Φιλοσοφική Σχολή του ΕΚΠΑ: Να επανέλθουν στο Λύκειο τα μαθήματα Τέχνης

Ανακοίνωση με την οποία εκφράζει την έκπληξή της για την αφαίρεσή τους και ζητά επαναφορά των μαθημάτων Τέχνης στο ωρολόγιο πρόγραμμα του Λυκείου, εξέδωσε πρόσφατα η Κοσμητεία της Φιλοσοφικής Σχολής. Την ανακοίνωση υπογράφουν ο κοσμήτωρ και 15 πανεπιστημιακοί, οι περισσότεροι πρόεδροι των Τμημάτων της Σχολής.

Η ανακοίνωση:

Η Κοσμητεία της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών με έκπληξη διαπίστωσε ότι στο νέο ωρολόγιο πρόγραμμα του Γενικού Λυκείου (ΦΕΚ 2338, τ. Β΄, 15-06-2020) δεν προβλέπεταιπλέον διδακτική ώρα για τις Τέχνες, καθώς καταργήθηκαν τόσο η ζώνη επιλεγόμενων μαθημάτων όσο και οι ώρες ερευνητικών δραστηριοτήτων της Α΄ Λυκείου, κατά τη διάρκεια των οποίων οι εκπαιδευτικοί καλλιτεχνικών ειδικοτήτων (εικαστικών, μουσικής και θεατρικής αγωγής–θεατρολογίας) ανέπτυσσαν πληθώρα διαθεματικών δράσεων. Έτσι, δεν φαίνεται να παρέχεται πλέον στους μαθητές και στις μαθήτριες του Γενικού Λυκείου κάποια μορφωτική ευκαιρία στο πεδίο των Τεχνών, ούτε άμεσα, μέσα από τα μαθήματα αισθητικής αγωγής, ούτε έμμεσα, μέσα από σχετικές ερευνητικές δραστηριότητες (projects).

Αδιαμφισβήτητα, οι Τέχνες έχουν μακρά παράδοση στη χώρα μας. Η  αναγκαιότητα της καλλιτεχνικής παιδείας των μαθητών υποστηρίχθηκε ήδη από της συστάσεως του Ελληνικού κράτους, ενώ, επιπλέον, όσες μεταρρυθμιστικές/προοδευτικές προσπάθειες καταβλήθηκαν κατά καιρούς, με εμπνευστές πρωτοπόρους παιδαγωγούς (π.χ. Κουντουράς, Δελμούζος, Γληνός, Κριαράς κ.ά.), ανέδειξαν την κοινή πεποίθηση ότι οι Τέχνες οφείλουν να έχουν ιδιαίτερη και εξέχουσα θέση στο πρόγραμμα των Ελληνικών Σχολείων. Ως εκ τούτου, η προτεινόμενη κατάργηση από την τελευταία βαθμίδα της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης της πατρίδας μας μορφωτικών ευκαιριών πάνω στο τραγούδι, στην εικαστική αποτύπωση και στη θεατρική έκφραση ξενίζει και προβληματίζει ιδιαίτερα.

Στη Σχολή μας πραγματοποιήθηκε, προ διετίας, ειδικό επιστημονικό συνέδριο, με τίτλο «Οι Τέχνες στο Ελληνικό Σχολείο», με τη συμμετοχή χιλίων συνέδρων και 400 ομιλητών από όλη τη χώρα και την Κύπρο, το οποίο ανέδειξε την ανάγκη κάλυψης και επέκτασης της καλλιτεχνικής παιδείας στην εκπαιδευτική πράξη. Το Θέατρο, η Μουσική, τα Εικαστικά, ο Χορός και ο Κινηματογράφος, συντείνουν στην ολόπλευρη διάπλαση και στη βιωματική γνώση που προσφέρει η αισθητική αγωγή στα παιδιά και στους εφήβους που φοιτούν στα σχολεία της Πατρίδας μας. Οι Τέχνες συμβάλλουν δραστικά στον εμπλουτισμό της επικοινωνίας, της διεπιστημονικής μάθησης, της αισθητικής καλλιέργειας, της ενσυναίσθησης, της αυτενέργειας, της συλλογικότητας, της ανάπτυξης της δημιουργικότητας, της δημοκρατικότητας και της ηθικής διάστασης των μαθητών και των μαθητριών.

