Αυτή την Τετάρτη 12 Οκτωβρίου 2016, συνεχίζοντας το αφιέρωμά μας στην προσφυγιά και την μετανάστευση θα προβάλλουμε την ταινία του R.W. Fassbinder «Ο Έλληνας γείτονας».
Οι προβολές της βιβλιοθήκης του Πανεπιστημίου Αιγαίου πραγματοποιούνται στο Κτίριο Κορνηλάκη (απέναντι από το Κλειστό Γυμναστήριο Ερμούπολης).
Σας περιμένουμε!
Από τη Βιβλιοθήκη
Αλίκη Τσουκαλά
Ο Έλληνας γείτονας (Katzelmacher), 1969 | 19.30
Διάρκεια 88 λεπ.
Σκηνοθεσία: R.W. Fassbinder
Παίζουν: Hanna Schygulla, Lilith Ungerer, Rudolf Waldemar Brem, R. W. Fassbinder
[…] Ο Γιώργος – ένας Έλληνας εργάτης – μετανάστης στη Γερμανία, εντάσσεται στην παρέα ορισμένων αργόσχολων νέων που μένουν στη γειτονιά του.
Σαν ξένος, προκαλεί την ξενοφοβία τους, την εχθρότητα, την επιθετικότητα αλλά και τη ζήλια τους εξ αιτίας του ερωτικού του ζήλου, που εκφράζεται με κατηγορίες ότι είναι κομμουνιστής κλπ. καθώς και προσβολές «σκύλος», κατσίκα (katzelmacher) – διαδεδομένος υβριστικός χαρακτηρισμός στη Γερμανία της εποχής, για τους ξένους εργάτες από το Νότο – η δυσπιστία και η περιέργεια αρχικά εξελίσσεται σε έναν ρατσισμό που αγγίζει τον φασισμό. Όλη αυτή η κακομεταχείριση προς τον μετανάστη δικαιολογείται από το μότο τους που είναι «Η τάξη πρέπει να τηρείται» – εθελοτυφλώντας μπροστά στη δική τους αταξία.
Απελπισμένος θέλει να εγκαταλείψει αυτή την αφιλόξενη χώρα, τους βίαιους φίλους του κι αυτό είναι το κεντρικό θέμα των συζητήσεων του με τη Γερμανίδα Μαρία (Hanna Schygulla), με την οποία έχει δημιουργήσει κάποια σχέση. Η δεύτερη αυτή ταινία του RW. Fassbinder, προερχόμενη από το (αντι) θεατρικό του ομώνυμο έργο – απ’ όπου και η εικόνα, εντρυφεί στο ντόπιο μικρόκοσμο μιας αστικής γειτονιάς στα περίχωρα του Μονάχου, δείχνοντας την απελπισία – έως μηδενισμού και ακολασίας, τεσσάρων ζευγαριών προερχόμενη από τα χαλαρά τους ήθη, την πλήξη και μονοτονία τους.
Κατηγορούν τον εμιγκρέ Γιώργο αλλά οι ίδιοι δεν κοιτάζουν τους εαυτούς τους στον καθρέφτη – να παρατηρήσουν την άδεια τους – χωρίς ίχνος συναισθήματος ζωή καλοβολεμένοι στο φόντο του γκαζόν των παρτεριών, της μικροαστικής γειτονιάς τους.
Η σκηνοθεσία αναδεικνύει την αφόρητη πλήξη, τον πρόστυχο κομφορμισμό. Εξάρτηση, εκμετάλλευση, σεξ – θέματα προεξάρχοντα στον Αλί, βρίσκονται στο αρχικό τους στάδιο εδώ.
Ο νεαρός την εποχή εκείνη Βιμ Βέντερς (Wim Wenders) είχε πει πως στο έργο κυριαρχεί μονάχα η πραγμάτωση της ευχαρίστησης – μια κατάσταση ωστόσο, πάντα απούσα.
Το έργο στέκεται αρχικά στη γραμμή της σχολής της νουβέλ-βαγκ (κυρίαρχο ρεύμα εποχής ’60) – ιδιαίτερα στο cinema verité του Ζ.Λ. Γκοντάρ, με πλάνα κοφτά, λιτά – μοιρασμένο σε σκηνές με έμφαση στο λευκό χρώμα, μιας ιδιαίτερα ψυχρής ακρίβειας, στυλιζαρισμένα.
Το μήνυμα της ματιάς αυτής έγκειται στο να καταδείξει το αδιέξοδο της ταύτισης της ευτυχίας και του ιδανικού σε έναν κόσμο που πάσχει από τις εμμονές του σεξ, του χρήματος, του ζεμανφουτισμού, της άνευ ορίων διασκέδασης. Η μετεξέλιξη της τεχνικής αυτής σε πλάνα βαθύχρωμα, αργά, με βαρύτερους ρυθμούς δημιούργησε τον γνωστό στιλ της Νεο-γερμανικής σχολής με προεξάρχοντες τους RWF και WW. […]
