Ένα σημαντικό βιβλίο 176 σελίδων, που αποτελεί προσπάθεια αρκετών ετών της κας Ρόζας Φρέρη, αναμένεται να εκδοθεί σύντομα σε 500 αντίτυπα, όπως είχε αναφερθεί παλαιότερα, υπό την αιγίδα του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης (αποφάσεις ΔΣ 306/2019 & ΑΠ. 268/2020 της Οικονομικής Επιτροπής, καθώς προάγει την ανάδειξη του τόπου.
Το βιβλίο για την Ντελλαγκράτσια με τίτλο: «Ντελλαγκράτσια – ακούγοντας τον τόπο μου», ξεκίνησε με συνεντεύξεις από απλούς καθημερινούς ανθρώπους του χωριού και των γύρω οικισμών π.χ. Άδειατα, με σκοπό τη συγκέντρωση στοιχείων για το τόπο και τη ζωή σ’ αυτόν, απ’ τον προηγούμενο αιώνα όπου και κατοικήθηκε.
Συνεχίστηκε με συνεντεύξεις και με έρευνα τόσο βιβλιογραφική, όσο και αρχειακή για τους παραθεριστές, οι οποίοι έμεναν στα ιδιαίτερα κτίσματα του οικισμού που χτίστηκαν κατά τον 19ο κι 20ο αι. και την ιστορία τους.
Στόχος του συγκεκριμένου πονήματος είναι η συγκέντρωση στοιχείων και η καταγραφή τους, πριν χαθούν με το πέρασμα του χρόνου οι σημαντικές προφορικές μαρτυρίες των ηλικιωμένων.
Το βιβλίο θα περιλαμβάνει:
- Ιστορική αναδρομή στο παρελθόν του νησιού
- Ιστορική αναδρομή στο χώρο της Ντελλαγκράτστιας
- Σκιαγράφηση της ζωής στο χωριό μιας άλλης εποχής ανάμεσα σε δύο διαφορετικούς κόσμους
- Στοιχεία για τα σπίτια του χωριού
- Στοιχεία για τα Αρχοντικά
- Στοιχεία για τους πρώτους ιδιοκτήτες και συνεντεύξεις με τους απογόνους τους (όπου αυτό ήταν δυνατό)
- Αφηγήσεις ηλικιωμένων στην ντοπιολαλιά του χωριού
- Φωτογραφικό υλικό παλιό και νεότερο.
- Έγγραφα π.χ. Διαθήκες, Προικοσύμφωνα, Συμβόλαια γράμματα, αποκόμματα από τον τύπο της εποχής κ.α.
Σκοπός του βιβλίου είναι η ανάδειξη του ιδιαίτερου αυτού τόπου και η καταγραφή όσο είναι δυνατόν περισσοτέρων στοιχείων που τον αφορούν, ώστε να γίνει δυνατή η σκιαγράφηση μιας άλλης εποχής πολύ διαφορετικής, αλλά πολύ ενδιαφέρουσας. Είναι μια προσπάθεια για να γνωρίσουμε λίγο περισσότερο τις ρίζες μας.