• Ημερολόγιο
  • Όροι Χρήσης
  • Syros Places
  • Επικοινωνία
Τετάρτη, 4 Οκτωβρίου 2023
20 °c
Syros
21 ° Πε
21 ° Πα
21 ° Σα
21 ° Κυ
22 ° Δε
Syros Agenda
  • Culture@Home
  • Μουσική
    • Live
    • Party
    • Όπερα
    • Συναυλία
    • Χορός
  • Σινεμά
  • Θέατρο
  • Εκθέσεις
  • Βιβλίο
  • Φεστιβάλ
  • Εποχιακά
    • Συριανό Καρναβάλι
    • Σεμινάριο – Webinar
    • Μαθήματα – Εργαστήρι
    • Συνέδριο – Συμπόσιο
    • Ομιλία
    • Ημερίδα
    • Εορτές
    • Πάσχα
  • Παιδί
  • Θρησκεία
  • Υγεία
  • Θέματα
    • Ψηφιακός Πολιτισμός
    • Πολιτισμός
    • Enfield Neorion
    • Επικαιρότητα
    • Απόψεις
    • Διάφορα
    • Διπλωματική
  • Ιστορία Σύρου
No Result
View All Result
  • Culture@Home
  • Μουσική
    • Live
    • Party
    • Όπερα
    • Συναυλία
    • Χορός
  • Σινεμά
  • Θέατρο
  • Εκθέσεις
  • Βιβλίο
  • Φεστιβάλ
  • Εποχιακά
    • Συριανό Καρναβάλι
    • Σεμινάριο – Webinar
    • Μαθήματα – Εργαστήρι
    • Συνέδριο – Συμπόσιο
    • Ομιλία
    • Ημερίδα
    • Εορτές
    • Πάσχα
  • Παιδί
  • Θρησκεία
  • Υγεία
  • Θέματα
    • Ψηφιακός Πολιτισμός
    • Πολιτισμός
    • Enfield Neorion
    • Επικαιρότητα
    • Απόψεις
    • Διάφορα
    • Διπλωματική
  • Ιστορία Σύρου
No Result
View All Result
Syros Agenda
No Result
View All Result
Αρχική Σελίδα Θέματα

Το στοιχειωμένο από τον Καραγάτση «κοκκινόσπιτο» της Σύρου

26/07/2013
in Θέματα
0 0
A A
0
Η «Μεγάλη Χίμαιρα» του Μ. Καραγάτση, που διαδραματίζεται σχεδόν εξ ολοκλήρου στη Σύρο, είχε χαρακτηριστεί στο παρελθόν ως άσεμνη και ο δημιουργός του ως εισηγητής του ωμού σεξουαλισμού στην ελληνική λογοτεχνία.

 

Όλα τα στοιχεία που παραθέτει ο Καραγάτσης στη «Μεγάλη Χίμαιρα» για τη μεταπολεμική Σύρο είναι σύμφωνα με τις πηγές της εποχής. Η άποψη αυτή έχει αρχίσει να εγκαταλείπεται τα τελευταία χρόνια. Γιατί, κι αν ακόμα ο συγγραφέας θεωρηθεί σεξουαλικά ελευθέριος, ποιος είναι εκείνος που θέτει όρια στη λογοτεχνία; Εξάλλου πόσο σεξουαλικά ελευθέριος ήταν ο τραγικός ποιητής Σοφοκλής στον «Οιδίποδα Τύραννο». Πόσο θα σόκαρε το κοινό του 5ου π.Χ. αιώνα η έστω εν αγνοία του σχέση του Οιδίποδα με τη μητέρα του, την Ιοκάστη;

 

Ολα τα στοιχεία που παραθέτει τόσο απλόχερα ο Καραγάτσης για τη μεταπολεμική Σύρο είναι ταυτισμένα με τις πηγές της εποχής. Το γεγονός αυτό θέτει σε νέα τροχιά την έρευνα γύρω από τις συνθήκες συγγραφής του έργου. Θέτει, δηλαδή, το ζήτημα της επίσκεψης ή της διαμονής του Καραγάτση στη Σύρο.

