Ο Μάρκος Βαμβακάρης και η Πλημμύρα (του 1934)

«Με τη φετινή πλημμύρα / όρη και βουνά επήρα / είδα μάνα να φωνάζει / και βαριά ν’ αναστενάζει: / “Το μωρό, το μικρό, το παιδί μου / σώσε μού το και πάρ’ τη ζωή μου”»… 

Στίχοι από το τραγούδι «Η πλημμύρα» του Μάρκου Βαμβακάρη (στίχοι – μουσική), αναφορά σε μια πλημμύρα στην Αττική στις 22-11-1934, ζεϊμπέκικο καμηλιέρικο, που καταγράφει το γεγονός με… ρεπορταζιακή ακρίβεια – λιτά, ουσιαστικά, ζωντανά, πειστικά: «Περιστέρι και Μοσχάτο / τα ’καναν όλα άνω κάτω / Καμίνια και Αγια-Σωτήρα / τα’ πνιξε όλα η πλημμύρα»

Με τη φετινή πλημμύρα, βρε
Όρη και βουνά επήρα
Είδα μάνα να φωνάζει, βρε
Και βαριά να αναστενάζει

Το μωρό το μικρό το παιδί μου
Σώσε μου το και πάρ’ τη ζωή μου
Έπεσα για να το σώσω, βρε
Κόντεψα να μη γλυτώσω

Με παράσυρε το ρέμα, βρε
Μάνα μου δεν είναι ψέμα
Μεσ’ στο ρέμα κολυμπούσα, βρε
Να το σώσω δεν μπορούσα

Μόλις βγήκα στη στεριά
Δυο παιδιά και μια γριά
Σ’ ένα δένδρο ανεβασμένοι, βρε
Εγλυτώσαν οι καημένοι

Περιστέρι και Μοσχάτο, βρε
τα ‘καν όλα άνω κάτω
Καμίνια και Άγια Σωτήρα, βρε
Τα ‘πνιξ’ όλα η πλημμύρα

Η ισχυρή βροχή τότε κράτησε περίπου πέντε ώρες με αποτέλεσμα να υπερχειλίσει και πάλι ο Κηφισός και να πλημμυρίσουν μεγάλες εκτάσεις στον Πειραιά, την Κοκκινιά, το Νέο Φάληρο, το Μοσχάτο, το Περιστέρι κ.ά. Σύμφωνα με τις εφημερίδες της εποχής, στο Μοσχάτο το νερό έφθασε τα δύο μέτρα και οι κάτοικοι ανέβηκαν στις στέγες των σπιτιών τους. Δυστυχώς και στη συγκεκριμένη πλημμύρα, πέρα από τις υλικές καταστροφές, χάθηκαν 7 άνθρωποι.

Είναι ένα από τα πολλά –τουλάχιστον πενήντα, το 20% περίπου των τραγουδιών– του πατριάρχη του ρεμπέτικου, εμπνευσμένα από πραγματικά συμβάντα, όπως επισημαίνει και ιστορεί ο Πάνος Σαββόπουλος, σε ειδικό κεφάλαιο στο βιβλίο του «Περί της λέξεως “ρεμπέτικο” το ανάγνωσμα… και άλλα» (εκδ. «Οδός Πανός», 2006).

Η ιστορία που περιγράφεται είναι αληθινή και ο ίδιος ο συνθέτης έπεσε μέσα στον πλημμυρισμένο Κηφισό και έσωσε ένα παιδί. Η πλημμύρα που σημειώθηκε τότε θεωρείται από τις μεγαλύτερες και έπληξε σφοδρά το Περιστέρι το Μοσχάτο, την Κοκκινιά, το Φάληρο και του Ρέντη. Αυτόπτης μάρτυρας ο Μάρκος Βαμβακάρης έγραψε το περίφημο τραγούδι «Η Πλημμύρα» που συγκλονίζει με την παραστατική περιγραφή της αγωνίας των ανθρώπων που παλεύουν για τη ζωή τους. Το τραγούδι ηχογραφήθηκε το 1934 στην Columbia και το ερμηνεύουν ο Μάρκος Βαμβακάρης και η Μαρίτσα Πανδρά. Δίσκος Columbia DG 6057.