Η “Τραβιάτα” του Τζουζέππε Βέρντι στο θέατρο “Απόλλων”

Στο πλαίσιο του χριστουγεννιάτικου προγράμματος του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, παρουσιάζεται στο Θέατρο Απόλλων, στις 26 Νοεμβρίου 2016 με ώρα έναρξης 20:00, η δημοφιλέστατη Τραβιάτα του Τζουζέππε Βέρντι, με την οποία ξεκινά το νέο πρόγραμμα προβολής παραστάσεων της ΕΛΣ σε κινηματογραφικές αίθουσες, με τίτλο “Η Λυρική στη Μεγάλη Οθόνη”.

Πρόκειται για ένα νέο φιλόδοξο πρόγραμμα της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, που στόχο έχει να ταξιδέψει τη λυρική τέχνη σε κάθε γωνιά της Ελλάδας, μέσω των προβολών παραστάσεων όπερας, οπερέτας και μπαλέτου σε κινηματογραφικές αίθουσες. Για την πραγματοποίηση του εν λόγω προγράμματος, η ΕΛΣ δημιούργησε ένα ολοκληρωμένο σύστημα ψηφιακής καταγραφής των παραστάσεων της με το πρόγραμμα ΕΣΠΑ με τίτλο: “Εικονικές Πρεμιέρες Όπερας στην Ελληνική Περιφέρεια και στο Διαδίκτυο”.

Η παράσταση της Τραβιάτας που θα προβληθεί στις 13 πόλεις, στο πλαίσιο του προγράμματος “Η Λυρική στη Μεγάλη Οθόνη”, μαγνητοσκοπήθηκε τον Μάιο του 2015 στο Θέατρο Ολύμπια της Εθνικής Λυρικής Σκηνής.

Πρόκειται για μια παράσταση υψηλού επιπέδου, στην οποία συνέβαλαν εκτός από την δύναμη του σπουδαίου έργου του Βέρντι, η κλασική σκηνοθεσία με τα εντυπωσιακά σκηνικά και κοστούμια του Νίκου Πετρόπουλου, η εξαιρετική απόδοση της Ορχήστρας και της Χορωδίας της ΕΛΣ υπό τον Ηλία Βουδούρη, καθώς και οι έξοχοι πρωταγωνιστές.

Στον πρωταγωνιστικό ρόλο της Βιολέτας, η διεθνώς καταξιωμένη Ελληνίδα σοπράνο Μυρτώ Παπαθανασίου, η οποία έχει ερμηνεύσει τον ρόλο στα πέρατα του κόσμου με ιδιαίτερη επιτυχία. Μάλιστα, για την ερμηνεία της σε αυτόν τιμήθηκε το 2012 με το βραβείο «Μαρία Κάλλας» για τον καλύτερο πρωτοεμφανιζόμενο καλλιτέχνη στην Όπερα του Ντάλλας. Η Παπαθανασίου σημείωσε μια σπουδαία ερμηνεία φωνητικά, αλλά και υποκριτικά.

Μαζί της οι εξαιρετικοί πρωταγωνιστές της ΕΛΣ Αντώνης Κορωναίος και Δημήτρης Πλατανιάς, οι οποίοι χειροκροτήθηκαν θερμά από το κοινό για τις επιτυχημένες ερμηνείες τους. Το καστ συμπλήρωσαν νεότεροι και διακεκριμένοι Έλληνες Μονωδοί. Την Χορωδία της ΕΛΣ, διεύθυνε ο Αγαθάγγελος Γεωργακάτος, ενώ την χορογραφία υπέγραψε ο Πέτρος Γάλλιας.

Ο συνθέτης / Ο Τζουζέππε Βέρντι, ο διασημότερος συνθέτης του ιταλικού Ρομαντισμού, γεννήθηκε στο Λε Ρόνκολε της βόρειας Ιταλίας το 1813 και πέθανε στο Μιλάνο το 1901. Σπούδασε μουσική στο επαρχιακό Μπουσσέτο και στη συνέχεια στο Μιλάνο. Τα πρώτα του έργα γράφηκαν μέσα στο επαναστατικό κλίμα της εποχής, απηχώντας ιδεολογικά τον αγώνα για την απελευθέρωση των ιταλικών κρατιδίων από τους Αυστριακούς και την ενοποίησή τους σε κυρίαρχη χώρα. Η ενασχόληση του Βέρντι με την πολιτική τον ανέδειξε σε εθνικό σύμβολο. Ως ακροστιχίδα το σύνθημα «Viva Verdi» σήμαινε «Ζήτω ο Βίκτωρ Εμμανουήλ βασιλιάς της Ιταλίας»-«Viva Vittorio Emanuele Re D’ Italia». Το 1861 ο συνθέτης εξελέγη μέλος του πρώτου ιταλικού κοινοβουλίου. Διασημότερες όπερές του είναι οι Ναμπούκκο (1842), Μάκμπεθ (1847/ 1865), Ριγολέττος (1851), Ο τροβαδούρος (1853), Η παραστρατημένη/Τραβιάτα (1853), Η δύναμη του πεπρωμένου (1862), Αΐντα (1871), Οθέλλος (1887) και Φάλσταφ (1893).

