Εγκρίθηκε από το Δημοτικό Συμβούλιο [ΑΔΑ: ΨΟ56ΩΗΟ-ΤΕΟ] η πρόταση της Αντιδημάρχου Πολιτισμού κ. Αλίκης Λεονταρίτη για την συνεργασία – αδελφοποίηση των δύο Ιστορικών Δημοτικών Θεάτρων Πειραιά και Απόλλων.
Στο πλαίσιο συνεργασίας πολιτιστικών δράσεων με το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά είχε προτείνει στον καλλιτεχνικό διευθυντή κ. Λευτέρη Γιοβανίδη, μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ των δύο Ιστορικών Θεάτρων η οποία και έγινε αποδεκτή. Στη συνέχεια με την υπ’ αριθ. 779/16-4-2021 σχετική εισήγηση του κυρίου Γιοβανίδη προς το Διοικητικό Συμβούλιο του Οργανισμού Πολιτισμού, Αθλητισμού, Νεολαίας Πειραιά, έγινε ομόφωνα αποδεκτή με την υπ’ αριθ. 60/2021 απόφασή τους στις 22/4/2021.
Το Μνημόνιο αυτό δεν αποτελεί τυπική νομική σχέση ή δέσμευση μεταξύ των δύο θεσμικών οργάνων, δύναται να τροποποιηθεί και να έχει ισχύ έως τις 31 Δεκεμβρίου 2023. Ουσιαστικά εκφράζει τη βούληση των δύο φορέων να αναπτύξουν πολιτιστική συνεργασία με σκοπό το αμοιβαίο όφελος των δύο τόπων αναφοράς. Ενδεικτικά αλλά όχι περιοριστικά θα έχει ως κυρίους άξονες:
- Την ανάπτυξη συνεργιών ψυχαγωγικού και εκπαιδευτικού χαρακτήρα.
- Την προώθηση και προβολή εκδηλώσεων και παραστάσεων μέσω των ιστοσελίδων των δύο Θεάτρων με σκοπό την παρακολούθηση τους, συμβάλλοντας σημαντικά στην ανάπτυξη του πολιτιστικού και τουριστικού προϊόντος του Πειραιά και της Σύρου.
- Ανάπτυξη συνεργιών των δύο μελών και με τρίτους φορείς οι οποίοι δύνανται να αποδειχθούν επωφελείς για την προβολή οπτικοακουστικού και διαδικτυακού ή έντυπου υλικού στην ημεδαπή ή αλλοδαπή.
- Σχεδιασμός και υλοποίηση κοινών δράσεων διεθνούς εμβέλειας με σκοπό την προβολή της πολιτιστικής κληρονομιάς των Δήμων Πειραιά και Σύρου -Ερμούπολης.
ΣΥΝΤΟΜΑ ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΙΚΩΝ ΘΕΑΤΡΩΝ
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΠΕΙΡΑΙΑ
137 Χρόνια – 12 χρόνια από την αποκατάσταση του
Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, θεμελιώθηκε στις 24 Ιουνίου 1884 και στις 9 Απριλίου του 1895, άνοιξε τις πόρτες του με ένα μήνα αργότερα υποδέχεται στην σκηνή, το έργο του Δημήτριου Βερναδάκη «Μαρία Δοξαπατρή». Η απόφαση για την ανέγερση του Δημοτικού Θεάτρου του Πειραιά πάρθηκε επί Δημάρχου Τρύφωνα Μουτζόπουλου ο οποίος το 1882, εγγράφει ένα ιδιαίτερα σημαντικό κονδύλι 200 χιλιάδων δραχμών «δι’ ανέγερσιν θεάτρου», σε σύνολο δαπανών για τα δημοτικά έργα 315 χιλιάδων δραχμών. Το όλο οικοδόμημα δεν ολοκληρώθηκε στην ίδια δημαρχιακή περίοδο, αλλά μετά από δώδεκα χρόνια, επί δημαρχίας Θεοδώρου Ρετσίνα. Έτσι ξεκίνησε η κατασκευή του Θεάτρου, στην Πλατεία Κοραή, «έναντι του Δημοτικού Παρθεναγωγείου», σε σχέδια που εκπόνησε ο Πειραιώτης αρχιτέκτονας I. Λαζαρίμος, καθηγητής του Πολυτεχνείου.
Το λευκό οικοδόμημα με το ναόσχημο πρόπυλο και τις τέσσερις λεπτές – χωρίς ραβδώσεις – κορινθιακού τύπου κολώνες στην πρόσοψή του, γίνεται σημείο αναφοράς της πολιτιστικής ζωής της πόλης τόσο στον 19ο όσο και τον 20ο αιώνα
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ “ΑΠΟΛΛΩΝ”, ΕΡΜΟΥΠΟΛΗ ΣΥΡΟΥ
157 χρόνια – 21 χρόνια επαναλειτουργίας
από την αποκατάσταση στην αρχική του μορφή
Το Δημοτικό Θέατρο Απόλλων αποτελεί έμβλημα της Ερμούπολης και συνδέεται άρρηκτα με την ιστορία της. Η πόλη δημιούργημα της επανάστασης, αποτέλεσε ένα κοινωνικό, οικονομικό και αρχιτεκτονικό θαύμα στις αρχές του 19ου αιώνα, με εκπληκτική για την εποχή πνευματική κίνηση και ακτινοβολία.
