Με το όνομα ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ φέρονταν ελληνικό ατμόπλοιο επιβατηγό ναυπήγησης 1912 που έλαβε μέρος στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο ως επίτακτο βοηθητικό εύδρομο, οπλιταγωγό και πλωτό νοσοκομείο. Ανήκε στη ναυτιλιακή εταιρεία «Εθνική Ατμοπλοΐα της Ελλάδος».
Το Α/Π – Υ/Κ ΜΑΚΕΔΟΝΪΑ ναυπηγήθηκε το 1912 στα αγγλικά ναυπηγεία των James Laing & Sons Ltd στο Σάντερλαντ της Αγγλίας, για λογαριασμό της «Εθνικής Ατμοπλοΐας της Ελλάδος. Είχε εκτόπισμα 6.333 γκρός τον., με ολικό μήκος 422 πόδια και μέγιστο πλάτος 51 πόδια. Ήταν ατμοκίνητο διπλέλικο, έφερε δύο μεγάλους ιστούς, δύο καπνοδόχους με διώροφη υπερκατασκευή όπου επί του άνω καταστρώματός της έφερε εννέα σωσίβιες λέμβους ανά πλευρά. Η ταχύτητά του έφθανε τους 17 κόμβους.
Το πρώτο του (παρθενικό) ταξίδι μετά την ύψωση της ελληνικής σημαίας έκανε στις 5 Απριλίου του 1912, στη γραμμή Πειραιώς – Πατρών – Μασσαλίας – Κάδιξ – Νέας Υόρκης μεταφέροντας μετανάστες, ήταν ένα από τα πρώτα ελληνικά υπερωκεάνεια.
Μετά από κάποια ταξίδια και την έναρξη στο μεταξύ του Α’ Βαλκανικού πολέμου η ελληνική κυβέρνηση αποφάσισε την επίταξή του το οποίο και εξόπλισε ως βοηθητικό καταδρομικό (εύδρομο) και οπλιταγωγό υπό κυβερνήτη τον Πλωτάρχη Π. Τσουκαλά. Στη συνέχεια υπάχθηκε στη ναυτική μοίρα των ευδρόμων, του τότε Βασιλικού Ναυτικού υπό τον διοικητή μοίραρχο, πλοίαρχο Ι. Δαμιανό.
Στις 10:30 ώρα της 3 Ιανουαρίου του 1913 βρισκόμενο στον λιμένα της Σύρου και συγκεκριμένα στη προκυμαία «ψαράδικα», που είχε καταπλεύσει δύο ημέρες πριν, και έχοντας «κεκαλυμμένα πυρά» δέχθηκε καταιγιστικό πυρ από τα πυροβόλα του τουρκικού ΧΑΜΗΔΙΕ που είχε καταπλεύσει από τη νύκτα έξω από τον λιμένα της Ερμούπολης.
Το ΧΑΜΗΔΙΕ, με κυβερνήτη τον Χουσεΐν Ραούφ Μπέη είχε καταφέρει να εισέλθει στο Αιγαίο χωρίς να γίνει αντιληπτό από τον ναύαρχο Π. Κουντουριώτη ο οποίος παρά τις κατ΄ επανάληψη εντολές της κυβέρνησης για καταδίωξή δεν εκτέλεσε προκειμένου ν΄ αντιμετωπίσει όλη τη δύναμη του τουρκικού στόλου κατά την έξοδό του από τα Δαρδανέλια.
Από το τουρκικό αυτό βομβαρδισμό προκλήθηκαν εκτεταμένες ζημιές και πυρκαγιές οι οποίες και με το άνοιγμα των κρουνών κατάκλισης το πλοίο βυθίστηκε. Σημειώνεται ότι το ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ δεν ανταπέδωσε πυρά στον άνισο εκείνο αγώνα προκειμένου να επισπευσθεί η προσβολή χωρίς να κινδυνέψει ο λιμένας και δημιουργηθούν θύματα στον άμαχο πληθυσμό της Ερμούπολης.
