Οδηγίες από την Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξεναγών
Πού μπορεί να απευθυνθεί ο Έλληνας ή ξένος επισκέπτης αρχαιολογικού χώρου που θέλει να ξεναγηθεί από έναν ειδικό; Πόσο κοστίζει μια ξενάγηση; Υπάρχουν μη πιστοποιημένοι ξεναγοί και τι πρέπει να προσέχει ένας επισκέπτης προκειμένου να ξεναγηθεί από έναν εκπαιδευμένο επαγγελματία; Αυτά και άλλα ερωτήματα απευθύναμε στην Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξεναγών προκειμένου να ενημερωθούν όσοι επιθυμούν να περιηγηθούν χώρους αρχαιολογικού ενδιαφέροντος της Ελλάδας στο πλαίσιο μιας έγκυρης ξενάγησης.
Πού μπορούν να απευθυνθούν οι (Έλληνες και ξένοι) επισκέπτες/περιηγητές της χώρας μας, οι οποίοι επιθυμούν να ξεναγηθούν σε κάποιον χώρο αρχαιολογικού ενδιαφέροντος;
Οι ενδιαφερόμενοι επισκέπτες, Έλληνες και αλλοδαποί, που επιθυμούν να ξεναγηθούν σε κάποιον αρχαιολογικό χώρο, μουσείο, ναό ή μονή, γενικά στα αξιοθέατα κάποιας πόλης σε διαδρομές περιπατητικές, αλλά και με αυτοκίνητο, ταξί, ποδήλατο, μέσα μαζικής μεταφοράς, ιδιωτικό σκάφος ανά την Ελλάδα, μπορούν κατά βάση να απευθυνθούν:
1) Στα κατά τόπους σωματεία ξεναγών ανάλογα με την περιοχή, με τα εξής στοιχεία:
- Σωματείο Διπλωματούχων Ξεναγών (Απόλλωνος 9α, 10557 Αθήνα, Τηλ. 210- 32.20.090, Φαξ 210- 32.39.200, e-mail: info@tourist-guides.gr, web: http://www.tourist-guides.gr).
- Σύνδεσμος Ξεναγών Θεσσαλονίκης (T.Θ. 10163, 54110 Θεσσαλονίκη, Τηλ. & Φαξ 2310-546.037, e-mail: guideskg@gmail.com, web: http://www.touristguides-ngreece.gr/).
- Σωματείο Επαγγελματιών Ξεναγών Κρήτης & Θήρας (Εργατικό Κέντρο Ηρακλείου, Λεωφ. Δημοκρατίας 10, 71306 Ηράκλειο Κρήτης, Τηλ. 2810-281.984, Φαξ 2810-288.802, e-mail: cretanguides@gmail.com, web: www.touristguides-crete.gr).
- Σωματείο Διπλωματούχων Ξεναγών Δωδεκανήσου (Τ.Θ. 235, 85100 Ρόδος, Τηλ. 22410- 27.525, Φαξ 22410-39.251, e-mail: xenosrho@otenet.gr).
- Ένωση Διπλωματούχων Ξεναγών Ιονίων Νήσων & Δυτικής Ελλάδας (Τ.Θ. 324, 49100 Κέρκυρα, Τηλ. 26610-97.212, Φαξ 26610-72.177, e-mail: stlguide@otenet.gr).
- Σωματείο Διπλωματούχων Ξεναγών Β. Α. Αιγαίου (Τ.Θ. 130, 81100 Μυτιλήνη, Τηλ. 22510-43.818, Φαξ 22510-43.818, e-mail: aegeanguides@hotmail.com).
- Επίσης τα στοιχεία της Πανελληνιας Ομοσπονδίας Ξεναγών (ΠΟΞΕΝ) είναι: Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξεναγών, Βουλής 45-47, 10557, Αθήνα, e-mail: admin@touristguides.gr, web: www.touristguides.gr
2) Στις περισσότερες από τις παραπάνω ιστοσελίδες των Σωματείων ξεναγών μπορείτε να βρείτε και τις λίστες των μελών τους, διπλωματούχων ξεναγών με τα στοιχεία τους και τις γλώσσες στις οποίες αυτοί ξεναγούν ή να ζητήσετε περισσότερες πληροφορίες για την επίσκεψή σας ανά την Ελλάδα.