Η θεατρική ιστορία της Ερμούπολης ξεκινάει από το 1826, όταν μια ομάδα ερασιτεχνών ηθοποιών σε παραπήγματα, με το έργο “Νικήρατος” της Ευανθίας Καϊρη, έριξαν τον πρώτο σπόρο στο έδαφος που απεδείχθη αρκετά γόνιμο, εξηγώντας έτσι και τη φυσική έφεση των Συριανών στον πολιτισμό και στο θέατρο ιδιαίτερα.
Το 1830 δημιουργείται η πρώτη θεατρική σκηνή της νεότερης Ελλάδας. Μετά το 1840 που αρχίζει η περίοδος του Ιταλικού μελοδράματος γίνεται σημαντική η ανάγκη για ένα μόνιμο και οργανωμένο θέατρο. Στις 20 Απριλίου του 1864 (δύο χρόνια μετά τη θεμελίωσή του, σε σχέδια του δημοτικού αρχιτέκτονα Πιέτρο Σαμπό) γίνονται με επισημότητα τα εγκαίνια του Θεάτρου “Απόλλων” με το έργο “Ριγκολέτο” του Βέρντι.
Η αποκατάσταση του Θεάτρου ξεκίνησε τη δεκαετία του ’90 και ολοκληρώθηκε το 2000, βασισμένη σε σχέδια του αρχιτέκτονα Πέτρου Δ. Πικιώνη και με χρηματοδότηση από πόρους της Ε.Ε. και του Υπουργείου Πολιτισμού. Το 1998 ο ζωγράφος Δημήτρης Φόρτσας το κόσμησε με νέες εξαιρετικές όροφογραφίες. Έτσι, 45 χρόνια μετά την τελευταία παράσταση ,στο ήμισυ του πρώτου θέρους της νέας χιλιετίας, το ανακαινισμένο Ιστορικό Θέατρο “ΑΠΟΛΛΩΝ” εγκαινιάστηκε τη ΔΕΥΤΕΡΑ 17 Ιουλίου 2000 και ώρα 20:00 με εναρκτήριο έργο τον «ΒΑΦΤΙΣΤΙΚΟ»του Θεόφραστου Σακελλαρίδη .
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΟΥ ΕΝΩΝΟΥΝ ΤΙΣ ΔΥΟ ΠΟΛΕΙΣ
Είναι περισσότερο από αυτονόητο το γεγονός ότι η Σύρος – Ερμούπολη και ο Πειραιάς αποτελούν δύο “αδελφές” πόλεις – λιμάνια, με πολλά κοινά και ομοιότητες, τόσο ως προς τον τρόπο που δημιουργήθηκαν και αναπτύχθηκαν, όσο και ως προς τη διαμόρφωση ενός αστικού πολιτισμού, μεταξύ των πρώτων που αναπτύχθηκαν στη χώρα μας. Σύμβολα αυτού του συγκεκριμένου πολιτισμού είναι τα λυρικά θέατρα των δύο πόλεων. Και τα δύο δημιουργούνται για να υπηρετήσουν τις ίδιες πολιτιστικές αξίες και να καλύψουν τις ίδιες ποιοτικές ψυχαγωγικές ανάγκες. Το ένα έπεται του άλλου και ακολουθεί την ίδια πορεία, ως επίκεντρο κάθε σημαντικής καλλιτεχνικής δραστηριότητας. Ο Θίασος Ταβουλάρη, παλιός γνώριμος του “Θεάτρου Απόλλων” (1868) θα είναι μαζί με τον Θίασο Δ. Αλεξιάδη οι πρώτοι που θα παίξουν στο Δημοτικό Θέατρο του Πειραιά μετά την ολοκλήρωσή του επί δημαρχίας Θεόδωρου Ρετσίνα (1895). Ο Πειραιάς είναι το δεύτερο, μετά την Ερμούπολη, σημαντικό λιμάνι της χώρας και αναπτύσσεται με τον ίδιο τρόπο, δηλαδή με την εισροή προσφυγικών ρευμάτων. Ακολουθεί την ίδια εξελικτική πορεία εκτελώντας επιτυχημένα τον ίδιο ρόλο, συγκοινωνιακό, εμπορικό και οικονομικό. Από ένα συγκεκριμένο σημείο και μετά, οι δύο πόλεις – λιμάνια διαγράφουν παράλληλες πορείες, ώσπου μια σειρά από αυτά προκαλούν την κάμψη και παρακμή της Ερμούπολης.