Μετά από ένα δεκαήμερο το ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ ανελκύθηκε με δικά του μέσα με απάντληση κυτών και επισκευάστηκε προσωρινά, με έξοδα της κυβέρνησης, και δύο χρόνια αργότερα πουλήθηκε σε ολλανδική εταιρεία όπου και ύψωσε ολλανδική σημαία. Οι νέοι ιδιοκτήτες διατήρησαν το ίδιο όνομα όπου και ταξίδευε μέχρι το 1921. Το έτος εκείνο αγοράστηκε από την εταιρεία Λόυδ Λατίνο όπου έλαβε το όνομα Pinzio”. Παρέμεινε έτσι σε ενέργεια μέχρι το 1932 όπου και δόθηκε προς διάλυση.
Με το όνομα Χαμιδιέ, ή Χαμηντιέ (= Σουλτάνος Αμπντούλ Χαμίτ Β΄) φέρονταν ένα ιστορικό ελαφρύ θωρηκτό – καταδρομικό του στόλου της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας που έδρασε κυρίως στους Βαλκανικούς πολέμους του 1912 – 1913.
Το πολεμικό πλοίο αυτό ήταν εκτοπίσματος 3.800 τόνων και είχε ναυπηγηθεί στα αγγλικά ναυπηγεία Άμστρονγκ το 1903 και τον ίδιο χρόνο κατέπλευσε στη Κωνσταντινούπολη, όπου σε επίσημη τελετή παρουσία του Σουλτάνου Χαμήτ Β΄ εντάχθηκε στον οθωμανικό στόλο.
Ναυπηγικά χαρακτηριστικά
Τα ναυπηγικά του χαρακτηριστικά ήταν: ολικό μήκος 102 μ., μέγιστο πλάτος 14,5 μ. βύθισμα 5 μ.
Έφερε δύο ατμομηχανές 12.000 ίππων που του έδιναν ταχύτητα 23 κόμβους.
Ο οπλισμός του αποτελούνταν από δύο πυροβόλα (κανόνια) των 152 χιλ., 8 των 127 χιλ., 6 των 75 χιλ. και δύο τορπιλοβλητικούς σωλήνες.
Για την άμυνά του έφερε ολικό θωρηκτό κατάστρωμα πάχους 58 χιλ. μέχρι 88 χιλ. στη γέφυρα. Έφερε επίσης θωράκια (ασπίδες) πυροβόλων και φρεάτια πυριτιδαποθηκών πάχους 100 χιλ. καθώς και στεγανά διαφράγματα. Κατέπλευσε στη Κωνσταντινούπολη το 1903 όπου και εντάχθηκε στον οθωμανικό στόλο.
Δράση
Στους Βαλκανικούς πολέμους είχε ενταχθεί στο στόλο της Μαύρης Θάλασσας (Καρά Ντενίζ). Στις 6 Νοεμβρίου του 1912 πλησίασε μαζί με δύο άλλα τουρκικά πολεμικά τις ακτές της Βουλγαρίας όπου και βομβάρδισε την Βάρνα. Δύο ημέρες μετά ακολούθησε η ναυμαχία της Βάρνας όπου συναντήθηκε με βουλγαρικό στολίσκο τορπιλοβόλων σκαφών τα οποία πλησιάζοντας σε γραμμή παραγωγής εξαπέλυσαν εναντίον του 4 τορπίλες εκ των οποίων οι τρεις πέτυχαν την αριστερή πλευρά του. Η δε τελευταία εξ αυτών έπληξε το μηχανοστάσιο και κατέστρεψε το σύστημα πηδαλιουχίας.
Τελικά το Χαμηδιέ διεσώθη χάρις τη ρυμούλκησή του από το “Τουργκούτ Ρεΐς” και υπό τις διαταγές του Πλοιάρχου Χουσεΐν Ραούφ Μπέη που ανάλαβε την κυβέρνησή του και την μεταφορά του στον Κεράτιο Κόλπο για την εκεί επισκευή του.
