Αποτίμηση και προοπτικές έργου 2017-2018 της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου
Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, στα πλαίσια των δράσεων υποστήριξης των εναλλακτικών μορφών τουρισμού και ειδικώτερα του περιηγητικού- περιπατητικού τουρισμού, συνεχίζει και στην παρούσα φάση το υπερτοπικής σημασίας έργο της αποκατάστασης διέλευσης και ανάδειξης των παλαιών λιθόστρωτων δρόμων και μονοπατιών των Κυκλάδων, χαρακτηρισμένων και προστατευόμενων ως Διαδρομών Πολιτιστικού Ενδιαφέροντος.
Ως κεντρικός φορέας σχεδιασμού και ανάδειξης των περιηγητικών δικτύων στις Κυκλάδες, η Περιφέρεια πραγματοποίησε κατά το 2017 δράσεις σήμανσης και προβολής στο πεδίο των επιλεγμένων Διαδρομών Πολιτιστικού Ενδιαφέροντος κατά νησί.
Ο σχεδιασμός των κατά νησί δικτύων τέθηκε ήδη σε νέες βάσεις, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα δεδομένα που προκύπτουν από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο [Υπουργική απόφαση 1513144/165/30.1.2017 «Καθορισμός τεχνικών προδιαγραφών χάραξης, σήμανσης, διάνοιξης και συντήρησης των ορειβατικών πεζοπορικών μονοπατιών» (ΦΕΚ 206/Β’/30.1.17)], καθώς και από τις πρόσφατες διεθνείς πρακτικές. Διατηρείται ο βασικός κορμός της σήμανσης των δικτύων Διαδρομών (πινακίδες κατεύθυνσης), ο οποίος είναι ειδικών προδιαγραφών, ενιαίας μορφής για όλες τις Κυκλάδες και εναρμονίζεται πλήρως με τα προβλεπόμενα στο εν λόγω θεσμικό πλαίσιο. Δράσεις ανανέωσης, διεύρυνσης, εμπλουτισμού & αποκατάστασης διέλευσης των περιηγητικών δικτύων στην παρούσα χρονική περίοδο εκτελέστηκαν και συνεχίζονται με τη συμμετοχή των οικείων Δήμων στα περισσότερα νησιά των Κυκλάδων.
Ιδιαίτερα σημαντική είναι η συνεργασία της Περιφέρειας με τη διεθνούς κύρους και εμβέλειας Ελληνική Εταιρεία Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.
Συγκεκριμένα:
– ΑΜΟΡΓΟΣ: Επικαιροποιήθηκε και διευρύνθηκε από την Περιφέρεια το περιηγητικό δίκτυο του νησιού. Αποκαταστάθηκε από τη δημοτική αρχή η διέλευση σε μεγάλο μέρος του δικτύου, κατασκευάστηκε και τοποθετήθηκε από την Περιφέρεια το υλικό σήμανσης και προβολής στο πεδίο, στο μεγαλύτερο μέρος του δικτύου, και έχει προγραμματιστεί η κατασκευή και τοποθέτηση του υπόλοιπου υλικού στο 1ο εξάμηνο 2018.
– ΑΝΑΦΗ: Έχει κατά 80% ολοκληρωθεί, με τη συμμετοχή της δημοτικής αρχής, το έργο αποκατάστασης, σήμανσης και προβολής στο πεδίο του δικτύου Διαδρομών. Το έργο θα συμπληρωθεί στην τρέχουσα περίοδο.
– ΑΝΔΡΟΣ: Έχει δρομολογηθεί η χρηματοδότηση από την Περιφέρεια για το 2018 του έργου αποκατάστασης διέλευσης κατά τόπους στο διεθνώς πιστοποιημένο δίκτυο Διαδρομών του νησιού Andros Route, το οποίο διαχειρίζεται και λειτουργεί υποδειγματικά η εθελοντική ομάδα Andros Routes μέσω της ΑΜΚΕ “Ερευνητικό Κέντρο Άνδρου”.