 

Πώς αλλιώς, όμως, εξηγείται η αναφορά στη «Λέσχη Ελλάς», στη μικρότερη λέσχη που λειτουργούσε τότε στο Επισκοπείο, στον εξέχοντα ρόλο των προσφύγων, στο εμπόριο που αποτελούσε πραγματική ανάσα ζωής για τον τόπο, χωρίς τον παραμικρό ενδοιασμό;

 

Πώς αλλιώς εξηγείται η «ηρεμία» με την οποία σκιαγραφεί το νησί; Και προφανώς είναι σε θέση να διαχωρίσει τον Αγιο Νικόλαο τον «Πλούσιο» στην Ερμούπολη από τον Αγιο Νικόλαο τον «Φτωχό» στην Ανω Σύρο.

 

Ομοίως πώς αλλιώς εξηγείται η ακρίβεια γύρω από την «ιδιαιτερότητα» του Επισκοπείου; Μας πληροφορεί ότι παρέχει διπλή θέα στους κατοίκους του, οι οποίοι μπορούν να θαυμάσουν από τη μία τη θάλασσα και από την άλλη το βουνό.

 

Μύθοι και παραδόσεις του νησιού

 

Το σπίτι των Ρεΐζηδων στο Επισκοπείο, στο συριανό «Κολωνάκι», προκύπτει από την περιγραφή ότι ήταν ένα διώροφο αρχοντικό, που προέδιδε την οικονομική επιφάνεια της εφοπλιστικής οικογένειας (βλ. Μεγάλη Χίμαιρα, σ. 61,62). Το απόσπασμα αυτό ενέπνευσε τον Μάνο Ελευθερίου, ο οποίος συμπεριέλαβε στην πρώτη του ποιητική συλλογή με τίτλο «Συνοικισμός» (1962) ένα σχετικό ποίημα.

 

Το κόκκινο σπίτι, το στοιχειωμένο, καταραμένο, αιματοβαμμένο και αμαρτωλό σπίτι της διήγησης σώζεται ώς τις μέρες μας, ερειπωμένο μεν, διατηρώντας όλο του το μεγαλείο δε.

 

Το κοκκινόσπιτο στην περιοχή Επισκοπειό στην Σύρο

 

Επειδή η ονομασία «κοκκινόσπιτο» δεν υπάρχει πουθενά στο μυθιστόρημα, λέγεται ότι δόθηκε από τους Συριανούς για να δηλώσουν το γεγονός ότι βάφτηκε κόκκινο από το αίμα των Ρεΐζηδων. Ζωσμένο με θρύλους, μύθους και παραδόσεις, το αντιμετωπίζουμε ως άντρο δαιμόνιων πνευμάτων. Παλιότερα υπήρχε η εντύπωση ότι ακούγονταν τα βράδια οι λυγμοί της Ρεΐζη, οι φωνές της Μαρίνας, τα γέλια του μικρού κοριτσιού. Οι πιο προληπτικοί πιστεύουν ότι το σπίτι εξακολουθεί να έχει κακή ενέργεια, υποστηρίζοντας ότι όποιος τάραξε την ησυχία του ή τόλμησε να μετακινήσει έπιπλα και μικρότερα αντικείμενά του, βρήκε τραγικό θάνατο ή θάνατο κάτω από ανεξιχνίαστες συνθήκες. Οι πιο ρεαλιστές υποστηρίζουν ότι όλα αυτά ανήκουν στη σφαίρα της φαντασίας και εξυπηρετούσαν συγκεκριμένες σκοπιμότητες. Κάτοικος του Επισκοπείου θυμάται ότι ο χώρος ήταν τόπος συνάντησης χαρτοπαιχτών και παράνομων ζευγαριών και ότι ένας κύριος με ελαφρά νοητική στέρηση -πρέπει όμως να είχε πολύ χιούμορ- διασκεδάζοντας με τον φόβο των κατοίκων, τοποθετούσε στο κεφάλι του τα βράδια μια μεγάλη κολοκύθα και παίζοντας με το φως από τα κεριά, που κρατούσε και τη σκιά, τρομοκρατούσε τους περαστικούς.

 

Τα δε σενάρια περί ανυπαρξίας νομίμων κληρονόμων ή περί κωλύματος πωλήσεως του σπιτιού, διατηρούν αναλλοίωτο τον θρύλο. Κατά τη γνώμη μου το σπίτι δεν είναι -προς Θεού- στοιχειωμένο, εξάλλου η περιοχή έχει πυκνοκατοικηθεί τα τελευταία χρόνια ενώ οι ίδιες υπερφυσικές κι έως ενός σημείου μακάβριες ιδιότητες απεδίδοντο και στο χείμαρρο της Λαλακιάς πριν από τη διάνοιξη του δρόμου. Την πληροφορία την οφείλω στον κύριο Μάνο Ελευθερίου, τον οποίο θερμά ευχαριστώ.