Με τη μουσική του ο Βέρντι εξέφρασε σε αισθητικό επίπεδο το πνεύμα του ώριμου Ρομαντισμού και σε πολιτικό επίπεδο την επιθυμία των συμπατριωτών του να δουν την Ιταλία ελεύθερη και ενωμένη. Αγαπήθηκε από ιδιαίτερα πλατύ κοινό και απέκτησε εξαρχής δημοτικότητα που παραμένει αμείωτη μέχρι σήμερα. Στις ιστορικές, πολιτικές και κοινωνικές συνθήκες του 19ου αιώνα, ο Βέρντι υπήρξε ο συνθέτης που έζησε εκείνη τη μοναδική στιγμή στην Ιστορία της μουσικής, κατά την οποία η υψηλή τέχνη έγινε ταυτόχρονα και λαϊκή.

Το έργο / Το ποιητικό κείμενο της τρίπρακτης όπερας Τραβιάτα – «Η παραστρατημένη»– υπογράφει ο Φραντσέσκο Μαρία Πιάβε (1810-1876). Βασίζεται στο θεατρικό έργο Η κυρία με τις καμέλιες (1852) του Αλέξανδρου Δουμά υιού (1824-1895) και αφορά την ιστορία της Μαρί Ντυπλεσσί (1824-1847), διάσημης «εταίρας» της παρισινής κοινωνίας, με την οποία σχετιζόταν ο ίδιος ο Γάλλος συγγραφέας. Ως μυθιστόρημα το έργο δημοσιεύτηκε το 1848, μόλις ένα χρόνο μετά το θάνατο της 23χρονης Ντυπλεσσί από φυματίωση. Στο Παρίσι, πιθανώς τον Φεβρουάριο του 1852, ο Βέρντι παρακολούθησε τη θεατρική εκδοχή, επίσης του Δουμά υιού. Συνεπαρμένος, αποφάσισε για πρώτη φορά να απευθυνθεί στο κοινό μέσα από ένα θέμα σύγχρονο, στοχεύοντας σε ένα είδος κοινωνικής κριτικής.

Η παγκόσμια πρώτη παρουσίαση της όπερας πραγματοποιήθηκε στις 6 Μαρτίου 1853 στο περίφημο Μεγάλο Θέατρο ο Φοίνικας της Βενετίας. Στη συνέχεια ο Βέρντι επεξεργάστηκε αρκετά μέρη κυρίως της Β΄ Πράξης και παρουσίασε εκ νέου το έργο του στις 6 Μαΐου 1854 στο Θέατρο Αγίου Βενέδικτου της Βενετίας.

Στις 29 Οκτωβρίου 1855 η Τραβιάτα δόθηκε για πρώτη φορά στο Θέατρο Αγίου Ιακώβου –ή Σαντζάκομο– της Κέρκυρας, η οποία ήταν τότε πρωτεύουσα του Ηνωμένου Κράτους των Ιονίων Νήσων, κράτους και προτεκτοράτου της Μεγάλης Βρετανίας ως το 1864. Στην Αθήνα η όπερα παρουσιάστηκε δύο χρόνια αργότερα, στις 31 Οκτωβρίου 1857. Από την Εθνική Λυρική Σκηνή η Τραβιάτα πρωτοπαρουσιάστηκε στο θερινό θέατρο της πλατείας Κλαυθμώνος στις 30 Ιουλίου 1942, με τη Μιρέιγ Φλερύ (Βιολέττα), τον Νίκο Γλυνό (Αλφρέντο) και τον Χριστόφορο Αθηναίο (Ζερμόν). Διεύθυνε ο Λεωνίδας Ζώρας.

Η Τραβιάτα περιγράφει τον έρωτα μιας εταίρας με γόνο καλής οικογένειας του Παρισιού. Η σχέση προκαλεί την αντίδραση της οικογένειας του νέου, το ζευγάρι χωρίζει και ξανασυναντιέται λίγο πριν το θάνατο της κοπέλας. Πρόκειται αδιαμφισβήτητα για ένα από τα αριστουργήματα του παγκόσμιου ρεπερτορίου της όπερας. Πασίγνωστες άριες και ντουέτα ντύνουν μία από τις πιο αγαπητές ιστορίες μεγάλου έρωτα, ματαιωμένου από τις κοινωνικές συμβάσεις. Στην Τραβιάτα ο Τζουζέππε Βέρντι επιτυγχάνει ένα λεπτομερές ψυχογράφημα της ηρωίδας του. Κάθε σημείο της μουσικής της Τραβιάτας συνδέεται άμεσα με την εξέλιξη της δράσης και την τραγική κατάληψη.