|
Ο καθηγητής Νίκος Αλεξίου |
ΝΕΑ ΥΟΡΚΗ. Μάθημα σε Δημόσιο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο γίνεται, από το εαρινό εξάμηνο της επόμενης ακαδημαϊκής χρονιάς, το Ρεμπέτικο τραγούδι. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα συνδιδασκαλίας των Τμημάτων Κοινωνιολογίας και Μουσικολογίας του Queens College, στη Νέα Υόρκη.
Του Χριστόδουλου Αθανασάτου
Ιθύνων νους και εμπνευστής του νέου αυτού μαθήματος είναι ο Ελληνας καθηγητής Κοινωνιολογίας του Πανεπιστημίου, Δρ. Νίκος Αλεξίου, ο οποίος έχει πραγματοποιήσει ακαδημαϊκές μελέτες σχετικά με το ρεμπέτικο και την διαδρομή του στις Ηνωμένες Πολιτείες.
«Έκανα την πρόταση στο Τμήμα Κοινωνιολογίας και την δέχτηκαν, με μεγάλο ενθουσιασμό. Έγραψα ολόκληρο proposalγια αυτήν την ιστορία. Αντικείμενο του μαθήματος είναι η σχέση του αμερικανικού μπλουζ με το ελληνικό ρεμπέτικο», δήλωσε στον «Ε.Κ.» ο κ. Αλεξίου, ο οποίος διευκρίνισε ότι το μάθημα δεν θα είναι καθαρά μουσικό, αλλά θα μελετά και ιστορικά – κοινωνικά στοιχεία, άγνωστα έως σήμερα.
Στο μάθημα, όπου ο μέγιστος αριθμός των φοιτητών που θα μπορούν να δηλώσουν συμμετοχή αναμένετια να μην ξεπεράσει τους 50, τονίζονται τα κοινά χαρακτηριστικά του ρεμπέτικου και του μπλουζ, τόσο σε κοινωνιολογικό όσο και σε μουσικό επίπεδο.
«Παρόλο ότι έχουν μια διαφορετική αφετηρία ως προς την εκκίνηση, υπάρχουν πολλές ομοιότητες όσον αφορά στην θεματολογία και το ύφος. Για παράδειγμα, κοινωνικά θέματα όπως είναι η περιθωροποίηση. Όμως, και σε μουσικό επίπεδο, το ρεμπέτικο στην Αμερική ενσωμάτωσε τεχνικές παιξίματος στην κιθάρα που συναντάμεστο μπλουζ. Όπως είναι η περίφημη τεχνητή «τσιμπητή κιθάρα», που χρησιμοποίησε στις συνθέσεις του ο Κατσαρός, αλλά αποτελούσαν κοινό χαρακτηριστικό με το μπλουζ», ανέφερε ο κ. Αλεξίου.
Παράλληλα, στο μάθημα αναμένεται να παρουσιαστούν στοιχεία που καταδεικνύουν ότι η «βάση» του ρεμπέτικου ξεκίνησε από τις ΗΠΑ και τη Νέα Υόρκη, καθώς οι πρώτες ηχογραφήσεις εντοπίζονται στην αμερικανική μεγαλούπολη την περίοδο του 1915 έως το 1920. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, σύμφωνα με την έρευνα του κ. Αλεξίου, το ρεμπέτικο συνδέεται όσο κανένα άλλο ελληνικό μουσικό είδος με τον ελληνισμό της Αμερικής και, ουσιαστικά, διαδίδεται στην Ελλάδα μετά την μικρασιατική καταστροφή, ως «αντιδάνειο».
«Η Ιστορία του ρεμπέτικου ήρθε από την Μικρά Ασία στις ΗΠΑ και μετά πήγε ως αντιδάνειο στην Ελλάδα», αναφέρει ο καθηγητής του Queens College.
Συνέδρια, συναυλίες και ντοκυμαντέρ
Όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ, το μάθημα του Ρεμπέτικου στο Queens College έρχεται για να μείνει, αφού πρόθεση είναι να καθιερωθεί και να συνεχίσει να διδάσκεται και τα επόμενα χρόνια. Στο μυαλό του κ. Αλεξίου και των συνεργατών του είναι να προκύψουν παράλληλες δράσεις που θα φέρουν τους φοιτητές πιο κοντά στην κληρονομιά του ρεμπέτικου, οι οποίες θα ξεπεράσουν τα όρια του Πανεπιστημίου.
«Βεβαίως, το μάθημα θα περιέχει και ένα συνέδριο, πάνω στο ρεμπέτικο και στο μπλουζ, καθώς και συναυλίες με τα ρεμπέτικα της Αμερικής. Η δική μου θέση είναι ότι πρέπει να αξιοποιηθεί ο χώρος εδώ, της Νέας Υόρκης, της Αμερικής. Άλλωστε, μην ξεχνάμε ότι σε όλη την Αμερική και κυρίως στον αμερικανικό νότο, αμερικανοί αλλά και Ελληνοαμερικανοί παίζουν για πολλά χρόνια ρεμπέτικο. Έχω βρει ακόμη και Αμερικανούς στην Αλαμπάμα που παίζουν ρεμπέτικο!».
Σε ό,τι αφορά στην διδασκαλία καθαυτή, ο Νίκος Αλεξίου γνωστοποίησε ότι ο ίδιος θα αναλάβει το κομμάτι του ρεμπέτικου, αλλά η αντίστοιχη διδασκαλία για το αμερικανικό μπλουζ θα γίνει από Αμερικανό καθηγητή.
Μάλιστα, εφόσον ο σχεδιασμός προχωρήσει και βρεθεί χρηματοδότηση, δεύτερος στόχος των ακαδημαϊκών του Queens College είναι να γυριστεί και ένα ντοκιμαντέρ σχετικά με το αντικείμενο του μαθήματος.
«Ένας στόχος του μαθήματος είναι, εάν μας χορηγηθεί κάποια οικονομική βοήθεια, να κάνουμε κι ένα μικρό φιλμ, για να καταγραφεί ο αριθμός ομογενών και αμερικανών που παίζουν ρεμπέτικο σήμερα. Αυτό είναι και άγνωτη ιστορία της ελληνοαμερικανικής κοινότητας και της προσφοράς που είχαν οι Ελληνοαμερικανοί της πρώιμης φάσης στο ελληνικό ρεμπέτικο.», καταλήγει ο Έλληνας Πανεπιστημιακός, ο οποίος εκτιμά ότι οι Έλληνες της Αμερικής ήταν από τους πρώτους που εφάρμοσαν το λεγόμενο “WorldMusic”.
«Οι Ελληνες της Αμερικής, με το να ενσωματώσουν το μπλουζ και αυτήν την ιδιομορφία, με βάση τον τρόπο που ενορχηστρώνουν και ερμηνεύουν, έχουν δημιουργήσει την πρώτη WorldMusic. Αυτό που λέμε σήμερα «WorldMusic»το έχουν κάνει οι Έλληνες το 1915 και 1920- 100 χρόνια πριν»!
20 Μαΐου 2018