Διώρυγα του Σουέζ κατά τη διάρκεια της κρίσης του Σουέζ το 1956.
Τα ποιήματα του Τράνστρεμερ κυκλοφόρησαν το 2004, μεταφρασμένα στα ελληνικά, από τις εκδόσεις Printa.
Tranströmer Tomas – Τα ποιήματα (μτφ. Β. Παπαγεωργίου) – Αθήνα: Printa, 2004 – (Ποίηση για Πάντα)