Μετά από τη δημοσιοποίηση μιας σειράς καταγγελιών για κακοποιητικές πράξεις που επιφέρουν ποινικές ευθύνες στον χώρο του θεάτρου, ο Δημήτρης Λιγνάδης παραιτήθηκε από τη θέση του καλλιτεχνικού διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου.
Η ηγεσία του ΥΠΠΟΑ, μετά από μεγάλη καθυστέρηση και επιχειρώντας να κλείσει κακήν κακώς το «σκάνδαλο Λιγνάδη», τοποθετεί την αναπληρώτριά του ως μεταβατική καλλιτεχνική διευθύντρια του Οργανισμού. Ταυτόχρονα, προκειμένου να υπερβεί το αδιέξοδο και να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, προχωρεί στην αυτοαναίρεση της πολιτικής της. Εξαγγέλλει μελλοντική προκήρυξη, αναθεωρώντας σπασμωδικά και μόνο για τη συγκεκριμένη περίπτωση, την πολιτική διορισμών που είχε υιοθετήσει, ακυρώνοντας τις προκηρύξεις που βρίσκονταν σε διαδικασία και επικαλούμενη μάλιστα, στη Βουλή «λόγους δημοσίου συμφέροντος».
Το «σκάνδαλο Λιγνάδη» αποκαλύπτει με τον πλέον κραυγαλέο τρόπο την πολιτική αδυναμία του ΥΠΠΟΑ, την έλλειψη πολιτικής βούλησης και την ανικανότητά του να ανταπεξέλθει στις βασικές υποχρεώσεις του ρόλου του, παρέχοντας εγγυήσεις για την επαρκή εποπτεία της λειτουργίας του οργανισμού και των προσώπων που το ίδιο διόρισε. Οι φωνές για παραίτηση της Λίνας Μενδώνη πληθαίνουν καθημερινά.
Η «υπόθεση Λιγνάδη» δημιουργεί μια σημαντική υπαρξιακή αγωνία για τον καλλιτεχνικό χώρο και το θεσμό των κρατικών πολιτιστικών οργανισμών, με αρνητικό αντίκτυπο στην κοινωνία συνολικά. Ο θεατρικός χώρος έχει ήδη ζητήσει άμεση δημόσια διαβούλευση για το ζήτημα του ρόλου και της αποστολής των κρατικών πολιτιστικών οργανισμών και για τον τρόπο επιλογής των διευθυντών τους.
Η πολυπρισματικότητα του ερωτήματος «Τι Εθνικό Θέατρο θέλουμε;» μας οδηγεί σήμερα να ανοίξουμε έναν διάλογο που δεν θα αποτελεί απλώς ένα σχέδιο εξόδου από την κρίση αλλά θα ανοίγει το δρόμο για το μέλλον, με μια σειρά ερωτημάτων που πρέπει να απαντηθούν: σχετικά με το θεσμικό πλαίσιο, τη σημασία, την αποστολή και το όραμα του δημόσιου αυτού οργανισμού.
Ως δημόσιος οργανισμός, το Εθνικό Θέατρο οφείλει ή όχι να λειτουργεί προς το δημόσιο συμφέρον και να παράγει δημόσια αγαθά και υπηρεσίες; Τι περιεχόμενο δίνουμε σε αυτό; Η χρηματοδότησή του του επιτρέπει να επιτελέσει το έργο αυτό; Πώς αυτή κατανέμεται, με ποιους εργασιακούς όρους και ποια διαφάνεια;
Σε ποιο κοινό απευθύνεται; Σε όλα τα κοινωνικά στρώματα ή μόνο σε ορισμένα; Ποιά πολιτική ευαισθητοποίησης ακολουθεί; Συνομιλεί με την κοινωνία και πώς; Με ποιους τρόπους θα δημιουργήσει δεσμούς με ένα κοινό απομακρυσμένο και στερημένο από τις πολιτισμικές πρακτικές του θεάτρου και του θεατή; Ποιες σύγχρονες εκπαιδευτικές πολιτικές είναι σε θέση να ακολουθήσει; Αρκούν οι δικές του πρωτοβουλίες ή θα πρέπει να συνδυάζονται με συνεργασίες και δικτύωση με φορείς που προωθούν τη διαφορετικότητα, τη διαθεματικότητα, την καταπολέμηση των διακρίσεων και ανισοτήτων, εντέλει την πολιτισμική δημοκρατία;
Όσον αφορά τη σχέση του με τα καλλιτεχνικά σχήματα που φιλοξενεί, πώς επιλέγονται και με ποιους όρους συνεργασίας; Ενδυναμώνει το ευρύτερο θεατρικό πεδίο ή αντίθετα το αποπροσανατολίζει και το κατακερματίζει; Πώς μπορεί να επιτευχθεί μεγαλύτερος καλλιτεχνικός πλουραλισμός μέσα από τη συνύπαρξη καλλιτεχνικών δυνάμεων; Πώς η έρευνα και το πείραμα, οι νέες μέθοδοι και προσεγγίσεις, τα ζητούμενα που προκύπτουν από τον δικό μας αλλά και τον διεθνή σύγχρονο διάλογο θα ενσωματωθούν και θα τροφοδοτήσουν τη λειτουργία και τα διακυβεύματα που πρέπει να τολμήσει να θέσει;