3) Επίσης σε κάποιους από τους πιο πολυσύχναστους αρχαιολογικούς χώρους και μουσεία, όπως είναι η Ακρόπολη, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα, η Κνωσσός, η Δήλος (τις ώρες άφιξης των πλοιαρίων από Μύκονο, Τήνο, Πάρο στο νησί) κ.ά., μπορεί κάποιος να βρει επί τόπου ξεναγό στην είσοδο και να συνεννοηθεί μαζί του για την ξενάγηση που επιθυμεί.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά μιας ξενάγησης;
Μια ξενάγηση μπορεί να κρατήσει το λιγότερο από μία ώρα (π.χ. σε ένα μουσείο), μισή ημέρα (4 ώρες), ολόκληρη ημέρα (8 ώρες) ή και παραπάνω ώρες, ανάλογα πάντοτε με τις αποστάσεις και τα αξιοθέατα, μέχρι και πολλές ημέρες ανά την Ελλάδα, και εξαρτάται πάντοτε από τα ενδιαφέροντα του επισκέπτη, τον χρόνο που θέλει να διαθέσει και τις οικονομικές δυνατότητές του.
Ο αριθμός ατόμων για μια ξενάγηση μπορεί να είναι από ένα άτομο μέχρι ένα λεωφορείο, συνήθως 49 επιβατών, με εξαίρεση κάποια μουσεία, τα οποία έχουν περιορισμό στον αριθμό των ατόμων ενός γκρουπ.
Ο ιδανικός αριθμός και η πρακτική σε όλον τον κόσμο είναι στην περίπτωση του γκρουπ να μην υπερβαίνουν τα 35 άτομα, έτσι ώστε σε μουσεία και σε ανοιχτούς χώρους με θορύβους, με μικρές και στριμωγμένες βιτρίνες εκθεμάτων, σε περπάτημα σε πόλη ή στο ύπαιθρο να βλέπουν και να ακούν όλοι καλά, για μια ποιοτική παροχή υπηρεσίας ξενάγησης, χωρίς προβλήματα και εμπόδια.
Η αμοιβή του ξεναγού ποικίλλει, πάντοτε ανάλογα με τις ώρες, τα αξιοθέατα και τη δυσκολία μιας εκδρομής. Ο ξεναγός είναι υποχρεωμένος να εκδίδει σε μεμονωμένους επισκέπτες, ομάδες, πρακτορεία, δημόσιες υπηρεσίες, σχολεία κ.λπ. δελτίο απόδειξης μισθωτών υπηρεσιών και στο ποσό της αμοιβής του πρέπει να υπολογιστούν ο φόρος και οι εισφορές στο ΙΚΑ. Η συνολική μικτή αμοιβή του ξεναγού μπορεί να κυμαίνεται από 100 ευρώ μέχρι και 250 ευρώ, σε συμφωνία με τον εργοδότη του -είτε πρόκειται για ιδιωτική ξενάγηση είτε ο ξεναγός ανήκει σε ομάδα τουριστικού πρακτορείου- για το πρόγραμμα επίσκεψης και τη διάρκειά του.
Σε ποιες γλώσσες μπορείτε να διοργανώσετε ξεναγήσεις;
Υπάρχουν στην Ελλάδα διπλωματούχοι ξεναγοί σε 26 διαφορετικές ξένες γλώσσες και μπορείτε να τους βρείτε όπως αναφέρεται και παραπάνω. Η Ελλάδα θα πρέπει να είναι περήφανη που διαθέτει την καλύτερη εκπαίδευση ξεναγών στον κόσμο με τις επαγγελματικές Σχολές Ξεναγών του ΟΤΕΚ (ΥΠΠΟΤ), επιβραβευμένη και από τον CEDEFOP της ΕΕ, αλλά και μια μεγάλη προσφορά σε ξένες γλώσσες, σπάνιες ή συνηθισμένες για την εξυπηρέτηση του καταναλωτή-τουρίστα. Συνεχώς αναγνωρίζεται η υψηλή ποιότητα της εκπαίδευσης και των γνώσεων των ξεναγών της Ελλάδας από τα ξένα και από τα ελληνικά τουριστικά πρακτορεία που τους θεωρούν πάντοτε άξιους πρεσβευτές της χώρας μας.
