Σύρος: Όταν ένα κοτέτσι μεταμορφώνεται…

Είναι κάτι παραπάνω από αυτονόητο πως, όταν βρίσκεται ξαφνικά στην ιδιοκτησία μας ένα πρώην κοτέτσι σε ετοιμόρροπη κατάσταση, το τελευταίο πράγμα που μας περνάει από το μυαλό είναι πως μόλις αποκτήσαμε το εξοχικό καταφύγιο των ονείρων μας.

Οι pro.plus.ma arkitektones, Μιχαήλ Προβελέγγιος και Ευγενία Μαντά, καταφέρνουν κάτι ιδιαίτερα ανατρεπτικό, μέσα από αυτήν τη σημαντική δημιουργική πρόκληση.

Κάθε αρχιτεκτονικό έργο έχει τη δική του ιστορία να αφηγηθεί. Ο αρχιτέκτονας, προκειμένου να οδηγηθεί σε εμπνευσμένες και δημιουργικές λύσεις, οφείλει να ξέρει να «ακούει» την ξεχωριστή ιστορία του κάθε έργου, να «αφουγκράζεται» όλα όσα έχει ένα κτίριο να του αφηγηθεί. Μέσα από τη διαδικασία αυτή προκύπτει ο σεβασμός στις αξίες της τοπικής αρχιτεκτονικής, η επαναχρησιμοποίηση και αξιοποίηση παλιότερων αντικείμενων, καθώς και η δημιουργία σύγχρονων χώρων με ιδιαίτερη αισθητική.

Το συγκεκριμένο κτίσμα κατασκευάστηκε στις αρχές του 19ου αιώνα, για να χρησιμοποιηθεί ως κοτέτσι. Λίγο αργότερα, στις αρχές του 20ου αιώνα, μετατράπηκε σε αποθηκευτικό χώρο, για να καταλήξει έπειτα ως κληρονομιά στα χέρια του σημερινού ιδιοκτήτη. Ανοίγοντας την παλιά ξύλινη πόρτα, έρχεται κανείς αντιμέτωπος με κάθε λογής αντικείμενα που κάποια στιγμή, κατά τη διάρκεια του προηγούμενου αιώνα, έχασαν την χρηστική τους αξία και βρέθηκαν αποθηκευμένα στο χώρο αυτό: ένας σωρός από ξύλα και πέτρες, μια λευκή μαρμάρινη γούρνα, παλιά πλακάκια και ένας ξύλινος καθρέφτης, είναι μόνο μερικά από αυτά.

Οι pro.plus.ma arkitektones, έχοντας ως καμβά ένα κοτέτσι 25τ.μ. του 19ου αιώνα, εντός του παραδοσιακού οικισμού της Άνω Σύρου, επιχείρησαν τη δημιουργική μετάπλασή του σε πολυλειτουργική και ατμοσφαιρική εξοχική κατοικία με δυνατότητα να φιλοξενήσει έως και 5 άτομα, βασισμένη στην επανάχρηση όλων των υλικών που υπήρχαν καθώς και τον πρωτότυπο συνδυασμό τους με σύγχρονα υλικά.

Ως είσοδος του νέου χώρου που δημιουργείται, επιλέγεται από τους αρχιτέκτονες μια παραδοσιακή ξύλινη σταβλόπορτα, η οποία αποτελεί και μια έμμεση αναφορά στον αρχικό χαρακτήρα του κτιρίου. Το μεγαλύτερο τμήμα από την ξύλινη στέγη, όπου κρίθηκε κατάλληλο, διατηρήθηκε. Διατηρήθηκαν επίσης και οι εσοχές που υπήρχαν στους πετρόχτιστους τοίχους και επαναδιαμορφώθηκαν τελικά με τέτοιο τρόπο, ώστε να αποτελούν κυρίαρχο στοιχείο design του εσωτερικού χώρου.

Ακόμη, η επιφάνεια των πέτρινων τοίχων επικαλύφθηκε με παραδοσιακά επιχρίσματα, τα οποία ακολουθούν τις γλυφές της τοιχοποιϊας, προσφέροντας την αίσθηση της χειροποίητης και ανάγλυφης υφής, αφήνοντας ταυτόχρονα κάποια ξύλα και πέτρες εμφανή, ως «ζωντανά αρχιτεκτονικά αποσπάσματα» της ιστορίας του κτιρίου. Ο εσωτερικός σχεδιασμός του χώρου ολοκληρώνεται μέσα από χτιστές επιφάνειες που λειτουργούν ως γλυπτικές μορφές και αποτελούν τα έπιπλα του χώρου. Το κρεβάτι με τον ενσωματωμένο αποθηκευτικό χώρο στο κάτω μέρος του, ο καναπές, το τζάκι και ο πάγκος της κουζίνας, όπου επαναχρησιμοποιούνται τα παλιά πλακάκια, δημιουργούνται από τα χτιστά αυτά στοιχεία του χώρου. Στο δάπεδο έχει χρησιμοποιηθεί γκρι τσιμεντοκονία, ενώ στο χώρο του λουτρού η τσιμεντοκονία λαμβάνει το ιδιαίτερο χρώμα της ώχρας, όπου η μαρμάρινη λευκή γούρνα και ο παλιός ξύλινος καθρέφτης των αρχών του 20ου αιώνα ξαναβρίσκουν τη θέση τους. Τέλος, στην οροφή του λουτρού δημιουργείται ένα πατάρι, το οποίο διαμορφώνεται σαν έναν ιδιαίτερα πρωτότυπο χώρο υπνοδωματίου και ταυτόχρονα χώρο παιχνιδιού για τα παιδιά της οικογένειας.

Το συγκεκριμένο έργο αποκτά ιδιαίτερη σημασία μέσα από τον χαρακτήρα του και την τελική μορφή του. Η διαμόρφωση μιας εξοχικής κατοικίας σε έναν τόσο περιορισμένο χώρο και μάλιστα με τόσο διαφορετική χρήση στο παρελθόν, μπορεί να γεννήσει τις πιο ανατρεπτικές και ταυτόχρονα τις πιο δημιουργικές λύσεις.