Τις δύο πόλεις μας συνδέουν γεγονότα και ιστορικές φυσιογνωμίες και σήμερα μπορούμε να εμπιστευτούμε αυτούς τους περιφανείς “κοινούς γνωστούς μας” για να χαράξουμε μια πολιτιστική συνεργασία με την αδελφοποίηση των Ιστορικών Θεάτρων. Ποιοι είναι αυτοί οι “κοινοί γνωστοί”;
Ο Νεόφυτος Βάμβας ο πρώτος Γυμνασιάρχης (1833 – 1836) του πρώτου Γυμνασίου της Ερμούπολης, ιδρύει στον Πειραιά το 1836 ιδιωτική σχολή για κορίτσια. Το 1871 ιδρύεται στον Πειραιά το μηχανουργείο “Ήφαιστος” του Τζόν Μακ Δούαλ (John Me Dowall), Σκωτσέζου επιχειρηματία, ο οποίος μαζί με τον γαμπρό του William Barbour νοικιάζουν τον Ιούνιο του 1892 το ναυπηγείο της “Ελληνικής Ατμοπλοϊκής Εταιρείας”, που δεν είναι άλλο από το Νεώριο της Σύρου. Στη Σύρο κατασκευάζουν το 1893 το μεγαλύτερο σιδερένιο ατμόπλοιο εκείνης της εποχής, το “Αθηνά”, το οποίο στη συνέχεια ρυμουλκήθηκε στον Πειραιά, όπου τοποθετήθηκε ο μηχανολογικός εξοπλισμός του στο μηχανουργείο “Ηφαιστος”.
Το 1875 ο Ερνέστος Τσίλλερ (1837 – 1923), ο Γερμανός αρχιτέκτονας του οποίου έργο είναι το μεγαλειώδες Δημαρχείο της Ερμούπολης, δημιούργησε μια ολόκληρη συνοικία στον Πειραιά την περίφημη Καστέλλα.
Δύο διαφορετικοί άνθρωποι συμβολίζουν τη σχέση της Σύρου με τον Πειραιά, σε διαφορετικές εποχές και σε διαφορετικά επίπεδα της κοινωνίας. Ο Λουκάς Ράλλης και ο Μάρκος Βαμβακάρης.
Ο πρώτος έρχεται μαζί με τους πρώτους οικιστές, γίνεται “νονός” της Ερμούπολης τον Ιούνιο του 1826 στη συνέλευση που αποφασίζει και επιλέγει την ονομασία της νέας πόλης και ο ίδιος αποτελεί μια από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της Συριανής κοινωνίας, για να μετακομίσει μόνιμα στον Πειραιά μετά την άφιξη του Όθωνα, όταν το καινούργιο λιμάνι, το δεύτερο της χώρας μετά από αυτό της Ερμούπολης, έχει πλέον αναπτυχθεί αρκετά και έχει αποκτήσει σοβαρές δυνατότητες για εμπορικές και τραπεζικές δραστηριότητες.
Αυτής της πόλης θα γίνει δήμαρχος ο Λουκάς Ράλλης από το 1856 μέχρι το 1865 και θα την εμπλουτίσει με υποδομές και έργα (ναός του πολιούχου Αγίου Σπυρίδωνα, Δημοτικό Παρθεναγωγείο, Β’ “Αρρεναγωγείο”, Δημοτική Αγορά) και, συμβολικά σχεδόν, θα παντρέψει την κόρη του Καλλιόπη Ράλλη με τον δήμαρχο Σύρου, Αμβρόσιο Δαμαλά. Ο δεύτερος εμπνευσμένος εποικιστής του Πειραιά, το Μεγάλο Παιδί της Σύρας, ο Μάρκος Βαμβακάρης αντικρίζει το καινούργιο μεγάλο λιμάνι της χώρας για πρώτη φορά το 1920, σε ηλικία 15 ετών.
Στον Πειραιά μεγαλώνει, εργάζεται, γνωρίζει και παντρεύεται στις 7 Δεκεμβρίου 1923 την πρώτη του γυναίκα, την Ελένη Δημητρίου Μαυρουδή, που θα παίξει σημαντικό ρόλο στη θεματολογία των τραγουδιών του Μάρκου. Και βέβαια, όλοι ξέρουμε ποια ήταν η συνέχεια και ποια ήταν “η Τετράς η ξακουστή του Πειραιώς”, η πρώτη ρεμπέτικη κομπανία με την οποία “κατέβηκε” στην Δραπετσώνα ο Μάρκος το 1934 μαζί με τον Γιώργο Μπάτη, τον Ανέστη Δελιά και τον Στράτο Παγιουμτζή.
Η Ερμούπολη και ο Πειραιάς έχουν ομοιότητες που δείχνουν τον δρόμο και δεν είναι διόλου τυχαίο ότι οι Συριανοί που για διαφόρους λόγους εγκαταστάθηκαν στο λεκανοπέδιο της Αττικής επέλεξαν συστηματικά να μείνουν στον Πειραιά. Οι προφανείς ομοιότητες, η αμεσότητα του υγρού στοιχείου, η ευχέρεια μετάβασης στη Σύρο και μεταφοράς αγαθών από και προς τα εκεί, συνέβαλαν στο φαινόμενο της εγκατάστασής τους.