Φορέας υλοποίησης του Έργου: Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών/ΕΙΕ
Διάρκεια: Μάιος 2019 – Δεκέμβριος 2021
Χρηματοδότηση: Γερμανικό Ομοσπονδιακό Υπουργείο Εξωτερικών, Ελληνογερμανικό Ταμείο για το Μέλλον
Επιστημονικός Υπεύθυνος: Δρ. Βαλεντίν Σνάιντερ, φιλοξενούμενος ερευνητής ΙΙΕ/ΕΙΕ
Εποπτεύων: Δρ. Λεωνίδας Καλλιβρετάκης, Διευθυντής Ερευνών ΙΙΕ/ΕΙΕ
Θεματική του έργου
Οι περισσότερες παλαιότερες και πρόσφατες μελέτες για τη Γερμανική κατοχή της Ελλάδας κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, επικεντρώθηκαν κυρίως στη στρατιωτική δράση, τα εγκλήματα πολέμου και τη μαζική βία, από τις διώξεις, συλλήψεις, βασανισμούς, εγκλεισμούς σε στρατόπεδα συγκέντρωσης, έως την εξόντωση. Παρόλο που αυτές οι μελέτες έχουν εντοπίσει και αναδείξει ένα σημαντικό μέρος των γερμανικών δράσεων, εξακολουθούν να υπάρχουν ορισμένες σκοτεινές ζώνες στη σχετική ιστορία. Στην πράξη, σε ό,τι αφορά τη συνολική παρουσία των στρατευμάτων κατοχής που στάθμευσαν στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια του πολέμου, οι ρητά εντοπισμένες μονάδες αντιπροσωπεύουν μόνο ένα κλάσμα του συνολικού αριθμού. Οι λοιπές στρατιωτικές μονάδες χαρακτηρίζονται κυρίως ως «γερμανικές μονάδες», «γερμανικά στρατεύματα», «γερμανικές αρχές» κλπ. Ωστόσο, ο αντίκτυπος αυτών των άγνωστων μονάδων στην καθημερινή ζωή του Ελληνικού πληθυσμού ήταν συχνά εξίσου σημαντικός, για παράδειγμα μέσω της επίταξης οικιών και τροφίμων, της επιβολής καταναγκαστικής εργασίας, καθώς και άλλων αυθαίρετων μέτρων.
Σκοπός του έργου
Λαμβάνοντας υπόψη τη σημαντική θέση που κατέχει σήμερα η Γερμανική κατοχή στη συλλογική μνήμη των Ελλήνων, το Ερευνητικό Έργο «Βάση δεδομένων των Γερμανικών στρατιωτικών και παραστρατιωτικών μονάδων στην Ελλάδα 1941-1944/45», το οποίο διεξάγεται στο Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών του Εθνικού Ιδρύματος Ερευνών, αποσκοπεί στον εντοπισμό και την καταγραφή όλων των Γερμανικών στρατιωτικών και παραστρατιωτικών μονάδων που στάθμευσαν περιστασιακά ή μακροχρόνια και έδρασαν κατά καιρούς στην Ελλάδα μεταξύ Απριλίου 1941, ημερομηνία της γερμανικής εισβολής και Οκτωβρίου 1944, ημερομηνία της υποχώρησης των γερμανικών στρατευμάτων (και Μαΐου του 1945 για κάποιες απομακρυσμένες περιοχές και νησιά). Αυτή η βάση δεδομένων θα αποτελέσει χρήσιμο εργαλείο για την εμβάθυνση στην ιστορική γνώση της περιόδου στην Ελλάδα, καθώς
- θα βοηθήσει στην αναγνώριση των Γερμανικών μονάδων που ενεπλάκησαν σε εγκλήματα πολέμου,
- θα διευκρινίσει περαιτέρω το αριθμητικό εύρος των δυνάμεων κατοχής,
- θα ρίξει φως στη δομή και στην εξέλιξη των στρατιωτικών και παραστρατιωτικών μονάδων.
Μετά την ολοκλήρωσή της, η βάση δεδομένων θα είναι προσιτή στο κοινό και θα χρησιμεύει ως εργαλείο όχι μόνο για ακαδημαϊκή έρευνα, αλλά και για πρωτοβουλίες τοπικής και περιφερειακής ιστορίας, σχολικά προγράμματα κλπ.
Δυναμική χαρτογράφηση
Τα καταγεγραμμένα δεδομένα θα τοποθετηθούν σε μια δυναμική εφαρμογή περιβάλλοντος GIS (GIS: σύστημα γεωγραφικών πληροφοριών) το οποίο θα επιτρέπει στον επισκέπτη να κάνει εξατομικευμένη χρήση της βάσης δεδομένων, για παράδειγμα μέσω αναζήτησης σχετικά με την πορεία μιας δεδομένης μονάδας, ή την πυκνότητα της παρουσίας δυνάμεων κατοχής μιας συγκεκριμένης τοποθεσίας ή περιοχής, σε διαδοχικές χρονικές περιόδους. Μέσω της χρονικής και γεωγραφικής κωδικοποίησης των διαθέσιμων δεδομένων, η εφαρμογή θα επιτρέπει επίσης στους ερευνητές να θέτουν στο ευρύτερο πλαίσιο των τοπικών δομών και μεταβολών ή κινήσεων των κατοχικών στρατευμάτων, ποιοτικά δεδομένα που προέρχονται για άλλες πηγές (π.χ. από προσωπικές μαρτυρίες, πληροφορίες των αντιστασιακών οργανώσεων).
Μάθετε περισσότερα ΕΔΩ
Facebook: www.facebook.com/GermanOccupationDatabase