 

Αλλά από την άλλη πλευρά γιατί θα πρέπει να καταρρίπτουμε τους θρύλους, τις δεισιδαιμονίες και τις προλήψεις; Δεν αποτελούν και αυτοί μέρος της ιστορίας του τόπου μας ή έως ενός σημείου δεν αντανακλούν τις αντιλήψεις και τη νοοτροπία της εποχής που τους γέννησε;

 

Μια αμαρτωλή οικογένεια

 

Δεδομένης της υπάρξεως του σπιτιού, όμως, τίθεται το ερώτημα, μήπως η ιστορία που πραγματεύεται ο Καραγάτσης είναι πραγματική; Η θεωρία αυτή φαίνεται να ευσταθεί. Δεν μπορώ να φανταστώ δηλαδή ότι οι Συριανοί μετά την έκδοση του μυθιστορήματος «εφηύραν» το «κοκκινόσπιτο», ότι υπέδειξαν ένα οποιοδήποτε σπίτι στο Επισκοπείο ως τόπο κατοικίας των Ρεΐζηδων. Πιο πιθανό είναι να στήριξε ο Καραγάτσης το μυθιστόρημά του σε μια διαδεδομένη συριανή προφορική παράδοση, που σίγουρα εντυπώνεται στον ακροατή.

 

Οπως πληροφορήθηκα, είναι «κοινό μυστικό» στο Επισκοπείο ότι η ιστορία της «Χίμαιρας» είναι αληθινή και ότι υπάρχουν μέχρι σήμερα στο νησί οι απόγονοι της «αμαρτωλής» αυτής οικογένειας, απόγονοι που προήλθαν κατά πάσα πιθανότητα από δεύτερο γάμο του Γιάννη, του μοναδικού που επέζησε της καταστροφής. Οταν η οικογένεια βρέθηκε στο μάτι του κυκλώνα, κατέφυγε στην Αθήνα και εγκαταστάθηκε ύστερα από αρκετά χρόνια ξανά στο νησί, με άλλο όνομα προκειμένου να αποτάξει από πάνω της τη «ρετσινιά». Ετσι εξηγείται το γεγονός ότι ουδέποτε διεκδικήθηκε η τεράστια ακίνητη περιουσία.

 

Το όνομα της οικογένειας ειλικρινά δεν με απασχόλησε ποτέ. Εμένα με ενδιέφερε περισσότερο ένα άλλο σημείο: δεν είναι κρίμα για το νησί μας να μένουν ανεκμετάλλευτοι και να περνούν απαρατήρητοι τέτοιοι χώροι;

 

Ξαναδιαβάστε το βιβλίο

 

Στη «Μεγάλη Χίμαιρα» (εκδόσεις «Εστία»), έργο του 1953, ο Μ. Καραγάτσης (1908-1960) καταπιάνεται με τη Μαρίνα, μια νεαρή Γαλλίδα, που ερωτεύεται, παντρεύεται και ακολουθεί τον άντρα της στη Σύρα, στο πατρικό του σπίτι της Επισκοπής. Εκεί ζει κάτω από τον βαρύ, αποδοκιμαστικό ίσκιο της πεθεράς της. Καθώς η Μαρίνα συνδέει την τύχη της με τα βαπόρια του άντρα της, κάθε ψυχική αναταραχή της έχει περίεργες συνέπειες πάνω στη ζωή τους. Οταν έρχεται η οικονομική καταστροφή, που είναι συνδεδεμένη με την ψυχική φθορά της ηρωίδας, τότε όλα μπαίνουν στον φαύλο κύκλο του έρωτα και του θανάτου.
Του ΕΜΜΑΝΟΥΗΛ ΕΥ. ΤΕΛΩΝΗ*
* ιστορικός (Για περισσότερα στο βιβλίο του ίδιου «Στοιχεία για την κοινωνική ζωή της Σύρου στη Μεγάλη Χίμαιρα του Μ. Καραγάτση. Τα θρυλούμενα για το κοκκινόσπιτο», έκδ. Δήμου Ανω Σύρου).

