Προς τα μέλη της Καθολικής Εκκλησίας
Σύρου – Θήρας – Κρήτης
και προς κάθε άνθρωπο καλής θελήσεως.
Αγαπητοί μου,
Το θέμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας για την Ειρήνη:
«Μακάριοι όσοι επιδιώκουν την ειρήνη» (Ματθ.5,9), στο πλαίσιο του σημερινού πολύπλοκου κλίματος μέσα στο οποίο ζει η ανθρωπότητα, έχει σκοπό να ενθαρρύνει και να ωθήσει όλους μας να αισθανόμαστε υπεύθυνοι για την ανοικοδόμηση της Ειρήνης.
Η εποχή μας σημαδεμένη από την παγκοσμιοποίηση, με τα θετικά και αρνητικά της στοιχεία, με τις αιματηρές συγκρούσεις σε διάφορα μέρη του πλανήτη μας, με τις απειλές πολέμων, με την παγκόσμια οικονομική κρίση και την ανεργεία, απαιτεί από όλους να ανανεώσομε τη δέσμευσή μας ότι θα αναζητούμε το κοινό καλό για να αναπτυχθούν όλοι οι άνθρωποι και κάθε άνθρωπος στην ολότητά του.
Συνταράσσουν τόσο οι εστίες συγκρούσεων από τις αυξανόμενες ανισότητες μεταξύ φτωχών και πλουσίων, όσο και οι εγωιστικές και ατομικιστικές νοοτροπίες επάνω στις οποίες στηρίζεται και η οικονομική κρίση. Φοβίζουν οι αιτίες της εγκληματικότητας σε τοπικό αλλά και διεθνές επίπεδο. Ιδιαιτέρως επικίνδυνοι είναι οι ανούσιοι και αντιχριστιανικοί φανατισμοί που παραμορφώνουν την αληθινή φύση της θρησκείας, και πολύ περισσότερο του Χριστιανισμού που κατ’ ουσία έχει ως θεμέλιο την αγάπη.
Παρ’ όλα αυτά ο κόσμος μας πλημμυρίζει από έργα αγάπης, φθάνει να σκεφτούμε τις αναρίθμητες φιλανθρωπικές οργανώσεις και, στην εποχή μας, τις νέες πρωτοβουλίες ατόμων και θεσμών, για την προσφορά βοήθειας στους φτωχότερους αδελφούς. Αυτά μαρτυρούν κάτι το πολύ σπουδαίο: μαρτυρούν ότι η αναζήτηση της ανθρωπότητας για Ειρήνη γεννιέται μέσα από τη φύση του ίδιου του ανθρώπου. Σε κάθε άτομο φωλιάζει βαθιά η επιθυμία για ειρήνη και ταυτίζεται με την επιθυμία του να ζει πλήρως την ανθρώπινη ζωή του.
Αυτό στηρίζει την ελπίδα μας για ένα καλύτερο μέλλον για όλη την ανθρωπότητα. Η ευτυχία, την οποία όλοι εκ της φύσεώς μας αναζητούμε, είναι πραγματική όταν είναι καρπός της ειρήνης, η οποία οικοδομεί την ανθρώπινη συμβίωση επάνω στα θεμέλια της λογικής και της ηθικής, της δικαιοσύνης και της αλήθειας, της ελευθερίας και της αγάπης.
Λέει ο Ιησούς: «Μακάριοι, δηλαδή ευτυχισμένοι, όσοι επιδιώκουν την ειρήνη» (Ματθ. 5,9). Πώς και πού μπορούμε να επιδιώκουμε την ειρήνη;
1. – Πρώτ’ απ’ όλα ευτυχισμένοι όσοι επιδιώκουν την ειρήνη μέσα στην καρδιά τους. Έλεγε ο αείμνηστος Πάπας Ιωάννης 23ος: «η ειρήνη ξεκινά από την καρδιά του ανθρώπου». Δεν θα αδειάσουν τα οπλοστάσια αν δεν αδειάσουν οι ανθρώπινες καρδιές από τα μίση, από τους εγωισμούς, από την πλεονεξία να κατέχουν πάντοτε περισσότερα, διότι αυτή οδηγεί στην κλοπή, στην απάτη, στην καταπάτηση της δικαιοσύνης, των δικαιωμάτων των άλλων, δημιουργεί την αδικία και η αδικία φέρνει τη φιλονικία, τις έχθρες, τον πόλεμο.
Ο Θεός μέσω της προσευχής και της μετάνοιας βοηθάει όσους επιδιώκουν την ειρήνη μέσα στην καρδιά τους, να την αποκτήσουν. Ο Θεός χαρίζει μια νέα καρδιά σε όσους του την ζητούν και ανοίγονται στην δράση του Αγίου Πνεύματος.
Ευτυχισμένοι, λοιπόν, όσοι επιδιώκουν την ειρήνη μέσα στην καρδιά τους. Ήδη αυτόματα λαβαίνουν την αμοιβή τους. Ο Ιησούς υπόσχεται ότι «αυτοί θα ονομαστούν παιδιά του Θεού» (Μτθ. 5,9). Και όχι μόνο. Ο άνθρωπος με ειρηνική καρδιά απολαμβάνει την ηρεμία, ξέρει να αγαπά, και επομένως κερδίζει την αγάπη των άλλων.