Πόση ελευθερία έχει ή/και απαιτείται να έχει ο καλλιτεχνικός του διευθυντής; Σε ποιον λογοδοτεί για την πολιτιστική του πολιτική και την οικονομική του διαχείριση; Με ποιες διαδικασίες, ποια κριτήρια αξιοκρατίας των επιλογών του και με ποιους όρους διαφάνειας; Πώς ασκεί εποπτεία το Υπουργείο Πολιτισμού; Πώς ασκεί έλεγχο το ΔΣ; Πώς λειτουργεί και πού με τη σειρά του λογοδοτεί; Υπάρχει πολιτικός εναγκαλισμός; Είναι ζητούμενο η ανεξαρτησία και πώς κάτι τέτοιο μπορεί να είναι εφικτό; Εντοπίζονται συμπτώματα αυθαιρεσίας και πώς μπορούν να αποφευχθούν;
Με ποιους τρόπους μπορεί να επιτευχθεί η αναδιάρθρωση της οργανωσιακής του δομής; Πώς μπορεί να υπάρξει διαφάνεια σε κάθε εσωτερική υπόθεση του οργανισμού, τόσο ως προς τα διοικητικά όσο και προς τα καλλιτεχνικά θέματα; Πως μπορούν να θεσπιστούν πρωτόκολλα δεοντολογίας και εμπιστευτικότητας καταγγελιών;
Ποιος ο δομικός ρόλος της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης της δραματικής του σχολής; Συνάδει με τις ανάγκες του επαγγελματικού χώρου; Ποια η σχέση της με τη συνολικότερη καλλιτεχνική εκπαίδευση, ανώτατη και ανώτερη, καθώς και με το αίτημα της διαβάθμισης σπουδών;
Ποια σχέση διαμορφώνεται σταδιακά, τα τελευταία χρόνια της κρίσης, ανάμεσα στο Εθνικό Θέατρο και τα Ιδιωτικά Ιδρύματα Τέχνης; Πώς αυτή έχει επηρεάσει τον χώρο των καλλιτεχνών και της παραγωγής; Ποιες οι μακροπρόθεσμες συνέπειες;
Πώς μπορεί να επιτευχθεί η εξωστρέφεια, μια ουσιαστική «ανοικτότητα» του οργανισμού;
Πώς το Εθνικό Θέατρο μπορεί να μετατραπεί σε έναν χώρο ανάπτυξης μιας διαρκούς κριτικής σκέψης, που είναι αυτή κυρίως που τρέφει τη δημιουργικότητα;
Η κρίση του Εθνικού Θεάτρου, κορύφωση μιας γενικότερης που αφορά τη σύγχρονη πολιτιστική πολιτική, είναι μια ευκαιρία ανασύνταξης, σκέψης και διαλόγου, συγκρότησης της τέχνης σε νέα βάση, με νέα ζητούμενα και προτάσεις. Το τελευταίο διάστημα, οι προκλήσεις ήταν πολλές και ο κόσμος της τέχνης έκανε τα δικά του βήματα, αρκούμενος -αναγκαστικά- σε ευκαιριακές αλλά ζητώντας δομικές αλλαγές. Είναι σημαντικό να βρούμε μαζί τη γλώσσα, τη γραμματική και τη δυνατή φωνή, ώστε το Εθνικό που επιθυμούμε, το «Φανταστικό Εθνικό» να γίνει το Εθνικό όλων μας.
Συμμετέχουν:
Κέλλυ Διαπούλη, επιμελήτρια, τ. διευθύντρια «Ελευσίνα πολιτιστική πρωτεύουσα Ευρώπης»
Άρης Λάσκος, ηθοποιός
Άντζελα Μπρούσκου, σκηνοθέτις
Μυρτώ Ράις, θεατρολόγος
Γιάννης Σκουρλέτης, σκηνοθέτης
Μαρία Τσιμά, ηθοποιός και τ. αν. καλ/κή διευθύντρια Κ.Β.Θ.Ε
Συντονισμός συζήτησης:
Μάνος Λαμπράκης, θεατρικός συγγραφέας
22 Φεβρουαρίου 2021 | Ώρα 19.00
www.facebook.com/events/1002377093504124/
Για να παρακολουθήσετε τη συζήτηση, πατήστε στο παρακάτω link και συμπληρώστε τη φόρμα συμμετοχής: http://bit.ly/3aIUDB3
Θα λάβετε ειδοποίηση για τη συμμετοχή σας στην παρουσίαση και τη συζήτηση.
Η πλατφόρμα θα είναι ανοιχτή μισή ώρα νωρίτερα.
Επίσης η εκδήλωση θα μεταδοθεί και μέσω Facebook LIVE στη σελίδα Culture Through Politics.