 


Πηγή: Ελευθεροτυπία
Tags: Μ. Καραγάτσης
ShareTweetSharePinSendSendScan
Προηγούμενο Άρθρο

2o Βαθμολογούμενο Τουρνουά Beach Volley @ Βάρη

Επόμενο Άρθρο

Keep Calm and Party All Night 2 @ Severo

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ

Τα χρόνια του ποιητή Έκτορα Κακναβάτου στην Σύρο
Θέματα

Τα χρόνια του ποιητή Έκτορα Κακναβάτου στην Σύρο

01/10/2023
Η ανάρτηση του ζωγράφου Ντίνου Πετράτου για τα 3 χρόνια χωρίς τον Μάνο Ελευθερίου
Θέματα

Λύεται η σύμβαση για τη δημιουργία μόνιμου εκθεσιακού χώρου αφιερωμένο στο Μάνο Ελευθερίου

30/09/2023
Το πιο επίκαιρο ποίημα για τους Δημοτικούς Συμβούλους γράφτηκε το 1883 από το Γεώργιο Σουρή
Θέματα

Το πιο επίκαιρο ποίημα για τους Δημοτικούς Συμβούλους γράφτηκε το 1883 από το Γεώργιο Σουρή

28/09/2023
Δείτε ολόκληρη την εκπομπή «Στο Κέντρο» της ΕΡΤ1 για το Πάσχα και τη Σύρο
Ανακοίνωση

Ωράρια Μουσείων και Επισκέψιμων Πολιτιστικών Χώρων (1.10-14.11.2023)

26/09/2023
Επόμενο Άρθρο

Keep Calm and Party All Night 2 @ Severo

ΣΥΝΑΥΛΙΑ: Εncardia Trio

Αniμasyroς 6.0: Τον Σεπτέμβριο στη Σύρο (26-29/9/2013)

ΡΟΗ ΕΙΔΗΣΕΩΝ

Παρουσίαση του βιβλίου «Κιντσούγκι» της Κωνσταντίνας Θανασούλη στο «Plastico»

Παρουσίαση του βιβλίου «Κιντσούγκι» της Κωνσταντίνας Θανασούλη στο «Plastico»

02/10/2023
«Χωρο-Aποτυπώματα» για παιδιά 9-12 ετών στο Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης

«Χωρο-Aποτυπώματα» για παιδιά 9-12 ετών στο Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης

02/10/2023
ΚΕΠΕΑ Σύρου – Ερμούπολης: Πιλοτικά προγράμματα Νοεμβρίου – Δεκεμβρίου 2022

Τα νέα προγράμματα του ΚεΠεΑ Σύρου – Ερμούπολης για το σχολικό έτος 2023-2024

02/10/2023
ΕΚΘΕΣΗ: «Who am I?» της Isabelle Derigo στο «Plastico»

ΕΚΘΕΣΗ: «Who am I?» της Isabelle Derigo στο «Plastico»

02/10/2023

ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ

  • Θέματα
  • Βιβλίο
  • Εκθέσεις
  • Εποχιακά
  • Θέατρο
  • Θρησκεία
  • Μουσική
  • Οικολογία
  • Παιδί
  • Σινεμά
  • Άθληση

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΣΥΡΟΥ

ΔΩΡΕΑΝ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ

«Χωρο-Aποτυπώματα» για παιδιά 9-12 ετών στο Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης
Δωρεάν

«Χωρο-Aποτυπώματα» για παιδιά 9-12 ετών στο Βιομηχανικό Μουσείο Ερμούπολης

by syrosagenda
02/10/2023
0

O Σύλλογος Φίλων του Κέντρου Τεχνικού Πολιτισμού Ερμούπολης Σύρου σε συνεργασία με τον ιδιωτικό φορέα «Art ποιώ», σχεδίασε και υλοποιεί...

Διαβάστε περισσότερα
ΓΚΑΛΑ ΟΠΕΡΑΣ: Η Ακαδημία του θεάτρου «Σκάλα του Μιλάνου» στο θέατρο «Απόλλων»

ΓΚΑΛΑ ΟΠΕΡΑΣ: Η Ακαδημία του θεάτρου «Σκάλα του Μιλάνου» στο θέατρο «Απόλλων»

02/10/2023
Επιστημονική Ημερίδα «Αυτοάνοσα Νοσήματα»

Επιστημονική Ημερίδα «Αυτοάνοσα Νοσήματα»

29/09/2023

ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΕΙΣ

ΣΥΡΟΣ: Δοκιμαστική ήχηση σειρήνων συναγερμού Πολιτικής Άμυνας
Ανακοίνωση

«Παρμενίων 23»: Σειρήνες πολέμου και καμπάνες εκκλησιών θα ηχήσουν τη Δευτέρα 2/10

by syrosagenda
29/09/2023
0

Ανακοίνωση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου ΠΑΜ-ΠΣΕΑ (Παλλαϊκής Άμυνας & Πολιτικής Σχεδίασης Εκτάκτων Αναγκών Δωδεκανήσου)  Στο πλαίσιο της εθνικής διακλαδικής άσκησης ...

