ΤΟ ΤΕΛΩΝΕΙΟ
Το Τελωνείο της Ερμούπολης αποτελούσε μια από τις κυριότερες προσόδους του νεότερου Ελληνικού κράτους και αναμφίβολα για την Ερμούπολη το σημαντικότερο ναυτιλιακό κόμβο της Μεσογείου, μια πλούσια, αστείρευτη πηγή για τον ισχνό προϋπολογισμό της Ελλάδος. Θεμελιώθηκε στις 25 Ιανουαρίου 1834, πρώτη επέτειο από την άφιξη του Βασιλέα Όθωνα στην χώρα και αποτελεί το πρώτο Δημόσιο κτίριο της νεωτέρας Ελλάδος.
Με την προτροπή του τότε δημογέροντα της Ερμούπολης Λουκά Ράλλη και «δαπάνη Βασιλική», αποφασίζεται κατά την επίσκεψιν της ιδίας της αυτού μεγαλειότητος της Αντιβασιλείας στην Ερμούπολη, το έτος 1833 και «εν ωφελεία της εν Σύρω εμπορίας, η οικοδόμηση του κτιρίου των Αρχείων της Διαμετακομίσεως και των Αποθηκών του Τελωνείου, καθώς και του Φάρου που σηματοδοτούσε το στόμιον του σημαντικότερου λιμένος της Ελλάδος» την εποχή εκείνη. «Των επί δασμώ Αρχείων τε και Αποθηκών, ως και του εν τω στόμιο του λιμένος Φάρου, Ασφάλειας ένεκα των καταπλεόντων». Δηλαδή, αποφασίζεται τα πρώτα Δημόσια κτίρια του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους να ξεκινήσουν την ανοικοδόμηση τους στην Ερμούπολη της Σύρου.
Αυτό το εμβληματικό και ιστορικό κτίριο, που αποτελεί ένα από τα Αρχιτεκτονικά κοσμήματα της Σύρου, το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Σύρου, με απόλυτο σεβασμό και από ίδιους πόρους, φωταγώγησε, παραμονή της εορτής του Πολιούχου της νήσου, Αγίου Νικολάου.
Να σημειωθεί ότι η φωταγώγηση στηρίχθηκε στην μελέτη που είχε εκπονηθεί από την ΔΕΗ το 2004 οπότε και για πρώτη φορά είχε φωταγωγηθεί.
ΠΡΩΗΝ ΛΟΙΜΟΚΑΘΑΡΤΗΡΙΟ ΛΑΖΑΡΕΤΤΩΝ
Αμέσως μετά την ίδρυση της Ερμούπολης, ανατέθηκε στον Λ. Ζαβό η ανέγερση του πρώτου λοιμοκαθαρτηρίου, στον χώρο που σήμερα συναντάμε το Νεώριο. Οι αυξημένες όμως ανάγκες της γρήγορα αναπτυσσόμενης πόλης, οδήγησε στην κατασκευή καινούργιου και μεγαλύτερου. Τα σχέδια για το καινούργιο λοιμοκαθαρτήριο ανατέθηκαν στον Ι. Ερλάχερ αλλά για διαφόρους λόγους δεν υλοποιήθηκε η κατασκευή του έργου. Τελικά με καινούργια εντολή το 1837 και με σχέδιο του Βάϊλερ, κατασκευάστηκε το νέο λοιμοκαθαρτήριο στη θέση Πηδάλι με δημόσια δαπάνη και υπό την επίβλεψη του Λ. Ζαβού. Η κατασκευή, επιβλητική στο σύνολό της, περιελάμβανε ορθογώνια αυλή με την κύρια είσοδο να βρίσκεται στη νότια πλευρά. Στη δυτική πλευρά βρίσκονταν τα μαγειρεία και το γραφείο, ενώ στις υπόλοιπες τρείς πλευρές υπήρχαν 32 διαμερίσματα για τους ταξιδιώτες με χωριστή είσοδο από το υπόλοιπο κτίριο (βόρεια πλευρά). Η κύρια όψη ήταν μονώροφη με άκρα διώροφα σε ελαφρά προεξοχή. Για την κατασκευή της χρησιμοποιήθηκαν ορθογωνισμένες πέτρες και η βάση της είναι από αργολιθοδομή. Το κύριο αρχιτεκτονικό χαρακτηριστικό του εξωτερικού είναι τα τοξωτά ανοίγματα πλαισιωμένα με μάρμαρο και κόκκινα τούβλα και πλάκες καλυμμένες από κονίαμα. Στο εσωτερικό του κτιρίου διακρίνουμε τις εισόδους στα διαμερίσματα με τα χαρακτηριστικά δίτομα ανοίγματα σε πεσσούς και πωρόλιθο. Στα μέσα του 19ου αιώνα, η πολιτική του λοιμοκαθαρτηρίου εγκαταλείφθηκε και σιγά σιγά, το κτίριο ερήμωσε. Στα τέλη του ιδίου αιώνα άρχισε να επαναλειτουργεί ως φυλακή, πρακτική που κράτησε μέχρι τα μεταπολεμικά χρόνια. Το 1908 χρησιμοποιήθηκε για να στεγάσει το Άσυλο Φρενοβλαβών, το οποίο είχε ιδρύσει η «Φιλάνθρωπος Επιτροπή Ερμουπόλεως». Στην μετά εμφυλίου εποχή, το κτίριο χρησιμοποιήθηκε ως ο προθάλαμος κράτησης πολιτικών κρατουμένων στον δρόμο προς την Γυάρο.
