Ο γιος μιας Συριανής στα Νοεμβριανά του 1916

Ποιος να το πίστευε, σχεδόν έναν αιώνα πριν, στις 18 Νοεμβρίου 1916 (Ιουλιανό ημερολόγιο ή 1 Δεκεμβρίου) συμμαχικά αγήματα να αποβιβάζονται στο Φάληρο και να συγκρούονται με τον ελληνικό στρατό… Περίπου 3.000 Γάλλοι και Βρετανοί κατευθύνονται στην Αθήνα υπό τις διαταγές του ναυάρχου Φουρνιέ. Το Γαλλικό πλοίο Mirabeau βομβαρδίζει την Αθήνα.

Ο λόγος; Η στάση ουδετερότητας της χώρας μας κατά τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η οποία οδήγησε σε στρατιωτική αντιπαράθεση μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και των Αγγλογαλλικών δυνάμεων. Σ΄ αυτόν τον πόλεμο ο μεν Βενιζέλος ήθελε τη συμπαράταξη με τους συμμάχους ενώ ο βασιλιάς ήθελε πολιτική ουδετερότητας, η οποία όμως ευνοούσε τη Γερμανία και Αυστροουγγαρία. Για τους συμμάχους ο βασιλιάς Κωνσταντίνος έγινε πλέον “ο πιο μισητός άνθρωπος στην Ευρώπη μετά τον Κάιζερ”.

Ο βομβαρδισμός της πόλης των Αθηνών σταμάτησε αφού ο Κωνσταντίνος ήρθε σε συμφωνία με την Αντάντ. Οι συμμαχικές δυνάμεις αποσύρονται. Δεκάδες οι νεκροί και οι τραυματίες και από τις δυο πλευρές.

Δυστυχώς ο εθνικός διχασμός είχε τραγικά αποτελέσματα. Οι βενιζελικοί δέχονται επιθέσεις από τους υποστηρικτές του βασιλιά. Ακολουθούν λεηλασίες και καταστροφές. Παράλληλα οι δυνάμεις της Αντάντ επιβάλλουν γενικό αποκλεισμό που οδήγησε σε λιμοκτονία πολλές πόλεις της νότιας Ελλάδας.

Στις 25 Νοεμβρίου η προσωρινή κυβέρνηση της Θεσσαλονίκης ή Εθνικής Αμύνης ή Τριανδρίας (Βενιζέλος, Κουντουριώτης, Δαγκλής, απ΄ όπου πήρε το όνομά της η ομώνυμη πόλη της Θεσσαλονίκης), κηρύσσει έκπτωτο το βασιλιά Κωνσταντίνο.

Ο εθνικός διχασμός και η είσοδος της Ελλάδας στον πόλεμο βρίσκει τον Ιωνα Δραγούμη από την πλευρά των ηττημένων και εξόριστο στην Κορσική. Μεταξύ άλλων στην Κορσική εξόριστος βρίσκεται και ο Κωνσταντίνος Έσσλιν, ο πρώην πρόεδρος της Α΄ Αναθεωρητικής Βουλής και πρόεδρος του δικηγορικού συλλόγου Αθηνών.

Μετά την εξορία, στις 11 Ιουνίου 1919 ο Κωνσταντίνος Εσσλιν παραπέμφθηκε σε δίκη από έκτακτο στρατοδικείο και καταδικάστηκε σε θάνατο για συμμετοχή στα Νοεμβριανά, παρότι τότε είχε δημόσια αντιταχθεί στα έκτροπα.

Η απόφαση ακυρώθηκε στη συνέχεια, αλλά στο μεταξύ ο Κωνσταντίνος Εσσλιν ασθένησε στη φυλακή και πέθανε στο Δημοτικό Νοσοκομείο της Αθήνας στις 17 Ιανουαρίου 1920.

Ο Κωνσταντίνος ήταν γιος του Βαυαρού Ιουλίου Εσσλιν, τραπεζίτη και οικονομικού συμβούλου του βασιλιά Όθωνα και της Χριστίνας Χατζηαποστόλου, κόρη του Έλληνα πρόξενου στη Σμύρνη.

Το 1868 ο Κωνσταντίνος διορίστηκε στο δικαστικό σώμα πρωτοδίκης και τοποθετείται δικαστής στην Τρίπολη και αργότερα στον Πύργο. Σύντομα όμως παραιτήθηκε και άσκησε τη δικηγορία, αρχικά στην Ερμούπολη, απ΄ όπου καταγόταν η μητέρα του και στη συνέχεια στην Αθήνα. Επί κυβερνήσεως Δημητρίου Ράλλη, κατά τη διάρκεια του Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897, διορίστηκε νομάρχης Φθιώτιδος και Φωκίδος και αργότερα πρόεδρος της Βουλής των Ελλήνων.

Προς τιμή του η Λαμία έδωσε το όνομά του σε κεντρικό δρόμο της πόλης καθώς ως Νομάρχης, στη μάχη που διεξήχθη στην “Ταράτσα” (την τελευταία μάχη του ατυχούς Ελληνοτουρκικού πολέμου του 1897), κατόρθωσε με ηρωική παρέμβαση να εμποδίσει τους Τούρκους να εισβάλουν στην πόλη. Συγκεκριμένα έπεισε τον Οθωμανό διοικητή Ετέμ πασά, με πλαστό τηλεγράφημα, ότι είχε υπογραφεί ανακωχή. Ευτυχώς για τη Λαμία ο Οθωμανός διοικητής τον πίστεψε και απέσυρε τα στρατεύματά του. Την επομένη έφτασε και η επίσημη ενημέρωση της ανακωχής. Μετά τον ατυχή για την Ελλάδα ελληνοτουρκικό πόλεμο, παραιτήθηκε από τη θέση του νομάρχη και επανήλθε στη δικηγορία. Παράλληλα ίδρυσε ένα σύλλογο πολιτικού προβληματισμού, που συγκέντρωσε στους κόλπους του αρκετά μέλη.

Ο Κωνσταντίνος είχε δύο αδέλφια, τον Πολιτικό Μηχανικό Αριστείδη Έσσλιν, ο οποίος μεταξύ άλλων κατασκεύασε το Νομαρχιακό Κτίριο της Ερμούπολης και τον Φερδινάνδο τον οποίον έχασε σε ηλικία μόλις 25 ετών στη μάχη στο Βαφέ της Κρήτης, όπου πήγε να πολεμήσει ως εθελοντής. Ως γνωστόν η μάχη εκείνη είχε προηγηθεί του Ολοκαυτώματος της Μονής Αρκαδίου.

Ο Κωνσταντίνος βαθιά επηρεασμένος από το θάνατο του αδελφού του αλλά και βαθύτατα συγκινημένος από την έκρηξη της Κρητικής επανάστασης, γράφει το βιβλίο του για το Αρκάδι “Das Kloster Arkadi”, ένα βιβλίο που φλέγεται από αγάπη για την πατρίδα και την ελευθερία και εξυμνεί τον έρωτα.

Με εκτίμηση

Υποπλοίαρχος (ε.α.)