Υπάρχουν μη πιστοποιημένοι/μη διπλωματούχοι ξεναγοί;
Σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία, όπως αυτή τροποποιήθηκε πρόσφατα για να προσαρμοστεί στις διατάξεις της Οδηγίας 2005/36 για την αναγνώριση επαγγελματικών προσόντων στην ΕΕ, μόνον πιστοποιημένοι από το ΥΠΠΟΤ ξεναγοί, Έλληνες ή αλλοδαποί, έχουν το δικαίωμα να ξεναγούν σε αρχαιολογικούς χώρους, μουσεία, ιστορικά μνημεία της Ελλάδας. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τους πιστοποιημένους ξεναγούς στις περισσότερες χώρες της ΕΕ στις οποίες υπάρχει νομοθετική ρύθμιση, εκπαίδευση και εξετάσεις για την πιστοποίηση των ξεναγών τους. Η ταυτότητα πιστοποίησης του ξεναγού για την Ελλάδα είναι μια κονκάρδα που εκδίδεται από το ΥΠΠΟΤ, την οποία ο ξεναγός είναι υποχρεωμένος να φοράει κατά την ξενάγηση και στην οποία αναγράφονται τα στοιχεία του, ο αριθμός μητρώου του και οι ξένες γλώσσες στις οποίες αυτός έχει πιστοποιηθεί ότι μπορεί να ξεναγεί. Την ταυτότητα αυτήν ο ξεναγός την αποκτά κυρίως μετά από τις σπουδές του σε 26 διαφορετικά μαθήματα και την πραγματοποίηση υποχρεωτικών εκπαιδευτικών εκδρομών ανά την Ελλάδα και την επιτυχή αποφοίτησή του από τις Σχολές Ξεναγών του ΟΤΕΚ (ΥΠΠΟΤ). Οι αλλοδαποί ξεναγοί, οι οποίοι θέλουν να αναγνωριστούν τα επαγγελματικά προσόντα τους για να αποκτήσουν κι αυτοί ταυτότητα ξεναγού του ΥΠΠΟΤ στην Ελλάδα, πρέπει να υποβάλουν για εξέταση αίτηση και τα έγγραφα σπουδών τους στο ΣΑΕΠ του Υπ. Παιδείας, όπως γίνεται και με όλα τα επαγγέλματα που διαθέτουν επαγγελματικά προσόντα ανά την ΕΕ.
Τι πρέπει να προσέχει ο κόσμος;
Ο επισκέπτης, Έλληνας ή αλλοδαπός, θα πρέπει να προσέχει και να μάθει ως καταναλωτής να διαφυλάσσει τα δικαιώματά του. Ξεναγός δεν είναι οποιοσδήποτε συνοδεύει ομάδες ή μεμονωμένους επισκέπτες ανά την Ελλάδα ή την Ευρώπη ή τον κόσμο, χωρίς να διαθέτει την πιστοποίηση και την ταυτότητα του ξεναγού, άρα χωρίς να κατέχει τα επαγγελματικά προσόντα που ορίζονται, ουσιαστικά και τυπικά, από τη νομοθεσία. Πολύ σπάνια, π.χ. σε εκδρομή ελληνικού γκρουπ στο εξωτερικό ή ακόμα και μέσα στην Ελλάδα, αυτός που συνοδεύει μια ομάδα Ελλήνων θα είναι πιστοποιημένος από το ΥΠΠΟΤ ξεναγός, παρόλο που συνήθως θα συστηθεί ως τέτοιος. Αυτό αποτελεί παραπλάνηση του καταναλωτή-τουρίστα και αντιποίηση της ταυτότητας του ξεναγού.
