Ήταν 28.8.1986 όταν το Εργοστάσιο Ζησιμάτου «κατέβασε» το διακόπτη και πέρασε στην ιστορία. Έκτοτε πέρασαν 37 χρόνια. Στο χώρο του εργοστασίου υπάρχει βιβλίο με εγγραφή όπου όλα σταμάτησαν στις 28.8.1986.
Ας δούμε πως ξεκίνησαν και πως τέλειωσαν όλα.
Εν έτει 1914, λίγο προ της έναρξης του Α’ Παγκοσμίου πολέμου, οι Αλέξανδρος Κωνσταντινόπουλος και Γεώργιος Ζησιμάτος, έμπορος και κλώστης αντίστοιχα, προχώρησαν στη σύσταση της ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΣ & ΖΗΣΙΜΑΤΟΣ Ο.Ε., με αντικείμενο την κατασκευή και πώληση καλτσών, και κάθε είδους πλεκτικής. Όντας γνώστες τόσο στον τομέα της παραγωγής, όσο και σε αυτόν της προώθησης των προϊόντων, η εταιρία γρήγορα αναπτύχθηκε, και ήδη το 1918 αγοράζει οικόπεδο για τη στέγασή της. Στο οικόπεδο αυτό βρίσκονταν παλαιά βιομηχανικά κτίσματα άγνωστης χρήσης σήμερα. Με δαπάνες της εταιρίας, ο στεγασμένος χώρος επεκτάθηκε για να ικανοποιήσει τις ανάγκες της βιομηχανίας. Αν και οι τοιχοποιίες είναι πλίνθινες, άνευ κάποιας αρχιτεκτονικής αξίας, η ξύλινη στέγη εντυπωσιάζει, τόσο για τον τρόπο κατασκευής της, όσο και για την ποιότητα της ξυλείας, που παραμένει ανέπαφη μέχρι τις μέρες μας.
Η εταιρία ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΠΟΥΛΟΣ & ΖΗΣΙΜΑΤΟΣ Ο.Ε. το 1932 αγοράζει και το διπλανό, παλαιό πετρόκτιστο κτίσμα μετα του περιβάλλοντος χώρου (πρώην κέντρο «ΠΡΥΤΑΝΕΙΟΝ» σήμερα), το οποίο μέχρι τότε χρησιμοποιείτο ως εργοστάσιο καλιμικερίων.
Η παραγωγική και εμπορική δραστηριότητα της επιχείρησης σταματάει κατά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, για να συνεχίσει με πολλές δυσκολίες, λόγω των καταστροφών, μετά τη λήξη αυτού.
Το έτος 1950 συμφωνείται μεταξύ των δύο συνεταίρων ο διαχωρισμός των επιχειρήσεων μετά της κινητής και ακίνητης περιουσίας. Την περίοδο που συμφωνήθηκε ο διαχωρισμός, στο εργοστάσιο απασχολούνταν 57 μόνιμοι υπάλληλοι πέραν των συνεταίρων. Στις εγκαταστάσεις του παλαιού εργοστασίου (κατασκευής 1918) συνεχίζεται η λειτουργία του εργοστασίου, υπο τη νέα επωνυμία, Γ. ΖΗΣΙΜΑΤΟΣ & ΥΙΟΙ Ο.Ε., που συνεχίζει να εξελίσσεται και να ανανεώνεται.
Η παραγωγή καλτσών (βαμβακερές, μερσεριζέ ακόμα και νάυλον γυναικείων),συνεχίζεται μέχρι τη δεκαετία του 1960. Την περίοδο εκείνη, με τη διαχείριση να την έχουν αναλάβει τα αδέρφια Θεόδωρος και Σπυρίδων Ζησιμάτος, το εργοστάσιο εκσυγχρονίζεται με σύγχρονους αργαλειούς από τη Γερμανία για την αύξηση της παραγωγής ποιοτικών προσοψίων (πετσέτες), μπουρνουζιών κτλ σε πληθώρα σχεδίων. Τα προϊόντα της Γ. ΖΗΣΙΜΑΤΟΣ & ΥΙΟΙ Ο.Ε. γίνονται γνωστά σε όλη τη χώρα, όπως αποδεικνύει το βιβλίο των πελατών, που περιλαμβάνει πελάτες από τον Έβρο έως την Κρήτη και μεγάλες ξενοδοχειακές μονάδες, όπως το Divani-Caravel.
Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1970 η επιχείρηση λειτουργεί κανονικά και είναι κερδοφόρα. Δυστυχώς, με την ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ, η εγχώρια αγορά κατακλύστηκε από αντίστοιχα ευρωπαϊκά προϊόντα, κατώτερα ποιοτικά, αλλά πολύ φθηνότερα. Επίσης, το επιχειρηματικό περιβάλλον στην Ελλάδα είχε χειροτερεύσει.
Διαβλέποντας το αδιέξοδο, ο κ. Θεόδωρος Ζησιμάτος (μόνος ιδιοκτήτης της Γ. ΖΗΣΙΜΑΤΟΣ & ΥΙΟΙ Ο.Ε., μετά την αποχώρηση από την εταιρία του Σπυρίδωνος Ζησιμάτου το 1983), αποφάσισε το έτος 1986 τη διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης. Η επίσημη διάλυση της επιχείρησης πραγματοποιήθηκε το έτος 1995.
Πλέον το μέλλον του τέως εργοστασίου – το μόνο από τα 68 εργοστάσια της Σύρου που δεν έχει καταστραφεί – διαγράφεται ελπιδοφόρο, καθώς ως πολυχώρος πολιτισμού, στα χέρια ενός νέου δυναμικού επιχειρηματία του Δημήτρη Σταυρακόπουλου με την «Hermoupolis Heritage», με όραμα, μεράκι και αγάπη στον πολιτισμό, μεταλαμπαδεύει την ιστορία του εργοστασίου στις νεώτερες γενιές αλλά δίνει και το παρόν με μοναδικές πολιτιστικές/θεατρικές “αναπνοές” στο χώρο και στο νησί. Μέσα από μια διαδραστικη ξενάγηση – κατόπιν ραντεβού – ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να μάθει πως ήταν η καθημερινή ρουτίνα σε ένα τέτοιο χώρο.
Πηγή ιστορικού κειμένου: Ομαδική Έκθεση Φωτογραφίας: “Όταν ο Χρόνος Σταμάτησε – Εργοστάσιο Ζησιμάτου”