2. – Ευτυχισμένοι όσοι επιδιώκουν την ειρήνη στην οικογένειά τους. Η οικογένεια, όπου συμβιώνουν αρμονικά όλα τα μέλη της, αποτελεί το φυσικό περιβάλλον μέσα στο οποίο, σύμφωνα με το σχέδιο του Θεού, πραγματοποιείται η σωστή και ολοκληρωμένη ανάπτυξη και ωρίμανση του ανθρώπου και γίνεται ο χώρος της πραγματικής ευτυχίας του. Ενώ η οικογένεια όπου κυριαρχούν ο εγωισμός, οι καχυποψίες, οι διχόνοιες, η έλλειψη εμπιστοσύνης και κατανόησης του ενός προς τον άλλο, αυτή μετατρέπεται σε κόλαση, γίνεται χώρος τιμωρίας, όπου τα μέλη της δεν μπορούν πια να ζουν και αυτή διαλύεται, και η κατάσταση που δημιουργείται για κάθε μέλος της, μετά τη διάλυση, είναι χειρότερη από την προηγούμενη.
3. – Ευτυχισμένοι όσοι επιδιώκουν την ειρήνη με τους γείτονες ή με τους συγκάτοικους της πολυκατοικίας, με τον σεβασμό για την εργασία και τους κόπους του άλλου, με την ευγενική και καλή συμπεριφορά, με την προσφορά βοήθειας σε στιγμές ανάγκης, με την κατανόηση για τα σφάλματα των άλλων.
4. – Ευτυχισμένοι όσοι επιδιώκουν την ειρήνη στην πόλη τους. Η ειρηνική συμβίωση των κατοίκων μιας πόλης αποτελεί προϋπόθεση για την πρόοδό της σε όλα τα επίπεδα. Βεβαίως καθένας μπορεί να είναι τοποθετημένος σε διαφορετικό χώρο είτε θρησκευτικά, είτε πολιτικά και κομματικά, είτε ιδεολογικά, είτε κοινωνικά… Η αποδοχή και ο σεβασμός της διαφορετικότητας του άλλου, για κάθε πολίτη είναι απόδειξη ωρίμανσης δημοκρατικής συνείδησης, για δε τον χριστιανό αποτελεί απαίτηση της ευαγγελικής εντολής της αγάπης και έμμεση ομολογία πίστεως ότι ο Θεός είναι Πατέρας όλων των ανθρώπων.
5. – Ευτυχισμένοι όσοι επιδιώκουν την ειρήνη στην Πατρίδα τους. Στην Πατρίδα μας έχομε πολλές αιτίες διχασμού, και η λεγόμενη «οικονομική κρίση» έχει δημιουργήσει ακόμη περισσότερες μεταξύ εχόντων και μη εχόντων, μεταξύ πολιτικά δεξιών και αριστερών. Πιο έντονη έχει γίνει η τάση διακρίσεων μεταξύ ντόπιων και ξένων. Είναι λυπηρό δείγμα έλλειψης χριστιανικού πνεύματος, όταν κάποιος, ακόμη και η Εκκλησία, κατηγορείται επειδή προσφέρει βοήθεια σε έναν μη-έλληνα αδελφό. Για τον Ιησού Χριστό, επομένως και για την Εκκλησία, δεν υπάρχουν ξένοι, όλοι είμαστε αδέλφια, παιδιά του ιδίου Πατέρα που είναι στους ουρανούς.
6. – Ευτυχισμένοι όσοι επιδιώκουν την ειρήνη του σύμπαντος κόσμου. Επιδιώκοντας την ειρήνη στο μικρό περιβάλλον όπου καθένας ζει, συμβάλλει στην ανοικοδόμηση ενός νέου κόσμου.
Η Ειρήνη δεν είναι όνειρο, δεν είναι ουτοπία.
Η Ειρήνη μπορεί να γίνει πραγματικότητα για όλους και όλοι να την γεύονται.
Ο Πολυεύσπλαχνος Θεός, Πατέρας του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, του Άρχοντα της Ειρήνης, να μας εμπνέει με το Πνεύμα του ώστε σεβόμενοι τους νόμους που εκείνος χάραξε, να ζούμε πάντοτε ειρηνικά. Όσοι πιστεύουμε στον Θεό, ενωμένοι και σεβόμενοι ο ένας τον άλλο, μπορούμε να συμβάλλουμε αποτελεσματικά στην ανοικοδόμηση της Ειρήνης.
Με την ειρήνη και την αγάπη του Χριστού
σας εύχομαι ειρηνικό όλο το 2013.
Δόθηκε στην Άνω Σύρο, στις 14 Δεκεμβρίου 2012
+ Φραγκίσκος Παπαμανώλης
Καθολικός Επίσκοπος Σύρου, Θήρας, Κρήτης