Τα περισσότερα ελληνικά γκρουπ συνοδεύονται από τους συνοδούς ή αρχηγούς της εκδρομής, οι οποίοι μπορεί να μην έχουν καμία εκπαίδευση (δεν είναι υποχρεωτικό, αν δεν ξεναγούν), μπορεί να ασκούν την συνοδεία ως δεύτερο επάγγελμά τους στις αργίες, αλλά πάντως δεν είναι ξεναγοί. Το ίδιο ισχύει σε όλες τις χώρες της ΕΕ. Για το λόγο αυτό, πολλές φορές ένας συνοδός/αρχηγός θα παρατηρήσετε ότι δεν επιτρέπεται να ξεναγήσει σε μουσεία ή ιστορικά μνημεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό και έτσι είτε προσλαμβάνεται ο πιστοποιημένος ξεναγός της χώρας αυτής, είτε για λόγους οικονομίας οι επισκέπτες παραμένουν έξω από τα μνημεία και τα μουσεία ή μπαίνουν με τον συνοδό μέσα σε αυτά αλλά χωρίς να γίνεται ξενάγηση. Από την άλλη, σύμφωνα με την τυποποίηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (CEN), τα καθήκοντα του συνοδού/αρχηγού εκδρομής είναι να φροντίζει να τηρείται το πρόγραμμα όπως έχει πουληθεί στον καταναλωτή εκ μέρους του διοργανωτή, να βοηθάει σε πρακτικά θέματα τον επισκέπτη (π.χ. ξενοδοχείο, λεωφορείο, οργάνωση εκδρομών), να τον συνοδεύει από αεροδρόμια, λιμάνια, σταθμούς στο ξενοδοχείο ή σε διασκέδαση, μπάνιο κ.λπ. και να φροντίζει να επιλύει τυχόν προβλήματα.
Επίσης, όπως αναφέραμε και προηγουμένως, όχι μόνον έχει το δικαίωμα, αλλά επιβάλλεται να ζητάει ο επισκέπτης να δει την ταυτότητα του πιστοποιημένου ξεναγού, την οποία πρέπει υποχρεωτικά να φοράει ως κονκάρδα, αλλά και να απαιτεί την έκδοση επίσημης απόδειξης ξεναγού κατά την αμοιβή του (Δελτίο του άρθ. 6, Ν. 710/77).
Ποιες πρωτοβουλίες παίρνει η Ομοσπονδία σας για τη διοργάνωση ξεναγήσεων; Πώς κοινοποιούνται αυτές στον κόσμο; Υπάρχει κάποια ιστοσελίδα από την οποία όσοι ενδιαφέρονται μπορούν να ενημερώνονται;
Η ΠΟΞΕΝ ως δευτεροβάθμια επαγγελματική οργάνωση των ξεναγών εκπροσωπεί όλα τα Σωματεία-μέλη της ενώπιον αρχών, φορέων, αποτελεί την οργάνωση-ομπρέλα των ξεναγών. Φροντίζει επίσης για τη διά βίου επιμόρφωση του διπλωματούχων ξεναγών και διοργανώνει κάθε χρόνο τα Πανελλήνια Συνέδρια-Σεμινάρια Ξεναγών με εκπαιδευτικές εκδρομές και διαλέξεις ανά την Ελλάδα. Στα συνέδρια-σεμινάρια αυτά συμμετέχουν κατ’ εξοχήν ξεναγοί, αλλά και φίλοι ξεναγών, χωρίς να αποκλείονται όσοι έχουν ενδιαφέρον να γνωρίσουν κάποιον τόπο και να ακολουθήσουν το πρόγραμμα.
Η ΠΟΞΕΝ δεν διοργανώνει ξεναγήσεις για το κοινό, αφού οι διάφορες εκδηλώσεις, προσφορές δωρεάν ξεναγήσεων, συνεργασίες με τοπικούς φορείς, γίνονται αποκλειστικά από τα κατά τόπους Σωματεία ξεναγών, τα οποία με δελτία τύπου, αλλά και με αναρτήσεις στις ιστοσελίδες τους ανακοινώνουν τις εκδηλώσεις τους.