– ΚΕΑ: Ολοκληρώθηκε από τη δημοτική αρχή το έργο αποκατάστασης διέλευσης του δικτύου και από την Περιφέρεια το έργο σήμανσης των Διαδρομών της βόρειας και δυτικής Κέας. Το έργο σήμανσης και προβολής στο πεδίο ολοκληρώνεται στις Διαδρομές του κεντρικού και ανατολικού τμήματος του νησιού κατά την τρέχουσα περίοδο.
– ΚΥΘΝΟΣ: Επικαιροποιήθηκε το περιηγητικό δίκτυο του νησιού και βρίσκεται σε εξέλιξη το έργο αποκατάστασης, σήμανσης και προβολής στο πεδίο των Διαδρομών, με τη συμμετοχή των τοπικών πολιτιστικών φορέων του νησιού και του Δικτύου Αειφόρων Νήσων ΔΑΦΝΗ.
– ΔΟΝΟΥΣΑ: Ολοκληρώθηκε το έργο αποκατάστασης, σήμανσης και προβολής στο πεδίο του δικτύου Διαδρομών, με οργανωμένες πρωτοβουλίες των δύο τοπικών συλλογικών φορέων του νησιού και με τη συμμετοχή της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.
– ΗΡΑΚΛΕΙΑ: Κατασκευάστηκε και είναι έτοιμο για τοποθέτηση στο πεδίο το υλικό σήμανσης και προβολής του περιηγητικού δικτύου στο πεδίο, με τη συμμετοχή επίσης της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού.
– ΝΑΞΟΣ: Ολοκληρώθηκε από τη δημοτική αρχή, με την εποπτεία της Περιφέρειας, το έργο αποκατάστασης διέλευσης και συμπλήρωσης της σήμανσης σε 11 Διαδρομές του δικτύου. Μέσα στο 1ο εξάμηνο 2018 παραδίδονται στους περιηγητές-περιπατητές 13 πλήρως σηματοδοτημένες Διαδρομές, ενώ παράλληλα θα τοποθετηθεί το υλικό προβολής στο πεδίο, στην παραγωγή του οποίου συμμετέχει η Ένωση Ξενοδόχων Νάξου.
– ΠΑΡΟΣ: Οριστικοποιήθηκε το περιηγητικό δίκτυο του νησιού και έχει προγραμματιστεί η παραγωγή και τοποθέτηση του υλικού σήμανσης στο σύνολό του, με τη συμβολή της δημοτικής αρχής και των επαγγελματιών τουρισμού. Άμεσα θα τοποθετηθεί το υλικό προβολής του δικτύου στο πεδίο
– 2 πληροφοριακοί πίνακες-χάρτες ειδικών προδιαγραφών.
– ΣΥΡΟΣ: Το δίκτυο έχει επικαιροποιηθεί και έχει προγραμματιστεί η ανανέωση και συμπλήρωση της σήμανσης για το 1ο εξάμηνο 2018. Αποκατάσταση διέλευσης κατά τόπους θα γίνει σε συνεργασία με τη δημοτική αρχή. Στο έργο συμμετέχει η νεοσύστατη κοινωνική συνεταιριστική επιχείρηση “Απάνω Μεριά Σύρου”. Έτοιμο για χρήση είναι το υλικό προβολής στο πεδίο – 2 πληροφοριακοί πίνακες-χάρτες ειδικών προδιαγραφών.
– ΤΗΝΟΣ: Ανανεώθηκε πλήρως και διευρύνθηκε το περιηγητικό δίκτυο του νησιού. Αποκαταστάθηκε από τη δημοτική αρχή η διέλευση σε μεγάλο μέρος του δικτύου και κατασκευάστηκε από την Περιφέρεια υλικό σήμανσης και προβολής στο πεδίο, το οποίο συμπληρώνεται και τοποθετείται με την αρωγή της Ελλ. Εταιρείας Περιβάλλοντος & Πολιτισμού. Από την Περιφέρεια έχει γίνει πρόταση για κοινή δράση προς τη δημοτική αρχή, με προοπτική την ενσωμάτωση του νέου περιηγητικού δικτύου στη δράση του Δήμου Tinos Trails.
