Γλύκισμα που φτιάχνεται από νερό πηγής, ζάχαρη και άμυλο, ενώ με την προσθήκη χρώματος, αρώματος ή/ και ξηρών καρπών προκύπτει ποικιλία γεύσεων. Στη Σύρο έφτασε με τους πρώτους Χιώτες και Ψαριανούς πρόσφυγες μετά την καταστροφή των νησιών τους τη διετία 1822-24 και από τότε συνδέθηκε άρρηκτα με τη ζωή των κατοίκων του νησιού, διατηρώντας τον σημαντικό του ρόλο μέχρι σήμερα.
Το συριανό λουκούμι είναι αναπόσπαστο κομμάτι της συριανής κοινωνίας, τόσο των λουκουμοποιών που μέχρι σήμερα εξακολουθούν να παράγουν το παραδοσιακό αυτό γλύκισμα, άλλοι με τον παραδοσιακό τρόπο και άλλοι αξιοποιώντας τα σύγχρονα μέσα, όσο και των κατοίκων του νησιού που το συνδέουν με κάθε πτυχή της ζωής τους. Ενδεικτικές της βαθιάς σχέσης με τον τόπο και τους ανθρώπους του είναι και οι διάφορες δράσεις που λαμβάνουν χώρα τα τελευταία χρόνια στο νησί σχετικά με το λουκούμι.
Στην τιμητική εκδήλωση για την εγγραφή του Συριανού Λουκουμιού στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδος (2019), που πραγματοποιήθηκε το Σάββατο 5 Νοεμβρίου 2022 στο θέατρο «Απόλλων», με παρουσία των στελεχών της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, κ.κ. Γιάννη Δρίνη, Ιωάννα Τζαβάρα και Μαρία Ζαχαράκη, απονεμήθηκε στους λουκουμοποιούς της Σύρου το Πιστοποιητικό Εγγραφής του σε αυτό το 2019. Η εκδήλωση εντασσόταν στα πλαίσια του «Σύρος Πολιτισμός 2022» το οποίο είναι αφιερωμένο στην επέτειο μνήμης των 100 χρόνων από την Μικρασιατική Καταστροφή και τον ξεριζωμό των Ελλήνων από τις εστίες τους και που ολοκληρώθηκε με αυτή την εκδήλωση.
Την εκδήλωση άνοιξε το Λύκειο Ελληνίδων Σύρου και τις χρονικές εναλλαγές της διαδρομής του λουκουμιού, ανέλαβε ο κ. Γιάννης Δεσύπρης, ως Γεώργιος Σουρής με το μοναδικό του χιούμορ. Την εκδήλωση προλόγισε η κ. Αλίκη Λεονταρίτη, Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, ακολούθησε ο κ. Νίκος Λειβαδάρας, Δήμαρχος Σύρου – Ερμούπολης και τέως Πρόεδρος του Συλλόγου Μικρασιατών Σύρου και μετέπειτα ο κ. Γιάννης Παλαιολόγος, Αντιπρόεδρος του Επιμελητηρίου Κυκλάδων. Στη συνέχεια μίλησε η κ. Ντίνα Συκουτρή, λουκουμοποιός η οποία αναφέρθηκε στην όλη προσπάθεια τεκμηρίωσης και ένταξης του λουκουμιού, στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδος. Παράλληλα ευχαρίστησε όσους συνέβαλλαν σε αυτή την τόσο σημαντική προσπάθεια για την Σύρο.
Η ιστορικότερη στιγμή ήταν όταν όλο το «ανθρώπινο δυναμικό» του συριανού λουκουμιού, οι λουκουμοποιοί του (είτε οι απευθείας απόγονοι, είτε οι επιχειρηματίες που διατηρούν «ζωντανές» τις συριανές επωνυμίες) ανέβηκαν μαζί στην σκηνή του ιστορικού θεάτρου «Απόλλων», όπου ο κ. Γιάννης Δρίνης, Προιστάμενος της υπηρεσίας της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟΑ, παρέδωσε στον κ. Γιάννη Παλαιολόγο το πιστοποιητικό ένταξης του συριανού λουκουμιού στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδος. Ο κ. Δρίνης με θερμά λόγια περιέγραψε τις προσπάθειες ένταξης και απευθυνόμενος προς όλους τους λουκουμοποιούς, είπε ότι είναι οι ζωντανοί φορείς μιας παράδοσης που κάνει όλους υπερήφανους. Παράλληλα τόνισε ότι έχει την πεποίθηση ότι το λουκούμι θα πάρει τη θέση που του αξίζει και κυρίως θα έχει πολύ μέλλον.
Στην εκδήλωση επίσης έγινε μια ιστορική αναδρομή στο λουκούμι και στη σημασία του στην τοπική συριανή κοινωνία και μέσω ενός νοσταλγικού βίντεο, οι παρευρισκόμενοι, είχαν την ευκαιρία να ταξιδέψουν μέσα στο χρόνο και να γνωρίσουν όλους τους λουκουμοποιούς και την συριανή παράδοση.
Ας απολαύσουμε το βίντεο: