Παρουσίαση:
Η διαθήκη σηματοδοτεί το τέλος μιας πορείας· είναι ο μακρυνός απόηχος μιας ολόκληρης ζωής. Στην πράξη αυτή, στο μέτρο που επιχειρείται ένα είδος προσωπικού απολογισμού εν όψει, μάλιστα, του επερχόμενου ή αναμενόμενου θανάτου, εμπεριέχονται ποικίλα στοιχεία. Η μελέτη τους μπορεί, ίσως, να επιτρέψει την αποδέσμευση ενός πλέγματος αλληλοσυνδεόμενων σχέσεων που αφορούν, μεταξύ άλλων, στα οικονομικά ζητήματα, στις συγγενικές σχέσεις, στη φιλανθρωπία, στη θρησκευτικότητα, στη στάση απέναντι στο θάνατο. Διαθήκες συνέταξε μικρό ποσοστό των κατοίκων της Σύρου. Επειδή όμως οι συντάκτες τους καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα των τότε επαγγελμάτων, μπορούν να θεωρηθούν ότι αντιπροσωπεύουν ευρύτερα σύνολα. Επιπλέον, σ’ αυτές μιλούν για τη ζωή τους, αυτοβιογραφούνται κατά κάποιον τρόπο, και ανώνυμοι στους οποίους σπάνια παρέχεται η ευκαιρία να ακουστούν. Οι ατομικές αυτές μαρτυρίες παρουσιάστηκαν ξεχωριστά, αλλά και, κωδικοποιημένες, ως σύνολο. Επιδιώχθηκε, δηλαδή, ο συνδυασμός του ποιοτικού με το ποσοτικό, των ατομικών με τις συλλογικές διαδρομές. Το όλο εγχείρημα επέτρεψε μια άλλη οπτική γωνία, αποδέσμευσε στοιχεία και σχέσεις σε πολλαπλά επίπεδα, ώστε να ελπίζεται ότι η γνώση μας για τη συγκεκριμένη κοινωνία στην οποία αυτά αναφέρονται να είναι ασφαλέστερη και, κυρίως, πολύπλευρη.
Χρήστος Λούκος
Ο Χρήστος Λούκος είναι Καθηγητής της Ιστορίας των Νεοτέρων Χρόνων στο Πανεπιστήµιο Κρήτης. Τα ερευνητικά και διδακτικά του ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην Ιστορία της Επανάστασης του 1821, στην κοινωνική ιστορία των πόλεων και στην ιστορία της Λατινικής Αµερικής. Είναι µέλος της Εταιρείας Μελέτης Νέου Ελληνισµού «Μνήµων» και µετέχει στη συντακτική επιτροπή του περιοδικού Μνήµων.
Περιεχόμενα:
Πρόλογος Σπύρου Ι. Ασδραχά
Προλογικό σημείωμα
Εισαγωγικά
α. Οι πηγές
β. Η Ερμούπολη
γ. Το νομικό πλαίσιο
δ. Αντιπροσωπευτικότητα των διαθηκών
ε. Μορφή και εσωτερική δομή των διαθηκών
στ. Ενότητες πληροφοριών
Κατάλογος διαθετών
Α’. Συμπεριφορές στο ζήτημα διαθήκη
α. Δημόσιες διαθήκες
β. Μυστικές/ιδιόγραφες διαθήκες
Β’. Οικονομικά στοιχεία και συμπεριφορές
α. Ύψος περιουσίας
β. Σύνθεση των περιουσιών
Γ’. Συγγενικές σχέσεις και στρατηγικές
α. Ο/η σύζυγος
β. Τα τέκνα
γ. Νόθα και θετά τέκνα
δ. Άλλοι συγγενείς, μη συγγενείς
Δ’. Φιλανθρωπία
Ε’. Θρησκευτικότητα – στάση απέναντι στο θάνατο
Η ανισότητα μπροστά στο θάνατο
Πώς η Σύρος κηδεύει τους νεκρούς της
Κληροδοτήματα σε ναούς-ιερείς
Ο άνθρωπος μπροστά στο θάνατο
Ο άνθρωπος μπροστά στη σωτηρία του
Συγκρίσεις με προηγούμενες περιόδους
Επίλογος
Παράρτημα Α’
1. Το ψήφισμα της 11ης Φεβρουαρίου 1830 περί διαθηκών.
2. Επαγγέλματα αποθανόντων το 1888 στην Ερμούπολη (άνω των 50 ετών)
Παράρτημα Β’
1. Περιουσίες των διαθετών
2. Ισοτιμίες νομισμάτων
Παράρτημα Γ’
1. Δημόσια διαθήκη Μαριέττας χήρας Χρήστου Φωστέρη
2. Ιδιόγραφη διαθήκη Αλεξάνδρου Μιχαήλ Μαυρογορδάτου
Παράρτημα Δ’
Παράρτημα Ε’
Πηγές – Βιβλιογραφία
Πίνακες – Διαγράμματα
Εικόνες
Γενικό ευρετήριο
Αναλυτικές Πληροφορίες:
Πρόλογος Ασδραχάς Σπύρος Ι.
ISBN 978-960-524-094-3
ISBN 960-524-094-7
A’ έκδοση 2000
Τρέχουσα έκδοση 2000