– ΦΟΛΕΓΑΝΔΡΟΣ: Διευρύνθηκε και παγιώθηκε το περιηγητικό δίκτυο του νησιού και έχει προγραμματιστεί η παραγωγή και τοποθέτηση του υλικού σήμανσης στο σύνολό του, με τη συμβολή της δημοτικής αρχής. Πλήρης αποκατάσταση διέλευσης του δικτύου έχει προγραμματιστεί να γίνει από τον Ελλην. Πολιτιστικό Ορειβατικό Σύλλογο Φυλής κατά την τρέχουσα περίοδο. Άμεσα θα τοποθετηθεί το υλικό προβολής στο πεδίο – 2 πληροφοριακοί πίνακες-χάρτες ειδικών προδιαγραφών.
Μέσα στο 2018 η Περιφέρεια προγραμματίζει συνεργασίες με τους ΟΤΑ των νησιών Σερίφου, Κιμώλου, Μήλου, Ίου, Σικίνου και Σαντορίνης, για τη μεθόδευση κοινών πρωτοβουλιών επικαιροποίησης, βελτίωσης και ενίσχυσης της υποδομής των περιηγητικών τους δικτύων.
Σε κάθε περίπτωση, για τη διατήρηση των περιηγητικών δικτύων σε υψηλά επίπεδα, με στόχο την αναγνώριση και προβολή τους σε διεθνή κλίμακα, προϋπόθεση είναι η διαρκής μέριμνα των δημοτικών αρχών για την ετήσια συντήρηση και βελτίωση διέλευσης των μονοπατιών.
Η συνεργασία της Περιφέρειας με την εντεταλμένη για την εποπτεία των δράσεων αυτών Διεύθυνση Δασών Κυκλάδων, είναι δεδομένη και διαρκής. Εκπρόσωπος της αρμόδιας περιφερειακής υπηρεσίας συμμετέχει στις προβλεπόμενες από το ισχύον θεσμικό πλαίσιο (άρθρο 15 παράγραφοι 4 και 5 της σχετικής Υπουργ. Απόφασης) Συμβουλευτικές Επιτροπές Πεζοπορικών Ορειβατικών Δραστηριοτήτων (Σ.Ε.Π.Ο.Δ.), οι οποίες οφείλουν να παρέχουν την αρωγή της προς την παραπάνω Διεύθυνση.
Στις αρμοδιότητες των Δήμων και των τοπικών ενδιαφερόμενων φορέων εντάσσονται η συμπλήρωση της σήμανσης με τις πινακίδες υποδοχής, ενημέρωσης, θέσης και ειδικής επισήμανσης που προβλέπονται από την υπουργική απόφαση και η επεξεργασία ολοκληρωμένων σχεδίων προβολής των κατά νησί περιηγητικών δικτύων.
Στους τομείς αυτούς, βαρύνοντα συμβουλευτικό και υποστηρικτικό ρόλο για την επικαιροποίηση υφιστάμενων μελετών ή τεχνικών εκθέσεων, την ανεύρεση των απαιτούμενων χρηματοδοτικών εργαλείων, καθώς και την οριζόντια (σε επίπεδο Κυκλάδων) προβολή των Διαδρομών Πολιτιστικού Ενδιαφέροντος, θα έχει το Δίκτυο Αειφόρων Νήσων ΔΑΦΝΗ, με το οποίο – και από κοινού με τους πρωτοβάθμιους ΟΤΑ – βρίσκονται σε εξέλιξη συντονισμένες έρευνες πεδίου.
Προκρίνοντας στην παραπάνω βάση τη μόνιμη και διαρκή συνεργασία των πρωτοβάθμιων ΟΤΑ με την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, δημιουργούνται οι προϋποθέσεις ταχείας ένταξης των περιηγητικών δικτύων των Κυκλάδων στο Εθνικό Μητρώο Μονοπατιών και πιστοποίησής τους σύμφωνα με τις πρακτικές της διεθνούς πεζοπορίας.