Διαβάστε περισσότερα
Υποχρεωτικό rapid test ακόμα και για αστικές μετακινήσεις στην περιφέρεια

ΚΤΕΛ Σύρου: Δρομολόγια από 30.9.23

29/09/2023
Οι “Αρχιτεκτονικές αναμνήσεις του Ernst Ziller” της Μαριλένας Κασιμάτη Online

Κυκλοφοριακές ρυθμίσεις λόγω διεξαγωγής εργασιών στο Δημαρχείο Σύρου

27/09/2023

MEDIA KIT

ΘΕΣΕΙΣ ΠΛΟΙΩΝ LIVE

ΘΕΣΕΙΣ ΑΕΡΟΠΛΑΝΩΝ LIVE

ΚΑΙΡΟΣ ΣΥΡΟΥ

Ermoúpolis, Greece

© 2023 Syros Agenda | Καθημερινή ενημέρωση για την τέχνη και τον πολιτισμό

No Result
View All Result
  • Culture@Home
  • Μουσική
    • Live
    • Party
    • Όπερα
    • Συναυλία
    • Χορός
  • Σινεμά
  • Θέατρο
  • Εκθέσεις
  • Βιβλίο
  • Φεστιβάλ
  • Εποχιακά
    • Συριανό Καρναβάλι
    • Σεμινάριο – Webinar
    • Μαθήματα – Εργαστήρι
    • Συνέδριο – Συμπόσιο
    • Ομιλία
    • Ημερίδα
    • Εορτές
    • Πάσχα
  • Παιδί
  • Θρησκεία
  • Υγεία
  • Θέματα
    • Ψηφιακός Πολιτισμός
    • Πολιτισμός
    • Enfield Neorion
    • Επικαιρότητα
    • Απόψεις
    • Διάφορα
    • Διπλωματική
  • Ιστορία Σύρου

© 2023 Syros Agenda | Καθημερινή ενημέρωση για την τέχνη και τον πολιτισμό

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Χρησιμοποιούμε cookies για να σας προσφέρουμε τη βέλτιστη εμπειρία πλοήγησης στον ιστότοπό μας.

Μπορείτε να μάθετε ποια cookies χρησιμοποιούμε ή να τα απενεργοποιήσετε στις .

Syros Agenda
Επισκόπηση απορρήτου
Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί cookies για να σας παρέχουμε την καλύτερη δυνατή εμπειρία πλόηγησης. Οι πληροφορίες cookie αποθηκεύονται στο πρόγραμμα περιήγησης και εκτελούν λειτουργίες όπως η αναγνώρισή σας όταν επιστρέφετε στον ιστότοπό μας και βοηθώντας την ομάδα μας να καταλάβει ποια τμήματα του ιστότοπου θεωρείτε πιο ενδιαφέροντα και χρήσιμα.
Απολύτως απαραίτητα cookies

Το αυστηρώς απαραίτητο cookie θα πρέπει να είναι ενεργοποιημένο ανά πάσα στιγμή, ώστε να μπορέσουμε να αποθηκεύσουμε τις προτιμήσεις σας για ρυθμίσεις cookie.

Εάν απενεργοποιήσετε αυτό το cookie, δεν θα μπορέσουμε να αποθηκεύσουμε τις προτιμήσεις σας. Αυτό σημαίνει ότι κάθε φορά που επισκέπτεστε αυτόν τον ιστότοπο θα χρειαστεί να ενεργοποιήσετε ή να απενεργοποιήσετε ξανά τα cookies.

3rd Party Cookies

Αυτός ο ιστότοπος χρησιμοποιεί το Google Analytics για τη συλλογή ανώνυμων πληροφοριών, όπως τον αριθμό επισκεπτών στον ιστότοπο και τις πιο δημοφιλείς σελίδες.

Η διατήρηση αυτού του cookie μας επιτρέπει να βελτιώσουμε τον ιστότοπό μας.

Παρακαλούμε ενεργοποιήστε πρώτα τα απολύτως απαραίτητα cookies ώστε να μπορέσουμε να αποθηκεύσουμε τις προτιμήσεις σας!