Σήμερα, και τιμώντας την ιστορία αλλά και την αρχιτεκτονική του κτιρίου, η Διοίκηση του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Σύρου, μετά από επίμονες προσπάθειες, εκπληρώνοντας χρόνιο όνειρο – αίτημα πολλών Συριανών, την παραμονή του πολιούχου Αγίου Νικολάου, φωταγώγησε και ανάδειξε αυτό. Συντελεστές, τους οποίους και ευχαριστούμε πολύ για την εθελοντική τους προσφορά και την πίστη τους στην αρχιτεκτονική κληρονομιά του τόπου μας, ήταν ο δικηγόρος κος Ελευθέριος Κίκιλης, ο Αρχιτέκτων Μηχανικός κος Γεώργιος Ευριπιώτης, το Ίδρυμα του κου Αντώνη Κομνηνού που χρηματοδότησε όλο τον ηλεκτρολογικό εξοπλισμό, ο Ηλεκτρολόγος Μηχανικός κος Ειρηναίος Ζερβός και ο ηλεκτρολόγος κος Νικόλαος Βαμβακούσης.
“OΡΙΖΟΝΤΕΣ” ΤΟΥ ΚΩΣΤΑ ΒΑΡΩΤΣΟΥ
«Η δύναμη της τέχνης και του πολιτισμού μπορεί να ενώσει τη συριανή κοινωνία και να γίνει η αφετηρία να διευρύνουμε και τους δικούς μας ορίζοντες»
Το υπέροχο γλυπτό «Ορίζοντες» του Κώστα Βαρώτσου με τους επτά γυάλινους κύκλους δεσπόζει και κοσμεί από την πρώτη μέρα του Ιουνίου του 2017 την παραλία της Ερμούπολης, προσφέροντας μια διαφορετική οπτική στον δικό της ορίζοντα.
Από την πρώτη στιγμή, που το πρότυπο γλυπτό του κ. Βαρώτσου, με αφορμή τα εγκαίνια της έκθεσής του στη Σύρο, με τίτλο «Διαστρωματώσεις», εγκαταστάθηκε στο λιμάνι της Ερμούπολης, σε συνεργασία με το Δημοτικό Λιμενικό Ταμείο Σύρου και τη Λιμενική Αρχή, τόσο οι μόνιμοι κάτοικοι του νησιού, όσο και οι επισκέπτες του, το αγκάλιασαν με θέρμη, αποθεώνοντας τόσο την τέχνη του Κώστα Βαρώτσου, όσο και τον τρόπο με τον οποίο το γλυπτό εναρμονίστηκε με το λιμάνι της Ερμούπολης.
Δεδομένης της ευρύτατης αποδοχής και αγάπης, που έτυχε το γλυπτό, το Ίδρυμα «Αντ. Εμμ. Κομνηνός», αποφάσισε να αγοράσει και να δωρίσει το έκθεμα, ώστε η Σύρος, το λιμάνι, οι κάτοικοι και οι επισκέπτες της να απολαμβάνουν το έργο «Ορίζοντες», ώστε να αποτελέσει ένα από τα σήματα κατατεθέν του νησιού, όπως τόσα γλυπτά του Κώστα Βαρώτσου έχουν γίνει, για τις πόλεις και τις περιοχές που κοσμούν.
Μάλιστα, το γλυπτό, κατόπιν της συμφωνίας για μόνιμη εγκατάστασή του στην χερσαία ζώνη του λιμένα της Ερμούπολης, αντικαταστάθηκε, από μία μεγαλύτερων διαστάσεων σύνθεση, προκειμένου να ταιριάζει αρμονικότερα στην όψη της παραλίας.
Στις 22.8.2017, με ομόφωνη απόφασή του, το Διοικητικό Συμβούλιο του Δημοτικού Λιμενικού Ταμείου Σύρου, εγκρίθηκε ομόφωνα η σύμβαση δωρεάς υπό τρόπο, όπως εισηγήθηκε ο πρόεδρος του Ταμείου, κ. Δημήτρης Κοσμάς.
ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΛΟΥΤΡΟ ΤΩΝ ΔΕΣΠΟΙΝΙΔΩΝ ΜΑΡΕΓΚΟ ΣΤΟ ΚΙΝΙ
Την Παρασκευή 2 Αυγούστου 2019 πραγματοποιήθηκε από το Λιμενικό Ταμείο Σύρου σε συνεργασία με τον Ναυτικό Οικολογικό Πολιτιστικό Όμιλο Κινίου εκδήλωση για τον φωτισμό και την ανάδειξη του θαλάσσιου λουτρού των δεσποινίδων Μαρέγκο, στο μόλο του Κινίου.
Ένα ιδιαίτερο, εξ ολοκλήρου κτιστό από πέτρα, θαλάσσιο λουτρό, μοναδικό στην Ελλάδα και ίσως στην Ευρώπη, μνημείο που απεικονίζει τα ήθη μιας άλλης εποχής.
Βρισκόμαστε γύρω στα 1870. Τα ήθη στη Σύρο, ιδίως των καθολικών, ήταν πολύ αυστηρά. Ο Νικόλαος Μαρέγκος, οδοντίατρος στο επάγγελμα, ζει στο Κίνι σε ιδιόκτητη βίλα στα δεξιά της παραλίας. Όπως κάθε πατέρας της εποχής εκείνης και ειδικότερα του κοινωνικού επιπέδου που ήταν ο οδοντίατρος, ήταν ακοίμητος φρουρός της ηθικής των δύο θυγατέρων του και της συζύγου του. Κτίζει λοιπόν κάτω από τη βίλα του στο Κίνι, μερικά μέτρα πιο κάτω στην παραλία, ένα απομονωτήριο λουτρό, ώστε το καλοκαίρι να κλείνονται σε αυτό οι δύο του κόρες, να απολαμβάνουν το θαλασσινό μπάνιο τους σε τεταγμένες ώρες και μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα των αρσενικών. Η θάλασσα εισερχόταν σε αυτό το κτίσμα από μια στοά που επικοινωνούσε με τη θάλασσα και έτσι δεν έβλεπε κανείς τις δύο λουόμενες δεσποινίδες Μαρέγκο.*
* Βιβλιογραφία: Η ιστορία της Σύρου, της Άνω Σύρου και της Ερμούπολης: από την προϊστορική εποχή μέχρι τον 20ο μ.Χ αιώνα / Κωνσταντίνος Κριτσίνης.
ΕΠΙΒΑΤΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ
Ο Επιβατικός σταθμός του Λιμένος έχει έκταση 340 τ.μ. και διαθέτει όλες τις σύγχρονες ανάγκες και έχει μια μακρά ιστορία για το νησί της Ερμούπολης.
Ιδιοκτησία του Δήμου, ήταν αποθήκη οι όποια προσαρμόστηκε στις ανάγκες του Καζίνο Σύρου και επικοινωνούσε κυρίως με υπόγεια στοά. Αργότερα διαχωρίστηκε από τους ιδιοκτήτες από τον Δήμο και παραμένει στο Δήμο οποίος με αρχιτεκτονικές και εικαστικές παρεμβάσεις τον μετέτρεψαν σε σταθμό επιβατών λιμένος με όλες τις σύγχρονες επενδύσεις επίπλωσης και ηλεκτρονικά πληροφοριακά συστήματα που έχει ένας σύγχρονος σταθμός.
Ο σταθμός είναι σε ένα καθαρό και πολιτισμένο περιβάλλον όπου φιλοξενεί τους ταξιδιώτες παρέχοντας χρήσιμες υπηρεσίες όπως ερμάρια φύλαξης αποσκευών *(ΔΩΡΕΑΝ), αναγνωστήριο, μουσική δωματίου, σύγχρονα αλουμίνια καθίσματα, καθώς επίσης και χώρους αφοδευτικών και λουτρών ακόμα και για άτομα ΑΜΕΑ και τακτοποίησης βρεφών.
Επίσης στο χώρο βρίσκονται οθόνες ενημέρωσης και πληροφόρησης των επιβατών σχετικά με τις θέσεις των πλοίων (AIS), τις αναμενόμενες αναχωρήσεις πλοίων από το λιμάνι καθώς και άλλες χρήσιμες πληροφορίες. Παρέχεται επίσης δωρεάν ίντερνετ (Free Wifi) προς τους επισκέπτες.
Στο χώρο υπάρχει διαρκές εκθετήριο έργων τέχνης από διάφορους καλλιτέχνες και φωτογράφους.
Ο σταθμός φυλάσσεται και καθαρίζεται από συμβεβλημένο ιδιώτη. Ο συγκεκριμένος σταθμός αποτελεί πρότυπο και ίσως μοναδικό δείγμα ανά την Ελλάδα.
Πληροφορίες: 22810-76371
Πηγή: portofsyros.gr