Σε διεθνές επίπεδο, η Unesco καλεί τα κράτη-μέλη της να υποστηρίζουν την καλλιτεχνική εκπαίδευση σε όλη τη σχολική ζωή, αλλά και πέρα από αυτή, καθώς οι Τέχνες αναγνωρίζονται ως το «κλειδί» που εξασφαλίζει στη νέα γενεά τη δυνατότητα επανανακάλυψης του κόσμου που έχει κληρονομήσει. Η καλλιτεχνική εκπαίδευση βοηθά να παραμένει ζωντανή η πολιτιστική κληρονομιά και ταυτότητα και συνδράμει στη σχέση κάθε πολιτισμού με τους άλλους, συμβάλλοντας έτσι στη δημιουργία μίας κοινής κληρονομιάς. Σύμφωνα με την UNESCO και τη Διεθνή Ένωση για τις Τέχνες στην Εκπαίδευση (World Alliance for Arts in Εducation–WAAE), η Τέχνη είναι ουσιαστικό στοιχείο μιας ολοκληρωμένης εκπαίδευσης για την πλήρη ανάπτυξη του ατόμου, καθώς οδηγεί στην καλλιέργεια δεξιοτήτων, όπως η δημιουργικότητα, η συνεργασία και η επίλυση προβλημάτων, δεξιοτήτων απαραίτητων για τη μόρφωση πολιτών ανθεκτικών, ανεκτικών στη διαφορετικότητα και την ελευθερία της έκφρασης, με κριτική και πρωτοποριακή σκέψη.

Η Κοσμητεία της Σχολής μας, μιας Σχολής που έχει στους κόλπους της τα Τμήματα Θεατρικών και Μουσικών Σπουδών, οι απόφοιτοι των οποίων στελεχώνουν τους οικείους κλάδους θεατρικής και μουσικής αγωγής, εκφράζει την ιδιαίτερη ανησυχία της για το μέλλον των επιστημόνων εκπαιδευτικών καλλιτεχνικών αντικειμένων στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, επιστημόνων που εκπαιδεύονται μέσα από ειδικά μαθήματα παιδαγωγικής και διδακτικής κατάρτισης. Το ίδιο είχε, άλλωστε, πράξει και προ διετίας, επισημαίνοντας ότι στον κλάδο ΠΕ41, δηλαδή στους διδάσκοντες την Ιστορία της Τέχνης στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση (Γυμνάσιο και Λύκειο), οφείλουν να γίνονται δεκτοί και οι απόφοιτοι εκείνων των Τμημάτων των Φιλοσοφικών Σχολών της χώρας που περιλαμβάνουν και την Κατεύθυνση της Ιστορίας της Τέχνης· πρόκειται για ένα εύλογο αίτημα που παραμένει ακόμη ανεκπλήρωτο και στο οποίο η Κοσμητεία της Σχολής μας εμμένει.

Με βάση τις παραπάνω παρατηρήσεις, η Κοσμητεία της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών ζητά την τροποποίηση του προτεινόμενου ωρολογίου προγράμματος, με την επαναφορά στο Λύκειο των μαθημάτων Τέχνης (Εικαστικά, Μουσική, Στοιχεία Θεατρολογίας) και την ενίσχυση του διδακτικού τους προγράμματος, πολλώ δε μάλλον που ικανά εξ αυτών (π.χ. Σχέδιο και Μουσική) συνιστούν πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα.

Ο Κοσμήτωρ
Καθηγητής Αχιλλεύς Γ. Χαλδαιάκης

Οι Πρόεδροι των Τμημάτων