Μόλις 2 μήνες αργότερα το Χαμηδιέ πέρασε τον Ελλήσποντο στο Αιγαίο, χωρίς να γίνει αντιληπτό από τα ελληνικά πολεμικά που περιπολούσαν την περιοχή, και στις 2 Ιανουαρίου του 1913 τη νύκτα, πλησίασε με πλήρη συσκότιση τη Σύρο όπου την επομένη το πρωί περί τις 10:00 ώρα (3 Ιανουαρίου) άρχισε τον βομβαρδισμό του λιμένα της Ερμούπολης εντός του οποίου ήταν ελλιμενισμένο το βοηθητικό πλωτό νοσοκομείο ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ το οποίο τυλίχθηκε στις φλόγες και καταστράφηκε.
Κύριος σκοπός δε του εγχειρήματος εκείνου κρίθηκε ότι ίσως να ήταν η απόσπαση του ελληνικού Θωρηκτού Αβέρωφ προς καταδίωξη του Χαμιδιέ με συνέπεια την απρόσκοπτη έξοδο του τουρκικού στόλου στο Αιγαίο και τη σύναψη ναυμαχίας με τα υπόλοιπα εκεί ελληνικά πολεμικά πλοία. Έτσι θεωρώντας αυτό ως παγίδα δεν διατάχθηκε αμέσως η καταδίωξή του.
Στις 14 Φεβρουαρίου εντοπίζεται στη Νταμιάτα (Δαμιέτη) της Αιγύπτου όπου είχε καταπλεύσει για ανθράκευση, και ενώ ακολουθούσαν διάφορα συγκεχυμένα σήματα αναφορών περί αυτού στο ελληνικό Υπουργείο Ναυτικών, στις 27 Φεβρουαρίου, το πρωί, (τον ίδιο μήνα), βρέθηκε προ του Δυραχίου και στη συνέχεια στον Άγιο Ιωάννη της Μεδούης να καταστρέφει τα ελληνικά μεταγωγικά που μετέφεραν σερβικό στρατό. Τελικά το Χαμιδιέ καταφέρνοντας να ξεφύγει λόγω ταχύτητας τα ελληνικά πολεμικά ΨΑΡΑ, ΑΕΤΟΣ, ΛΟΓΧΗ και ΝΙΚΟΠΟΛΙΣ που είχαν σπεύσει προς καταδίωξή του, κατέπλευσε στη Μάλτα (ουδέτερος λμένας) για βεβιασμένη ανθράκευση. Από εκεί ακολουθώντας πορεία νότια της Κρήτης στις αρχές του Μαρτίου πέρασε τη διώρυγα του Σουέζ. Στη συνέχεια όμως μαθαίνοντας ότι τα ελληνικά πολεμικά ΥΔΡΑ, ΔΟΞΑ, και ΚΕΡΑΥΝΟΣ είχαν σπεύσει και το παραφύλαγαν προ της αιγιαλίτιδας ζώνης του Πορτ Σάιντ (ουδέτερη ζώνη) το Χαμιδιέ παρέμεινε εγκλωβισμένο στη Χοντέιντα μέχρι της ανακωχής.
Κατάσχεση
Στην αρχή του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου η ταχύτητά του είχε περιοριστεί στους 17 κόμβους με την οποία και ενήργησε επιδρομές στον Εύξεινο Πόντο, μέχρι την κατάσχεση όλου του Οθωμανικού στόλου από τις Μεγάλες Δυνάμεις που συνέβη το 1916 σύμφωνα με τη σχετική Συνθήκη και που κράτησε από το 1916 μέχρι το 1923 σε όλη δηλαδή την περίοδο της Μικρασιατικής εκστρατείας.
Το τέλος
Τελικά το πλοίο μετά την Κεμαλική επανάσταση παρέμεινε καθηλωμένο και καμία αξιόλογη δράση από τότε δεν είχε, αλλά ούτε και κανένα είδος εκσυγχρονισμού δεν έτυχε, παραμένοντας αγκυροβολημένο στον Κεράτιο κόλπο.
Λίγο πριν τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο παροπλίστηκε, και τελικά εκποιήθηκε για σκραπ το 1964.
Πηγή φωτογραφιών: Υπηρεσία Ιστορίας Ναυτικού
Πηγή κειμένου: Wikipedia
